همشهری آنلاین- لیلا شریف: تب پانسیونهای مطالعاتی این روزها آنقدر بالا گرفته که انگار درس خواندن در خانه یا در میان سکوکت کتابخانه کار از مد افتادهای است و دانشآموزان بدون حضور در اتاق پانسیونها که وعده سکوت مطلق را میدهند، نمیتوانند درس بخوانند و برای امتحان مدرسه و حتی کنکور آماده شوند.
اما واقعیت چیز دیگری است و تبلیغ خوش آب و رنگ این فضای مطالعه جدید، بخشی از زنجیره ناپیدا تجارت کنکور و امتحانات مدارس است و در این زمین بازی تلاش میشود تا هر روز یک نیاز جدید برای درآمدزایی کاسبان کنکور و امتحانات نهایی خلق شود.هراس از آینده فرزندان و عذاب وجدان جاماندن از قافله موجب شده است تا خانوادهها برای رسیدن به رویای رتبه برتر کنکور فرزندشان، خود را به آب و آتش بزنند و هزینه سنگین پانسیونها هم در کنار لیست هزینههای تحصیل فرزندشان پرداخت کنند.
بازار پر رونق پانسیونهای مطالعه نشان میدهد، بسیاری از دانشآموزانی که در خانه فضای مناسب برای درس خواندن دارند، فقط برای اینکه احساس جا ماندن از سایر همکلاسی های خودشان را نکنند، پشت میز این مراکز بنشینند.
فعالیت چراغ خاموش
تبلیغات پانسیونهای دانش آموزی هر روز چهره جدیدی به خود میگیرد و حالا با وعده اینترنت پرسرعت و حضور مشاوران درسی، افراد بیشتری را جذب می کنند.
نکته کمتر گفته شده در مورد این پانسیونها مربوط به بحث مجوز است، موضوعی که با اوج گرفتن فعالیت پانسیونهای مطالعاتی و دردسرهای خاص خودشان، بیش از قبل مورد توجه قرار گرفت اما واقعیت نشان میدهد که هنوز بسیاری از پانسیونها، بدون مجوز رسمی مشغول فعالیت هستند.
فعالیت بدون مجوز پانسیونها چنان حاشیه ساز شده است که دبیرکل سابق نهاد کتابخانههای عمومی در این رابطه دست به شفاف سازی زد:« پانسیونهای مطالعاتی یا سالنهای مطالعه خصوصی برای فعالیت، باید از نهاد کتابخانههای عمومی کشور مجوز دریافت کنند. ما با همکاری پلیس اماکن از فعالیت غیرقانونی این پانسیونهای مطالعاتی جلوگیری می کنیم.»
تجارت میلیونی برای مطالعه
این فضای مطالعه جدید در لیست خدماتشان با اندکی تغییر، دسته بندیهایی با نام CIP، VIP و عمومی را ابداع کردهاند تا از این طریق جذابیت بیشتری به تبلیغات خود بدهند.
قیمت این پانسیونها از شهری به شهر دیگر متفاوت است به عنوان مثال مسئول ثبت نام یک پانسیون در شهر اصفهان در پاسخ به خبرنگار همشهری توضیح داد:« اتاقهای مختلفی برای مطالعه داریم که بعضی از آنها به خاطر اینترنت پرسرعت و فضای راحتتر، گران تر هستند و بعضیها هم به خاطر اینکه با ۱۵ تا ۲۰ نفر مشترک هستند، برای دانش آموزان و داوطلبان کنکور ارزان تر در می آید.»
به گفته این مسئول ثبت نام، هزینه اتاقهای مطالعه با امکانات خاصتر، ماهانه ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان می شود که این قیمت برای اتاقهای مشترک به ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان میرسد.
این فضاهای مطالعه به دانش آموزان و پشت کنکوریها اجازه میدهد تا ساعت ۱۱ شب از فضای پانسیون استفاده کنند، به گفته مسئول ثبت نام این پانسیون«استقبال از این فضاهای مطالعه خیلی بالاست و تمام ظرفیتها پر شده و خانوادهها برای فصل امتحانات بعدی باید نوبت بگیرند.»
