ردپای موساد در بحران سومالیلند
رونمایی از اتحاد میان تلآویو و سومالیلند، پرده از سالها دیپلماسی پنهان موساد در شاخ آفریقا برداشت؛ توافقی راهبردی که با نقشآفرینی مستقیم دیوید بارنیا، رئیس این سازمان، شکل گرفته است.
خلاصه خبر
گروه بین الملل خبرگزاری فارس؛ منطقه «سومالیلند» در سال ۱۹۹۱ و پس از فروپاشی دولت مرکزی سومالی و آغاز جنگ داخلی، بهطور یکجانبه استقلال خود را از جمهوری سومالی اعلام کرد. سومالیلند تاکنون هیچگونه بهرسمیتشناسی رسمی از سوی سازمان ملل متحد، اتحادیه آفریقا یا دیگر نهادهای بینالمللی دریافت نکرده است؛ چراکه این نهادها همچنان بر ضرورت حفظ وحدت و تمامیت ارضی سومالی تأکید دارند.منطقه خودمختار سومالی لند در شاخ آفریقا مشرف به خلیج عدن واقع شده و مساحت آن حدود 176 هزار کیلومتر مربع است و بیش از 6 میلیون نفر جمعیت با اکثریتی مسلمان دارد. زبان ساکنان این منطقه، سومالیایی، عربی و انگلیسی بوده و بندر اصلی آن هم بربرا است.براساس گزارش منابع عبری از جمله «یدیعوت آخارونوت»، شناسایی رسمی سومالیلند حاصل شبکهای از ارتباطات پشتصحنه است که موساد طی سالهای گذشته میان مقامات تلآویو و مسئولان هارگیسا (پایتخت سومالیلند) ایجاد کرده است. بنیامین نتانیاهو در بیانیهای که از سوی ناظران «رونمایی از یک اتحاد امنیتی» تعبیر شد، بهطور صریح از نقش «دیوید بارنیا»، رئیس موساد، در پیشبرد این پرونده قدردانی کرد و این توافق ـ شامل همکاری در حوزههای کشاورزی، فناوری، امنیتی و نظامی ـ را امتداد «پیمان ابراهیم» دانست. بهگزارش این رسانه، نخستین دیدار رسمی میان وزیر خارجه اسرائیل و هیئت سومالیلند آوریل گذشته در کشوری ثالث برگزار شده و تماسها پس از آن ادامه یافته است.
بندر بربرا؛ هدف راهبردی در معادلات دریای سرختحلیلگران مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل بر این باورند که انگیزه تلآویو از شناسایی سومالیلند صرفاً دیپلماتیک نیست و ابعاد عملیاتی دارد. سومالیلند در مجاورت تنگه راهبردی «بابالمندب» قرار گرفته و به یکی از حساسترین شاهراههای تجاری جهان اشراف دارد. بندر «بربرا» که تنها ۲۵۰ کیلومتر با سواحل یمن فاصله دارد، میتواند بهعنوان پایگاهی نظارتی و عملیاتی برای مهار حملات حوثیها عمل کند؛ حملاتی که بر تجارت رژیم صهیونیستی اثرات زیادی گذاشته بود. از نگاه کارشناسان، اسرائیل با این اقدام میکوشد اهرم فشاری تازه در برابر انصارالله در دریای سرخ ایجاد کند.
