دفتر نخستوزیری اسرائیل روز جمعه ۲۶ دسامبر با انتشار ویدیویی از گفتگوی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر این کشور با عبدالرحمن محمد عبدالله، حاکم «سومالیلند»، اعلام کرد که اسرائیل «سومالیلند» را به عنوان یک کشور «مستقل و دارای حاکمیت» به رسمیت شناخته و توافقی برای برقراری روابط دیپلماتیک با آن امضا کرده است.
بنیامین نتانیاهو در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «من امروز به طور رسمی به رسمیت شناختن جمهوری سومالیلند را به عنوان یک کشور مستقل و دارای حاکمیت اعلام کردم. همراه با گیدون سعار، وزیر خارجه اسرائيل و رئیسجمهوری سومالیلند، یک بیانیه مشترک و متقابل را امضا کردیم. این بیانیه در روح توافقهای ابراهیم است که به ابتکار دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا امضا شد.»
او افزود که از عبدالرحمن محمد عبدالله برای «سفر رسمی» به اسرائیل دعوت کرده است.
آقای نتانیاهو همچنین گفت: «دولت اسرائیل قصد دارد فورا روابط خود را با جمهوری سومالیلند از طریق همکاری گسترده در حوزههای کشاورزی، سلامت، فناوری و اقتصاد گسترش دهد.»
«سومالیلند» کجاست؟
جمهوری «سومالیلند»، نام منطقه خودمختار متشکل از پنج استان شمالی سومالی است. این منطقه از سال ۱۹۹۱ از سومالی اعلام استقلال کرد، با این حال تاکنون تنها توسط اسرائیل به رسمیت شناخته شده و در سطح بینالمللی همچنان به عنوان یک منطقه خودمختار از سومالی شناخته میشود.
این منطقه در ساحل جنوبی خلیج عدن در قاره آفریقا قرار دارد و از جنوب و غرب با اتیوپی و از شرق با سومالی همسایه است.
«سومالیاند» حدود شش میلیون نفر جمعیت دارد و پایتخت آن «هرجیستا» است که پس از «موگادیشو» دومین شهر مهم سومالی محسوب میشود.
تلاش برای به رسمیت شناخته شدن «سومالیلند» به عنوان یک کشور «مستقل و دارای حاکمیت» از زمان روی کار آمدن عبدالرحمن محمد عبدالله، رئیسجمهوری این کشور در سال ۲۰۲۴ تشدید شده است.
واکنشها
به گزارش خبرگزاری فرانسه به نقل از دو منبع از دفتر نخستوزیری سومالی، دولت این کشور روز جمعه در پی اعلام آقای نتانیاهو، جلسه اضطراری تشکیل داده است. در همین حال، بسیاری از کشورها اقدام اسرائيل را محکوم کردند.
یکی از این منابع گفت که سومالی «با شرکای بینالمللی خود در این مورد ارتباط برقرار و گفتگو کرده است.»
ترکیه، متحد نزدیک سومالی طی بیانیهای گفت: «این اقدام اسرائیل که با سیاست توسعهطلبانه آن همسو است، دخالت آشکار در امور داخلی سومالی محسوب میشود.»
ترکیه به همراه جیبوتی و مصر این اقدام را محکوم و بر «حمایت کامل خود از وحدت، حاکمیت و تمامیت ارضی سومالی» تاکید کردند.
در بیانیه وزارت خارجه مصر آمده است که این وزیران همچنین «هرگونه اقدام یکجانبهای را که حاکمیت سومالی را خدشهدار کند یا بنیانهای ثبات در کشور را تضعیف کند، رد میکنیم. هرگونه تلاش برای تحمیل موجودیتهای موازی که با وحدت دولت سومالی در تعارض است.»
ملاحظات راهبردی
به گفته تحلیلگران، ملاحظات راهبردی پشت اقدام اسرائیل برای به رسمیتشناختن «سومالیلند» است.
در مقاله موسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل که ماه گذشته منتشر شد، آمده است: «اسرائيل به دلایل راهبردی متعدد از جمله کارزار احتمالی علیه حوثیها به متحدانی در منطقه دریای سرخ نیاز دارد.»
در این مقاله همچنین آمده است: «سوماليلند نامزد ایدهآلی برای چنین همکاری است، زیرا میتواند دسترسی بالقوه اسرائيل به یک منطقه عملیاتی نزدیک به محدوده درگیری را فراهم کند. همچنین انگیزههای اقتصادی نیز در میان است.»
ترامپ: کسی میداند «سومالیلند» چیست؟
دونالد ترانپ روز جمعه اعلام کرد که با بهرسمیت شناختن «سومالیلند» از سوی آمریکا مخالف است.
او در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که آیا آمریکا نیز قصد دارد «سومالیلند» را به عنوان یک کشور «مستقل و دارای حاکمیت» به رسمیت بشناسد، گفت: «نه. اصلا کسی میداند سومالیلند چیست، واقعا؟»
