از یک دنبالهدار مهمان از ستارهای دیگرتا بازگشتِ فضانوردان گرفتار ناسا تا تعداد رکوردی پرتابهای ماهوارهای، سال ۲۰۲۵ سرشار از رویدادهای شگفتانگیز فضایی بود.
این روند در ۲۰۲۶ هم ادامه دارد، با برخی از جاهطلبانهترین برنامههای اکتشافی چند دهه اخیر، گرفتگیهای نادر و ادامه امکان تماشای شفق شمالی.
این هم مروری است بر آنچه جهان در ۲۰۲۶ برایمان در آستین دارد.
اکتشاف ماه در سال نو در پیش است
پس از دههها آرامش نسبی، علاقه به ماه دوباره رو به افزایش است و چند پرتاب و آزمایش برای سال پیشرو برنامهریزی شده است. بیش از نیمقرن پس از آنکه ماموریتهای آپولو نخستین بار انسان را به سطح ماه رساندند، فضانوردان بار دیگر خود را برای سفر عمیق به فضای ماه آماده میکنند.
در آوریل، ناسا یک خدمه چهار نفره (سه آمریکایی و یک کانادایی) را در قالب ماموریتی ۱۰ روزه که از کنار ماه عبور میکند اعزام خواهد کرد. فضاپیمای آنها پس از دور زدن سوی پنهان ماه بهسوی زمین بازمیگردد.
هرچند فرود نخواهند آمد، اما به گفته رید وایزمن، رئیس دفتر فضانوردان در ناسا، انتظار میرود پروازشان نماهای تازهای از مناطقی ارائه دهد که حتی ماموریتهای آپولو هم هرگز بهطور مستقیم ندیده بودند؛ اطلاعاتی که میتواند فرودهای آینده در چارچوب برنامه آرتمیس ناسا را شکل دهد.
فضاپیماهای بدون سرنشین نیز به تعداد زیاد راهی ماه خواهند شد.
یکی از چشمگیرترین پروژهها، یک فرودگر بزرگ ماه به نام بلو مون است که شرکت فضایی بلو اوریجین، تاسیسشده توسط جف بزوس بنیانگذار آمازون، در حال توسعه آن است.
نمونه اولیه این فرودگر که برای رساندن فضانوردان ناسا به سطح ماه طراحی شده، قرار است در ۲۰۲۶ آزمایش شود. با حدود هشت متر ارتفاع، تقریبا دو برابر ماهنشین آپولو ۱۲ خواهد بود که در ۱۹۶۹ بر ماه فرود آمد.
دیگر شرکتهای فضایی آمریکایی از جمله آستروباتیک تکنولوژی، اینتیوتیو ماشینز و فایرفلای ایروسپیس نیز در چارچوب موج روبهگسترش تجاری برای رساندن محمولهها به ماه، فرودهای قمری در ۲۰۲۶ را هدف گرفتهاند.
چین نیز برنامههای خود را برای اکتشاف ماه پیش میبرد. به گفته گروه رسانهای چین، فضاپیمای چانگئه ۷ احتمالا قطب جنوب ماه را هدف میگیرد؛ ناحیهای که ممکن است آب یخزده در دهانههای همیشه در سایه آن پنهان شده باشد.
چنین یخی میتواند روزی با تامین آب آشامیدنی و سوخت موشک، پشتیبان ماموریتهای انسانی باشد.
گرفتگیها و ابرماهها در ۲۰۲۶
روی زمین، دوستداران آسمان هم دیدنیهای فراوانی پیش رو دارند.
در فوریه، یک «حلقه آتش» خورشیدگرفتگی بر فراز قطب جنوب دیده میشود و بخشهایی از نیمکره جنوبی از جمله آفریقای جنوبی، شیلی و آرژانتین نیز شاهد نمای جزئی آن خواهند بود.
خورشیدگرفتگی حلقه آتش که به آن خورشیدگرفتگی حلقوی هم گفته میشود زمانی رخ میدهد که ماه از برابر خورشید میگذرد اما کمی کوچکتر به نظر میرسد و نمیتواند آن را کاملا بپوشاند و حلقهای روشن از نور خورشید پیرامون لبهاش باقی میماند.
اروپاییها در اوت منظرهای بهویژه تماشایی خواهند داشت، زمانی که یک خورشیدگرفتگی کلی از قطب شمال میگذرد و گرینلند و ایسلند را درمینوردد و سپس به اسپانیا میرسد و برای کسانی که در مسیر باریک آن قرار دارند، برای دقایقی روز را به شب بدل میکند.
خودِ ماه نیز در چند مقطع از سال بهویژه چشمگیر خواهد بود.
در ۲۰۲۶ انتظار سه ابرماهها میرود؛ زمانی که ماه کامل با نزدیکترین فاصلهاش تا زمین همزمان میشود.
نخستین ابرماه سال در ژانویه همزمان با یک بارش شهابی رخ میدهد، هرچند نور درخشان ماه احتمالا بسیاری از شهابهای کمنورتر را از دید پنهان میکند. ابرماه دوم در ۲۴ نوامبر میرسد و آخری که در شب کریسمس رخ میدهد، بزرگترین و درخشانترینِ سال خواهد بود.
کجا میتوان شفقهای شمالی و جنوبی را در ۲۰۲۶ دید
انتظار میرود خورشید در ۲۰۲۶ به فورانها ادامه دهد؛ پدیدهای که میتواند به طوفانهای ژئومغناطیسی روی زمین بینجامد و شفق شمالی در شمال و شفق جنوبی در جنوب را پدیدار کند.
پس از اوجی که به نمایشهای شدید شفقیِ ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ دامن زد، انتظار میرود چرخه کنونی خورشیدی بهتدریج فروکش کند، چرا که چرخه ۱۱ ساله خورشید سرانجام رو به نزول گذاشته است.
با این همه، فورانهای خورشیدی همچنان ممکن است محرک طوفانهای ژئومغناطیسی شوند، به این معنا که شفقهای شمالی و جنوبی میتوانند دورتر از قطبها هم ظاهر شوند، هرچند احتمالا کمتر از سال قبل.
پیشبینیکنندگان آبوهوای فضا مانند راب استینبرگ در اداره ملی اقیانوسی و جوی بیصبرانه منتظرند تا از همه اندازهگیریهای باد خورشیدی که بهزودی از یک رصدخانه پرتابشده در پاییز به دست میرسد بهره ببرند.
او در ایمیلی گفت: «۲۰۲۶ برای علاقهمندان آبوهوای فضا سالی هیجانانگیز خواهد بود» و افزود که این فضاپیمای جدید و دیگر فضاپیماها به دانشمندان کمک میکنند تا «ستاره نزدیکمان را بهتر درک کنند و پیامدهای آن را پیشبینی کنند».
