راهآهنی که گره قدیمی مسیر اروپا را باز میکند
در شرایطی که گلوگاه دریاچه وان خروج ریلی ایران به اروپا را محدود کرده، مسیر مرند–چشمهثریا میتواند نقشه ترانزیت چین–اروپا را بازنویسی و جایگاه ایران را در اوراسیا تثبیت کند.
خلاصه خبر
گروه اقتصادی خبرگزاری فارس؛ ایران در آستانه یکی از مهمترین تصمیمهای راهبردی خود در حوزه ترانزیت ریلی قرار دارد؛ تصمیمی که میتواند نقش این کشور را در کریدور شرق–غرب و اتصال چین به اروپا به طور بنیادین تقویت کند. پروژه ریلی مرند–چشمهثریا که شمالغرب ایران را به شبکه ریلی ترکیه و سپس اروپا متصل میکند، اکنون به عنوان یکی از حلقههای گمشده اتصال ایران به اوراسیا مورد توجه تحلیلگران بینالمللی قرار گرفته است.نشریه بینالمللی «کاسپین پست» در گزارشی تحلیلی، این مسیر را پروژهای فراتر از یک خطآهن داخلی دانسته و تأکید کرده است که مرند–چشمهثریا میتواند بخشی از یک کریدور ریلی پیوسته چین–ایران–اروپا باشد؛ مسیری که در شرایط افزایش تنشهای ژئوپلیتیکی و ناامنی مسیرهای دریایی، اهمیت آن بیش از گذشته نمایان شده است.به نوشته این نشریه، دیدار اخیر سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، با هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، نقطه عطفی در احیای گفتوگوهای دوجانبه حملونقلی میان دو کشور به شمار میرود. در این دیدار، اتصال خطوط ریلی در مرز ایران و ترکیه با لحنی آیندهنگرانه مطرح شد که نشاندهنده اراده سیاسی برای فعالسازی ظرفیتهای مغفولمانده ترانزیتی است.
اهمیت این مسیر زمانی برجستهتر میشود که به چالش تاریخی خروج ریلی ایران به اروپا توجه کنیم. در حال حاضر، تنها مسیر فعال ایران از طریق ترکیه، به گلوگاه دریاچه وان میرسد؛ جایی که خطآهن قطع شده و انتقال واگنها با شناور انجام میشود. این فرآیند علاوه بر افزایش هزینه و زمان حمل، ظرفیت عبوری مسیر را به حدود ۷۰۰ هزار تن در سال محدود کرده است؛ رقمی که با اهداف ترانزیتی ایران همخوانی ندارد.در این شرایط، مسیر تبریز–مرند–چشمهثریا به عنوان گزینهای جایگزین و پایدار مطرح شده است. این خطآهن حدود ۲۰۰ تا ۲۷۰ کیلومتر طول دارد که بخشی از آن به بهرهبرداری رسیده و طبق اعلام مدیرعامل راهآهن ایران، طی سه تا چهار سال آینده تکمیل خواهد شد. این مسیر، ایران را مستقیماً به خط قارص–دیلوچه ترکیه متصل میکند و امکان دور زدن گره دریاچه وان را فراهم میسازد.با این حال، برخی کارشناسان نسبت به وابستگی بیش از حد ایران به مسیر ترکیه هشدار میدهند. آنان معتقدند که اتکای راهبردی به یک خروجی واحد، قدرت چانهزنی ژئوپلیتیکی ایران را کاهش میدهد و باید همزمان مسیرهای موازی در عراق، قفقاز، جلفا، ارمنستان و گرجستان نیز فعال شود تا ساختار ترانزیت کشور چندمسیره و مقاوم شود.
در سطح کلانتر، پروژه مرند–چشمهثریا میتواند ایران را به بازیگری کلیدی در تجارت چندصد میلیارد دلاری چین–اروپا تبدیل کند. اعلام برنامه ورود ۳۰۰ قطار باری از چین به ایران تا پایان سال و تلاش برای بازگشت آنها با بار صادراتی ایران، نشان میدهد کشور میتواند فراتر از یک مسیر عبوری، به یک گره فعال تجاری تبدیل شود.جمعبندی تحلیلها حاکی از آن است که خطآهن مرند–چشمهثریا، اگر با تصمیم سیاسی قاطع، تأمین مالی پایدار و دیپلماسی فعال ترانزیتی همراه شود، میتواند نهتنها محدودیت تاریخی دریاچه وان را کمرنگ کند، بلکه جایگاه ایران را به عنوان یکی از شاهراههای اصلی اتصال شرق و غرب جهان تثبیت کند.#کریدور_شرق_غرب#چین_اروپا#ترکیه#مرز_رازی#مرز_چشمهثریا#راهآهن_مرند_چشمهثریا#ترانزیت_ریلی
07:52 - 7 دی 1404
نظرات کاربران
