به گزارش خبرنگار مهر، محمدرضا ظفرقندی در مراسم سی و یکمین جشنواره تحقیقات و فناوری علوم پزشکی رازی که صبح امروز دوشنبه ۸ دیماه در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، با تاکید بر اهمیت همکاری میان نهادهای علمی، از جمله وزارت علوم و دانشگاههای علوم پزشکی گفت: یکی از مبانی رشد پژوهشی، تقویت همافزایی در علوم پایه است که در سالهای گذشته با نقصانهایی مواجه بوده و باید با برگزاری چنین رویدادهایی اصلاح شود.
وزیر بهداشت با یادآوری فداکاریهای علمی کشور، بهویژه در حوزههایی مانند ساخت دارو و تجهیزات پزشکی، به اهمیت جهتگیری پژوهشها اشاره کرد و گفت: پژوهشی خوب است که در جهت توسعه و تعالی انسانها باشد، اما پژوهش بد نیز وجود دارد؛ مانند آن پژوهشگرانی که در ساخت بمبهای شیمیایی به کار گرفته شدند و نتایج آن نه تنها خیر عمومی نداشت بلکه موجب آسیبهای جبرانناپذیر شد. پژوهش ارزشمندی است که نفع آن خیر عمومی باشد و اسیر قدرت نشود.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از تصمیمات غیرکارشناسی در حوزههایی مانند کشاورزی یا سلامت گرفته میشود، افزود: خواستار تمکین به دیدگاههای علمی پژوهشگران در تصمیم گیری های عرصههای مختلف هستیم.
وی افزود: کارشناسان سالها زحمت کشیدهاند، خاک کف بیمارستانها را تحمل کردهاند و بحرانها را پشت سر گذاشتهاند. لازم است در حوزه سیاستگذاری سلامت و سایر امور کشور، به نظرات کارشناسان بها داده شود تا تصمیمات بر مبنای شواهد علمی و پژوهشی اتخاذ گردند.
وی حل مسائل کشور، از آلودگی هوا گرفته تا مشکلات ساختاری نظام سلامت، را منوط به تفکر علمی دانست و تاکید کرد: یک پژوهش هدفمند باید مسئلهمحور، اخلاقمدار و شامل خیر عمومی باشد و پازلهای مختلف یک مسئله باید در یک طرح پژوهشی جامع دیده شود.
وزیر بهداشت با بیان اینکه رقابت علمی و پژوهشی به شدت افزایش یافته است، گفت: کشورهای منطقه با سرمایهگذاری گسترده در علوم پزشکی، جایگاه خود را تثبیت میکنند. این برای ما هم هشدار و هم انگیزه است. هشدار که اگر بیتوجه باشیم از قافله عقب میمانیم و وابسته میشویم، و انگیزه که با ابتکار و خلاقیت میتوانیم جلو برویم.
وی خاطر نشان کرد: تحریمها و محدودیتهای بینالمللی ممکن است تجهیزات و شبکههای همکاری را دشوار کرده باشند، اما تاریخ علم در کشور ما نشان داده که محدودیتها محرکی برای نوآوری و راهگشایی است. پژوهشگر ایرانی را به راهحلهای بومی، خلاق و اثربخش سوق میدهد. این روحیه مقاومت باید محور حرکت ما باشد.
ظفرقندی با بیان اینکه با منابع مالی محدود، اولویت نیازها و مسائل اصلی نظام سلامت اهمیت ویژه دارد، گفت: سرمایهگذاری پژوهشی باید با نگاه به بیشترین اثرگذاری بر سلامت مردم باشد. این اولویتبندی یعنی تمرکز بر مسائلی که بیشترین بار بیماری را کاهش میدهند و قابلیت مقیاسپذیری و رفع نیازهای ملی دارند. تصمیمگیری پژوهشی باید مبتنی بر شواهد، نیازسنجی ملی و چشمانداز بلندمدت باشد تا هر تلاش علمی بیشترین منفعت را برای جامعه به همراه داشته باشد.
وی ارتباط مستمر و هدفمند با صنایع را یک ضرورت عملیاتی دانست و گفت: دانشگاه و صنعت دو بال توسعه علمی و فناوری هستند. وقتی این دو هماهنگ شوند، نتایج پژوهشی سریعتر به محصول، خدمت و راهحلهای عملی تبدیل میشود. ارتباط با صنایع، منابع مالی، امکان تولید انبوه و خلق ثروت را فراهم میکند. ما باید سازوکارهایی ایجاد کنیم که پژوهشگران به سرعت وارد چرخه تولید و خدمترسانی شوند و به عنوان شریک راهبردی در حل مسائل نظام سلامت شناخته شوند.
وی افزود: در این مسیر، کاهش کلاسهای زائد در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی ضروری است تا پژوهشگران بتوانند با تمرکز و آرامش به کار علمی بپردازند. ادارات و فرآیندهای اداری باید در خدمت تسهیل پژوهش باشند، نه مانع آن. با اصلاح فرایندها و کاهش موانع اداری، فضای پژوهشی تسهیل میشود. پژوهش بدون اقتصاد رشد نمیکند و پژوهش بدون آرامش از ثبات برخوردار نیست.
ظفرقندی با تاکید بر اینکه تعامل سازنده با دانشگاهها و مراکز علمی جهان میتواند تحریمها را کم اثر کند، افزود: این اقدام میتواند جایگاه ایران را در عرصه بینالمللی تقویت کند. شبکههای همکاری علمی باید گسترش یابد، پروژههای مشترک تعریف شود و از ظرفیتهای دانش و تجربه بهرهمند شویم. پژوهشگران چراغهای روشن مسیر رشد و تعالی کشور هستند؛ هر مقاله، هر آزمایش و هر ایده نه تنها آینده سلامت کشور را تضمین میکند بلکه جهانبخش نسلهای آینده و جوانان است.
وی افزود: وزارت بهداشت موظف است در تربیت نیروها، تسهیل فرآیندها، حمایت از پروژههای اولویتدار و ایجاد کانالهای ارتباطی میان دانشگاه و صنعت، حامی پژوهشگران باشد. ما باید به یکدیگر کمک کنیم و با نگاه علمی، مقاومتر، عادلانهتر و نوآورانهتر عمل کنیم تا آنچنان که شایسته نام ایران است، بسازیم.
