نیروهای طالبان با شناسایی نظامیان پیشین اخراجشده از ایران، بهویژه افرادی که از ساکنان پنجشیر هستند، آنها را در گذرگاههای مرزی افغانستان با ایران بازداشت میکنند و در صورتی که در این گذرگاهها بازداشت نشوند، در استانها تحت پیگرد قرار میگیرند.
هرچند تمامی نظامیان اخراجشده از ایران زیر ذرهبین رژیم طالبان قرار دارند، اما توجه اصلی طالبان بر ساکنان پنجشیر متمرکز است؛ افرادی که در دوران نظام جمهوری در نهادهای امنیتی، دفاعی و اطلاعاتی کار میکردهاند.
یکی از ساکنان پنجشیر، که نخواست نامش فاش شود، به ایندیپندنت فارسی گفت عظیمالله، عضو نیروهای کماندو/یگان ویژه ارتش پیشین و از اهالی پنجشیر، شنبه ۲۸ آذر به دست طالبان بازداشت شده است.
او افزود: «بریدمل عظیمالله پس از سقوط نظام به ایران پناه برده بود و حدود سه ماه پیش، از این کشور اخراج شد. طالبان او را در چهارراهی قمبر شهر کابل بازداشت کردند.»
او تصریح کرد که این نظامی پیشین به دست نیروهای استخبارات (اطلاعات) طالبان بازداشت شده و از سرنوشت او هیچ اطلاعی در دست نیست.
نیروهای کماندو ارتش پیشین افغانستان به دلیل سپری کردن تمرینات ویژه نظامی به شیوه ایالات متحده آمریکا و ناتو، از مهمترین نیروهای رزمی حکومت پیشین افغانستان بودند.
رژیم طالبان بانک اطلاعات نظامیان پیشین را در اختیار دارد و نیروهای کماندو و دیگر نظامیانی را که از ایران اخراج میشوند، پس از شناسایی، بازداشت و بازجویی میکند.
رژیم طالبان دستگاههای انگشتنگاری را در گذرگاههای مرزی فعال کردهاند و شماری از نظامیان پیشین را در این گذرگاهها شناسایی میکنند و اگر به دلیل ازدحام شناسایی نشوند، در شهرها تحت پیگرد قرار میگیرند و بازداشت یا زندانی میشوند.
منابع مردمی در پنجشیر به ایندیپندنت فارسی گفتند که حدود ده روز قبل، شیرین دل شیدا پس از اخراج از ایران در گذرگاه پل ابریشم در استان نیمروز، در جنوب غرب افغانستان، به دست طالبان بازداشت شد. این منابع افزودند که شیرین دل از ساکنان منطقه «عبداللهخیل» استان پنجشیر است و تا پیش از سقوط حکومت افغانستان در استان بغلان در ارتش کار میکرد. این منابع تصریح کردند که این نظامی پیشین پس از سقوط حکومت افغانستان هیچ فعالیت سیاسی و نظامی نداشته است.
رژیم طالبان دلیل بازداشت این نظامی پیشین را اعلام نکرده است.
رژیم طالبان بیشترین فشار را بر نظامیان پیشین ساکن پنجشیر وارد میکند. یکی از متنفذان محل در پنجشیر به ایندیپندنت فارسی گفت که نظامیان پیشین اخراجشده از ایران باید با هماهنگی بزرگان محل به طالبان مراجعه کنند و به نیروهای طالبان اطمینان و تضمین بدهند که هیچ اقدامی علیه آنان انجام نخواهند داد.
او افزود: «طالبان وقتی از این نظامیان پیشین تضمین بگیرند، آنها را به زندان نمیاندازند. بیشتر نظامیانی که از ایران اخراج میشوند و به پنجشیر میآیند، هراس دارند که طالبان آنها را بازداشت و شکنجه کنند.»
این در حالی است که رژیم طالبان به بازداشت نظامیان پیشین اقدام میکند و طی ماههای اخیر جمهوری اسلامی اخراج اجباری شهروندان افغانستان را افزایش داده است. نگرانی جدی در میان نظامیان پیشین و مخالفان و منتقدان رژیم طالبان وجود دارد که پس از اخراج تحت پیگرد طالبان قرار بگیرند.
حدود ده روز پیش، ملا هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، در همایشی تحت عنوان «اصلاحی و آموزشی» در استان قندهار دستور داده بود که هیچکس بدون حکم دادگاه ضربوشتم، شکنجه و مجازات نشود، اما در طول چهار و نیم سال حاکمیت مجدد طالبان، موارد متعددی از ضربوشتم در زندانهای طالبان گزارش شده است.
رژیم طالبان نظامیان پیشین را تحت بازرسی، بازجویی و بازداشت قرار میدهد، این در حالی است که رهبر طالبان پیشتر فرمان عفو عمومی صادر کرده بود و بر اساس این فرمان، نظامیان نمیبایست تحت پیگرد قرار میگرفتند. با این حال، بازرسی و بازداشت نظامیان، بهویژه ساکنان پنجشیر، ادامه دارد.
رژیم طالبان حضور سنگین نظامی در پنجشیر دارد و هریک از ساکنان این استان که مظنون تشخیص داده شود، شرایطش بررسی یا بازداشت میشود. نگرانی اصلی طالبان همکاری نظامیان پیشین با جبهههای نظامی مخالف این گروه است، چراکه این نظامیان تجربه جنگی با طالبان دارند و با جغرافیایی که پیشتر در آن با طالبان جنگیدهاند آشنایند.
حضور سنگین نظامی طالبان در پنجشیر و فشار بر ساکنان آنجا، بهویژه نظامیان پیشین، حاکی از آن است که طالبان نمیخواهند فشار جبهههای نظامی علیه آنان تشدید شود و دامنه مقاومت علیه این گروه گسترش یابد.