واکنشهای بینالمللی؛ ترامپ با دست پس میزند با پا پیش میکشداین تصمیم با واکنشهای شدیدی در سطح جهان روبهرو شده است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در گفتوگویی با نیویورکپست گفت که جزئیات این پرونده را هنوز بهطور کامل نمیداند و بر ضرورت بررسی بیشتر تأکید کرد؛ با این حال، مقامات سومالیلند پیشتر از سفر برخی مسئولان ارشد نظامی و امنیتی آمریکا به این منطقه خبر داده بودند. همزمان، گسترش نفوذ چین در شاخ آفریقا ـ بهویژه در جیبوتی ـ نگرانیهایی را درباره آینده پایگاه راهبردی آمریکا در این کشور (کمپ لمونیه) برانگیخته است، هرچند واشنگتن فعلاً از هرگونه تصمیم شتابزده خودداری میکند.در مقابل، دولت مرکزی سومالی در موگادیشو این اقدام را «نقض حاکمیت ملی» خوانده است. ترکیه، مصر، قطر و جیبوتی نیز در موضعی مشترک آن را تعرض به تمامیت ارضی سومالی دانسته و نسبت به بیثباتی بیشتر در شاخ آفریقا هشدار دادهاند. برخی رسانههای عبری این تصمیم را اقدامی چالشبرانگیز و انگشتی بر چشم اردوغان توصیف کردهاند؛ چراکه سومالی روابط نظامی و اقتصادی قوی با دولت ترکیه دارد.
اسرائیل و آفریقا؛ تلاش برای نفوذ و شکست در جبهه اتحادیه آفریقارژیم صهیونیستی طی دهههای گذشته کوشیده نفوذ خود را در قاره آفریقا از مسیر همکاریهای دیپلماتیک، اقتصادی، بهداشتی، امنیتی و نظامی گسترش دهد. روابط اسرائیل با آفریقا از دهه ۱۹۵۰ آغاز شد و تا سال ۱۹۶۷ نزدیک به یکسوم سفارتخانههای این رژیم در کشورهای آفریقایی مستقر بودند؛ اما پس از جنگ ۱۹۷۳، بسیاری از دولتهای مسلمان آفریقایی روابط خود را قطع کردند.در سالهای اخیر، تلآویو برای بازسازی شبکه روابط منطقهای تلاش کرده است؛ از جمله بازگشایی سفارت در زامبیا پس از بیش از پنج دهه در سال ۲۰۲۵. یکی از مهمترین اهداف این سیاست، دستیابی به جایگاه پایدار در اتحادیه آفریقا و شکستن انزوای سیاسی بوده است. با این حال، مخالفت قاطع کشورهایی چون آفریقای جنوبی، الجزایر، مصر و تونس، وضعیت ناظر اسرائیل در این نهاد را به چالش کشیده و حتی در سال ۲۰۲۳ سفیر این رژیم از اتحادیه آفریقا اخراج گردید.
۲ MB
بازار تسلیحات و همکاریهای امنیتیگزارشها حاکی از آن است که اسرائیل با بهرهگیری از ضعف یا ساختارهای اقتدارگرای برخی دولتهای آفریقایی، تلاش کرده از مسیر ارائه خدمات امنیتی و انتقال بخشی از فناوریهای نظامی و غیرنظامی، نفوذ خود را افزایش دهد. بر اساس برآوردها، فروش تسلیحات اسرائیلی به آفریقا سالانه حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار است و شامل پهپادها و آموزشهای نظامی به کشورهایی چون اتیوپی، نیجریه، آنگولا، رواندا و مراکش میشود؛ رقمی که در سالهای اخیر روندی افزایشی داشته است.
تأثیر جنگ غزه بر مناسبات قارهایدر حالی که برخی دولتها مانند مراکش و زامبیا همچنان به مسیر عادیسازی و همکاری با تلآویو ادامه میدهند، جنگ غزه موجب شد تا شمار قابلتوجهی از کشورهای آفریقایی با موضعی مسئولانه، رویکردی انتقادی نسبت به سیاستهای اسرائیل اتخاذ کنند. در پیشاپیش این جریان، آفریقای جنوبی با اتکا به میراث مبارزه با آپارتاید، پیگیری پرونده حقوقی علیه اسرائیل در دیوان بینالمللی دادگستری را بهعنوان دفاعی اصولی از حقوق بشر بر عهده گرفته است.#سومالیلند#اسرائیل#آفریقا#موسادبا دنبال کردن صفحه بینالملل فارس در جریان آخرین تحولات جهان قرار گیرید.
10:08 - 8 دی 1404
نظرات کاربران







