این سامانه که در زبان عبری «اور ایتان [نور ایتان]» نامیده میشود، بنا بر اعلام وزارت دفاع اسرائیل، «پس از گذراندن یک سری آزمایشهای گسترده علیه تهدیدات مختلف و موفقیت در رهگیری موشکها، خمپارهها و پهپادها، به نیروی هوایی اسرائیل تحویل داده شده است.»
این سامانه قرار است به عنوان توانمندی مکمل در ساختار دفاع هوایی چندلایه اسرائیل، در کنار گنبد آهنین، فلاخن داوود و سامانه پیکان، وارد عملیات شود.
قابلیت رهگیری پهپادها، موشکها و راکتها با سامانههای لیزری، سالهاست که یکی از اهداف مورد توجه ارتش اسرائیل بوده است. مخصوصا اینکه هزینه رهگیرهای موشکی گرانقیمت بسیار بالاتر از هزینه مقابله با پهپادها یا راکتهای کوچک و ارزانقیمت است.
گفته میشود که سامانه «پرتو آهنین» میتواند اهداف را در فاصلهای حدود ۱۰ کیلومتری با سوزاندن یا از کار انداختن کامل، منهدم کند.
در حالی که سامانههای موجود قادرند درصد بالایی از موشکهای مهاجم را رهگیری کنند، اما کارایی آنها در برابر پهپادها بسیار کمتر بوده و در حدود ۵۰ درصد گزارش شده است.
اما این سامانه لیزری برای مقابله با هواگردهایی طراحی شده که در ارتفاع بسیار پایین و نزدیک به سطح زمین پرواز میکنند؛ قابلیتی که سامانههای پیشین از آن بیبهره بودند.
یکی از جدیترین تهدیدهای اسرائیل، پهپادهای شاهد است. پهپاد شاهد ۱۳۶ دارای بدنهای از الیاف کربن است که رصد راداری آن را دشوار میکند و با موتور الکتریکی خود میتواند بیصدا تا دو هزار کیلومتر پرواز کند.
پهپادهای شاهد که توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طراحی شدهاند، در حملات متعددی علیه شهرها و مناطق شمالی اسرائیل به کار رفته و تعدادی از حملات آنها موفق بوده است.
هزینه هر شلیک برای تخلیه ۱۰۰ کیلووات انرژی تنها چند سنت است؛ در حالی که شلیک هر موشک با سامانه «گنبد آهنین» کنونی بین ۱۰ هزار تا ۱۰۰ هزار دلار یا بیشتر هزینه دارد.
رهگیری لیزری معایب متعددی نیز دارد. اولین آن محدود شدن کارایی لیزر در هوای ابری، مه و غبارآلود است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
یسرائیل کاتس، وزیر دفاع اسرائیل، این تحویل را به عنوان یک «لحظه مهم» ستود و گفت: «همه ما امروز احساس غرور فراوان میکنیم. برای نخستین بار در جهان، یک سامانه رهگیری لیزری پرقدرت به بلوغ عملیاتی کامل دست یافته و در جریان مجموعهای گسترده از آزمایشها که سناریوهای عملیاتی متنوع را شبیهسازی میکردند، موفق به انجام چندین رهگیری شده است.»
یوآو تورگمن، رئیس و مدیرعامل شرکت رافائل تأکید کرد که حتی در شرایطی که اسرائیل پس از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و جنگ دو جبههای پس از آن در حالت نبرد فعال قرار داشت، اما این شرکت به توسعه این «توانمندی فناورانه بیسابقه ادامه داد و توانست یک ایده نوآورانه را به یک سامانه عملیاتی واقعی تبدیل کند.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
امیر بارام، مدیرکل وزارت دفاع اسرائیل تأکید کرد که این تحویل، تکمیل یک مرحله اولیه، از توسعه تا تولید سریالی، را نشان میدهد. او افزود: «تعداد زیادی سامانه دیگر هماکنون در حال تولید هستند.» او همچنین گفت: «حتی با وجود اینکه این سامانهها در دست تولید هستند، همزمان توسعه نسل بعدی سیستمهای دفاعی برای استفاده زمینی و هوایی نیز در جریان است.»
شرکت رافائل سرمایهگذاری بزرگی روی سامانههای لیزری انجام داده است تا آنها را به عنوان مکملی برای سیستم دفاع هوایی مشهور «گنبد آهنین» به کار گیرد و رهگیرهای گرانقیمت موشکی را با انرژی هدایتشدهای بسیار ارزانتر جایگزین کند.
این شرکت طی سالهای اخیر انواع مختلفی از سامانههای دفاع لیزری از جمله نسخه کوچکتر «پرتوی سبک» و نسخهای سیار را توسعه داده است. مقامات اسرائیلی اعلام کردند که این سامانهها پیشتر برای ساقط کردن تهدیدات واقعی مورد استفاده قرار گرفتهاند.
طبق بیانیه رسمی، دیگر شرکای صنعتی این پروژه شامل شرکت «البیت سیستمز» هستند که تأمینکننده منبع لیزر است، و همچنین شرکتهای دفاعی دیگری مانند SCD و «شفیر سیستمز» نیز در آن مشارکت دارند.