جاذبههای ساختگی
در شرایطی که تعداد قابل توجهی از دانش آموزان تک فرزند هستند یا امکان استفاده از سالن مطالعه مدارس و کتابخانهها را دارند، پانسیونها با جاذبههای ساختگی به دنبال جذب مشتری هستند.
معلم یکی از مدارس معروف تهران در این رابطه به همشهری گفت:«کم نیستند دانش آموزانی که با هزینه ماهانه ۱۲ تا ۱۵ میلیونی به پانسیون می روند. من نمی دانم این پانسیونها برای درس خوندن خوب هستند یا نه اما به هر حال هر روز جاذبهای می سازند که بچهها راغبتر شوند.»
او درباره علت جذابیت این پانسیون ها در بین دانش آموزان توضیح داد:«با اینکه خیلی از بچهها تک فرزند هستند اما به پانسیون میروند و می گویند آنجا چون حالت استارتاپی دارد و قهوه و غذای آماده می دهند و تخت برای استراحت دارند و مهمتر اینکه با دوستانشان هستند، از فضای خانه و کتابخانه بهتر است.»
در میان گزینههای CIP برخی از پانسیونها، یک اتاق شیشهای که با عنوان فضای شخصی مطالعه طراحی شده است و با وعده اینکه هیچ صدایی در این اتافک رد و بدل نمیشود با هزینه بالاتر این خدمات را به دانش آموزان ارائه میدهند. یکی از پانسیونها در توضیح این خدمات نوشته است:«اگه تمرکزت در محیط ساکت و خلوت بیشتره، پلن CIP برای تو طراحی شده. یه ورک پاد دو نفره با فضای آکوستیک و میزهای مجزا، مناسب برای کسایی که با تنهایی بهتر میدرخشن.»
جستجو در پانسیونهای تهران هم نشان میدهد که یک دانش آموز برای حضور در چنین فضایی باید حداقل ۵ میلیون تومان و حداکثر ۱۵ میلیون تومان در ماه کنار هزینه کند و این رقم را اگر به تمام سال بخواهیم تسری بدهیم، در واقع هزینههای ۶۰ تا ۱۸۰ میلیون تومانی به لیست هزینههای یک دانش آموز اضافه میشود.
اما و اگرهای که کمتر شنیده شدند
کارشناسان آموزشی به فعالیت پانسیونهای مطالعاتی همیشه با شک و تردید نگاه میکنند چرا که نبود نظارت قوی، مسئله نداشتن مجوز و وجه تبیلغاتی این پانسیونها موجب شده است تا هر روز ابهامات بیشتری با فعالیتهای این پانسیونها گره بخورد، درست مانند هشداری که چند سال پیش در همان روزهایی که هنوز درس خواندن در پانسیونها مد نشده بود از زبان مسعود ثقفی سخنگوی آموزش و پرورش مطرح شده بود.
او در گفتگویی بدون هیچ معذوریتی از نقاط تاریک فعالیت این پانسیونها پرده برداشت و گفت:« در برخی از این پانسیون ها به دلیل زمان خاص برگزاری کلاس ها بعد از ساعات مدرسه و خستگی دانش آموزان از مواد روان گردان استفاده شده است. خانواده ها در صورت مشاهده و شناسایی این اماکن، مراتب را در اسرع وقت به حراست آموزش و پرورش شهر تهران اطلاع دهند.از اداره اماکن نیروی انتظامی و قوه قضائیه نیز درخواست ورود به پدیده غیرقانونی پانسیون های مطالعاتی و برخوردهای قانونی با متخلفان را داریم.»
هر چند نمیشود بر تمام گفتههای این مسئول آموزش و پرورش چه در آن زمان و چه زمان حاضر صحه گذاشت اما فعالیت بدون مجوز و قیمتهای عجیب این پانسیونها نشان میدهد که این فضا به دلیل حضور دانش آموزان نیازمند یک ساماندهی و نظارت جدی است.
مسئولانی که نامشان با عنوان ناظر بر فعالیت پانسیونها گره خورده است در کنار آموزش و پرورش و خانوادهها باید حواسشان به بازار جدید شکل گرفته پیرامون تحصیل دانش آموزان باشد.
