بارندگیهای اخیر مشکل کم آبی تهران را حل کرد؟ / آخرین وضعیت تنش آبی پایتخت
با وجود بارندگیهای اخیر، سدهای کشور تنها ۳۴ درصد پر شدهاند و مدیرکل دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور هشدار داد که تنش آبی همچنان ادامه دارد.
به گزارش اقتصاد آنلاین، آخرین آمارهای رسمی نشان میدهد که وضعیت ذخایر سدهای کشور در پایان آذرماه نگرانکننده است و تنها ۳۴ درصد ظرفیت کل سدها پر شده است. با وجود بارش حدود ۴۰ میلیمتری در سامانه بارشی اخیر، بخش زیادی از آب باران به دلیل تبخیر یا جریانهای طبیعی از دسترس خارج شده و تنها درصد کمی از آن وارد مخازن سدها شده است. کارشناسان هشدار میدهند که ادامه کمبود آب در پایتخت و برخی استانها میتواند شرایط تنش آبی را تشدید کند.
وضعیت سدهای پایتخت و ذخایر آب
سد کرج بهعنوان یکی از مهمترین منابع تأمین آب تهران، با وضعیت بحرانی مواجه است. گزارشهای میدانی نشان میدهد که از ۲۰۵ میلیون مترمکعب ظرفیت ذخیره سد کرج، تنها ۶ میلیون مترمکعب آب موجود است. به عبارت دیگر بیش از ۹۷ درصد حجم این مخزن خالی است.
این شرایط نشاندهنده آن است که پایتخت با کمبود جدی منابع آبی روبهروست و بخش قابل توجهی از بارشهای اخیر نتوانسته به ذخایر سدها اضافه شود. کارشناسان معتقدند مدیریت مصرف و برنامهریزی دقیق برای استفاده بهینه از منابع آبی در چنین شرایطی ضروری است.
میزان بارشها و تأثیر آن بر ذخایر آبی
مدیرکل دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور، فیروز قاسمزاده، اعلام کرده که در سامانه بارشی انتهای آذر، حدود ۴۰ میلیمتر بارش به متوسط بارش کشور افزوده شده است. این مقدار معادل بیش از ۶۰ میلیارد مترمکعب آب ورودی به چرخه طبیعی کشور است.
با این حال، بخش زیادی از این آبها به دلیل تبخیر مستقیم یا جریانهای طبیعی از دسترس خارج شده و تنها درصدی از آن وارد آبخوانها، رودخانهها و مخازن سدها میشود. بنابراین، بارشهای اخیر اثر محدودی بر جبران کسری ذخایر سدهای کشور داشتهاند.
وضعیت کمآبی در استانها و مناطق مختلف
احد وظیفه، رئیس مرکز خشکسالی کشور، درباره وضعیت آبی استانها گفت که با احتساب بارشهای اخیر، کمبارشیها در استانهای کرمان، فارس، هرمزگان، خراسان جنوبی و بخشی از بوشهر از منفی ۸۰ و ۹۰ درصد به منفی ۱۰ درصد رسیده است.
وی همچنین تصریح کرد که استانهای قزوین، البرز و سمنان همچنان با بارش کمتر از نرمال مواجه هستند و مناطق واقع در زاگرس، شامل لرستان، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد، ۴۰ تا ۶۰ درصد کمتر از میزان نرمال بارش داشتهاند.
تنش آبی تهران و پایتخت
رئیس مرکز خشکسالی افزود که مناطق مهم کشور همچنان در شرایط خشکسالی و کمآبی قرار دارند. استانهای خراسان جنوبی، خراسان رضوی، فارس، کرمان، هرمزگان و تا حدی اصفهان از بارشهای اخیر بهرهمند شدهاند، اما وضعیت تهران متفاوت است.
حتی با بارشهای نرمال فصل زمستان، تنش آبی پایتخت بهطور کامل رفع نمیشود. بخشهایی از استانهای قزوین، البرز و سمنان و تا حدودی مرکزی با وجود بارش نرمال، همچنان در شرایط کمآبی قرار دارند و این امر باعث شده سدهای تأمینکننده آب تهران در وضعیت هشدار باقی بمانند.
جدول وضعیت ذخایر و بارش استانها
| استان/منطقه | وضعیت بارش نسبت به نرمال | ذخایر سدها | درصد خالی سدها |
|---|---|---|---|
| تهران (سد کرج) | کمبود جدی | ۶ میلیون مترمکعب | ۹۷٪ |
| لرستان | ۴۰ تا ۶۰٪ کمتر از نرمال | – | – |
| چهارمحال و بختیاری | ۴۰ تا ۶۰٪ کمتر از نرمال | – | – |
| کهگیلویه و بویر احمد | ۴۰ تا ۶۰٪ کمتر از نرمال | – | – |
| کرمان | از منفی ۸۰–۹۰ به منفی ۱۰٪ | – | – |
| فارس | از منفی ۸۰–۹۰ به منفی ۱۰٪ | – | – |
| هرمزگان | از منفی ۸۰–۹۰ به منفی ۱۰٪ | – | – |
| خراسان جنوبی | از منفی ۸۰–۹۰ به منفی ۱۰٪ | – | – |
| قزوین | بسیار کمتر از نرمال | – | – |
| البرز | بسیار کمتر از نرمال | – | – |
| سمنان | بسیار کمتر از نرمال | – | – |
جمعبندی و چشمانداز
با توجه به آمارهای رسمی و گزارشهای میدانی، وضعیت سدهای تأمینکننده آب تهران همچنان بحرانی است و درصد قابل توجهی از ذخایر آبی کشور خالی مانده است. کارشناسان هشدار میدهند که حتی بارشهای نرمال زمستانی نمیتواند تنش آبی پایتخت را بهطور کامل رفع کند.
به گفته رئیس مرکز خشکسالی، ادامه مدیریت بهینه منابع آبی، صرفهجویی و برنامهریزی دقیق برای ذخیرهسازی و مصرف آب ضروری است تا از بحران شدیدتر در سالهای آینده جلوگیری شود.
