همزمان با سفر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل به ایالات متحده برای دیدار با رئیس جمهوری آمریکا، حازم قاسم، سخنگوی حماس، گفت که این گروه شبهنظامی به توانایی دونالد ترامپ برای برقراری صلح در غزه اعتماد دارد.
قاسم در گفتگو با العربیه تاکید کرد که رئيسجمهوری آمریکا نقش کلیدی در کمک به برقراری آتشبس در غزه داشته و این گروه امیدوار است او به تلاشهایش ادامه دهد.
سخنگوی حماس با هشدار درباره این که با وجود اجرایی شدن آتشبس، اوضاع در غزه همچنان وخیم است، گفت: «از زمان اجرای آتشبس، بیش از ۴۲۰ نفر در نوار غزه کشته شدهاند و عملیات نظامی اسرائیل باعث مرگ آنها است. » او افزود که بیشتر کشتهشدگان، کودکان، زنان و سالمندان بودهاند.
حازم قاسم در ادامه به توانایی ترامپ برای دستیابی به صلح پایدار در غزه و حتی منطقه ابراز اطمینان کرد و گفت که ایالات متحده تنها قدرتی است که میتواند اسرائیل را به اجرای کامل توافق صلح وادار کند.
او از ترامپ خواست که به اعمال فشار بر اسرائیل برای پایبندی به آنچه در چارچوب طرح صلح شرمالشیخ توافق شده است، ادامه دهد؛ موضوعی که به گفته او میتواند منجر به صلحی واقعی و پایدار در غزه و فراتر از آن شود.
طبق توافق آتشبس میان اسرائیل و حماس که با میانجیگری ایالات متحده در ۱۰ اکتبر به اجرا درآمد، حماس ۲۰ گروگان زنده باقی مانده در غزه را تحویل داد. این گروه همچنین بقایای ۲۷ نفر از ۲۸ گروگان فوت شده را بازگردانده است.
دولت ترامپ که میانجی این توافق بود، در تلاش است که مذاکرات به مرحله دوم برود. با این حال، بنیامین نتانیاهو هشدار داده است که چنین اتفاقی «پیچیده» خواهد بود.
دو طرف همچنان بر سر مراحل بعدی اختلاف نظر دارند. اسرائیل خواستار خلع سلاح حماس و ممنوعیت هرگونه نقش اداری این گروه در آینده غزه است، در حالی که حماس خلع سلاح را رد میکند و بر خروج کامل اسرائیل از این منطقه اصرار دارد.
اجرای مرحله دوم آتشبس تاکنون کند پیش رفته و همچنان شکننده توصیف میشود. طبق این مرحله، عقبنشینی نیروهای اسرائیلی از غزه، تشکیل دولت تکنوکرات فلسطینی بهجای حماس و استقرار نیروی بینالمللی تثبیت پیشبینی شده است؛ بندی که خلع سلاح حماس را نیز شامل میشود و یکی از اصلیترین نقاط اختلاف باقی مانده است.
اکسیوس گزارش داده است که دیدار نتانیاهو و ترامپ برای عبور به مراحل بعدی توافق نقش کلیدی دارد و مقامهای دولت ترامپ از آنچه تعلل نتانیاهو در روند صلح و تضعیف آتشبس میدانند، ابراز نارضایتی کردهاند.
پیش از این برخی منابع درباره گفتگوهایی که ممکن است در کاخ سفید میان این دو رهبر مطرح شود گمانهزنی و اعلام کردهاند که احتمال دارد نخستوزیر اسرائیل درخواست حمایت آمریکا برای موافقت با مرزهای جدید اسرائيل و غزه را مطرح کند.
به گفته این منابع، نتانیاهو درخواست تبدیل به اصطلاح «خط زرد» به مرز جدید اسرائیل با نوار غزه را دارد؛ اقدامی که به معنای الحاق بخشهای بزرگی از نوار غزه به اسرائیل است.
«خط زرد» حدود ۵۸ درصد از نوار غزه، ازجمله مناطق مرکزی مانند بیت حانون، بیت لاهیه و خان یونس و همچنین بخش بزرگی از رفح را در بر میگیرد.
وبسایت اسرائيلی «والا» نیز به نقل از یک منبع سیاسی آگاه از این گفتگوها نوشت که طرح پیشنهادی شامل الحاق مناطقی تا خط زرد است و همزمان بر تلاش برای فلج کردن اقتصاد حماس تمرکز دارد، تا درنهایت به از بین رفتن کنترل این گروه بر نوار غزه بینجامد.
به گفته این منبع، «طرح این است که حضور نظامی اسرائيل در نیمی از غزه حفظ شود؛ در عین حال هیچ بازسازی وجود نخواهد داشت، فقط خلع سلاح حماس در نوار غزه انجام میشود و با گذشت زمان، مردم متوجه خواهند شد که آیندهای در آنجا ندارند و نوار غزه را ترک خواهند کرد.»
پیشتر نیز والاستریت ژورنال در گزارشی به نقل از مقامهای آمریکایی خبر داده بود که ایالات متحده پیشنهاد «پروژه طلوع» (Project Sunrise) را برای بازسازی غزه پس از جنگ و تبدیل آن به یک منطقه ساحلی مدرن با امکانات لوکس و فناوری پیشرفته مطرح کرده است.
بر اساس این گزارش، طی ۴۵ روز گذشته، تیمی به رهبری جرد کوشنر، داماد دونالد ترامپ رئیسجمهوری ایالات متحده، و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در خاورمیانه، این پروژه را تهیه کرده است، پروژهای که طی ۱۰ سال اول ۱۱۲ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت.
در روزهای گذشته همچنین یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، اعلام کرد که نیروهای نظامی تحت فرماندهیاش هرگز بهطور کامل از نوار غزه عقبنشینی نخواهند کرد و برنامهای برای ایجاد یک واحد «نظامیـغیرنظامی» در این منطقه در دستور کار است. کاتز که در مراسم احداث یک هزار و ۲۰۰ واحد مسکونی در یک پایگاه نظامی سابق در کرانه باختری سخن میگفت، تصریح کرد که این یگانهای جدید جایگزین شهرکهایی خواهند شد که در سال ۲۰۰۵ برچیده شدند. این واحدهای موسوم به «ناحال» که ترکیبی از خدمت نظامی و برنامههای داوطلبانه غیرنظامیاند، در ایجاد جوامع و شهرکهای اسرائیلی سوابق طولانی دارند.
اظهارات کاتز در حالی مطرح میشود که بنیامین نتانیاهو پیش از این بارها احتمال بازسازی شهرکها در غزه را رد کرده بود، هرچند برخی اعضای راستگرای ائتلاف او بهشدت به دنبال اشغال مجدد این منطقهاند.
با نزدیک شدن به سال انتخاباتی ۲۰۲۶، به نظر میرسد موضوع استقرار در غزه به یکی از چالشهای کلیدی سیاست داخلی اسرائیل بدل شود. دفتر نخستوزیر از ارائه توضیح تکمیلی در این باره خودداری کرده است.
ترامپ و نتانیاهو عصر دوشنبه در عمارت مارالاگو ترامپ در فلوریدا دیدار خواهند کرد و پیش از آن، نخستوزیر اسرائیل با مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، گفتگو خواهد کرد.
