خبرگزاری مهر، گروه استانها- مریم یاوری: هوای تالار هنر انگار عوض شده بود، نه تنها بوی صحنه و نور و دکور، بلکه بوی زندگی در راهروها جریان داشت. هنرمندان دارای معلولیت از استانهای مختلف، کنار هم نشسته بودند. بدون مرز، بدون قضاوت و بدون رقابت. هر اجرا بهانهای بود برای لبخند، برای تحسین و برای امید داشتن به آیندهای که در آن «دیده شدن» حق همه است.
در سومین روز جشنواره، نمایشهای «چهل تیکه»، «ترنا»، «گوش پنبهایها»، «هشتگ نه به طلاق»، «دیو و دختر» و «رختشور شاه» در نوبتهای صبح و عصر روی صحنه رفتند؛ آثاری متنوع که هرکدام روایتگر بخشی از دغدغههای اجتماعی، انسانی و فرهنگی بودند و مخاطبان را به تأمل و همدلی فراخواندند.
«چهل تیکه»، بازخوانی «چخوف» با زبان بومی و توانخواهان
مصطفی محمدیدوست، کارگردان نمایش «چهل تیکه» و از هنرمندان توانخواه استان چهارمحال و بختیاری، در گفتگو با خبرنگار مهر، حال و هوای این روزهای تالار هنر را «بینظیر» توصیف کرد و گفت: وقتی وارد تالار میشوید، قبل از هر چیز انرژی مثبت آدمها را حس میکنید. اینجا کسی دنبال شکست دادن دیگری نیست. همه آمدهاند همدیگر را ببینند و برای هم تشویق شوند.
وی درباره اثر خود توضیح داد: «چهل تیکه» برداشتی آزاد از نمایشنامه «سه خواهر» آنتون چخوف است که با نگاهی بومی و اجتماعی بازآفرینی شده و تلاش شده مسائل امروز جامعه در قالبی قابل لمس برای مخاطب روایت شود.
محمدیدوست با اشاره به ترکیب گروه بازیگران افزود: حدود ۸۰ درصد عوامل و بازیگران این نمایش را هنرمندان دارای انواع معلولیتها، از نابینایی و ناشنوایی گرفته تا معلولیتهای جسمیحرکتی و ذهنی، تشکیل میدهند. خواستم نشان بدهم که تفاوتها نه مانع، بلکه سرمایه هنر هستند.
«ترنا» و روایت شکاف سنت و مدرنیته
حجت خجستگی، کارگردان نمایش «ترنا» از استان قم، نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به محتوای اثر خود اظهار کرد: نمایش ترنا اثری بزرگسالانه است که اختلافات فرهنگی امروز جامعه و گذار ناگهانی از سنت به مدرنیته را با نگاهی انتقادی روایت میکند.
وی محور اصلی نمایش را تنش میان مذهبیها و روشنفکران دانست و گفت: این تضاد امروز به شدت در جامعه قابل مشاهده است. ما تلاش کردیم این شکاف را در قالب یک روایت عامیانه و در فضای لوتیگری و تئاتر بیان کنیم.
خجستگی با اشاره به چالشهای پیشروی گروههای شرکتکننده افزود: کمبود زمان، فضای تمرین و امکانات فنی از مهمترین مشکلات ماست. کار با هنرمندان دارای معلولیت نیاز به برنامهریزی دقیقتر و زمان بیشتری دارد.
«دیو و دختر» زن، قصه، توانمندی
زهرا کوهی، کارگردان نمایش «دیو و دختر» از استان چهارمحال و بختیاری، در گفتوگو با خبرنگار مهر گفت: این نمایش با همراهی و تلاش جمعی از هنرمندان دارای معلولیت تولید شده و برای من، مهمترین هدف، دیده شدن توانمندیهای واقعی این عزیزان است.
وی با اشاره به سابقه ۲۰ ساله خود در تئاتر معلولان افزود: سالها بهعنوان بازیگر حضور داشتم، اما امروز با افتخار در کنار هنرمندان دارای معلولیت کارگردانی میکنم. این بچهها چیزی کمتر از دیگران ندارند؛ تنها به فرصت نیاز دارند.
کوهی با انتقاد از کمبود حمایتها ادامه داد: برای تمرین، بین نهادها پاسکاری شد و ناچار شدیم تمرینها را در پارک و خانه انجام دهیم. با این حال، عشق به صحنه باعث شد از هیچ مانعی نترسیم.
«گوش پنبهایها» وقتی سکوت، زبانِ خلاقیت میشود
علی حاجیحیدری، کارگردان نمایش «گوش پنبهایها» از اصفهان، در گفتوگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: افراد دارای معلولیت کمتر در جامعه دیده میشوند و اغلب توجه به آنها به برگزاری همین جشنوارهها محدود است.
وی افزود: من به این جمله باور دارم که محدودیت، خلاقیت میآورد. هماهنگ کردن بازیگران ناشنوا با موسیقی کار سختی بود، اما نتیجه نشان داد که ظرفیت این هنرمندان بسیار بالاست.
حاجیحیدری فرهنگسازی و مناسبسازی فضاهای شهری را از مهمترین ضرورتها دانست و تأکید کرد: جشنوارههایی مثل آفتاب کمک میکند نگاه جامعه به معلولیت انسانیتر و واقعیتر شود.
«رختشور شاه» کمدیِ سنگین با بازی توانخواهان
رضا علوی، کارگردان نمایش «رختشور شاه»، نیز در گفتوگو با خبرنگار مهر گفت: این نمایش برگرفته از روایتی در دوره قاجار است و اگرچه فضای کمیک دارد، اما به لحاظ اجرا کاری سنگین محسوب میشود.
وی افزود: تمام نقشها توسط هنرمندان دارای معلولیت جسمیحرکتی، کوتاهقامت، دارای اختلال گفتاری و ناشنوا اجرا میشود. بزرگترین تجربه من در این سالها، ایمان به توانایی این بچهها بوده است.
پایان یک جشنواره، آغاز یک امید
ساعتها از آخرین اجرا گذشته، اما تالار هنوز زنده است. گروهها کنار هم ایستادهاند، عکس میگیرند، برای هم آرزوی موفقیت میکنند و از دیدن اجرای خوب یکدیگر میگویند. اینجا کسی بازنده نیست.
هشتمین جشنواره منطقهای تئاتر افراد دارای معلولیت «آفتاب» در تالار هنر اصفهان، بیش از آنکه یک رویداد نمایشی باشد، روایت زندهای از صداقت، انسانیت و امید است؛ جایی که هنر، زبان مشترک دلها شد و رفاقت، معنای تازهای به جشنواره داد.
