بریژیت باردو، که در ۹۱ سالگی درگذشت، ستارهای بود که تصویری تازه از زنان در سینمای دهه ۱۹۵۰ ارائه کرد و به نماد دورهای جدید از آزادی جنسی تبدیل شد. او روی پرده ترکیبی از معصومیت بازیگوشانه و جذابیت اروپایی بود، تصویری که بعدها از آن بیزار شد.
سم وودهاوس در مطلبی به زندگی باردو میپردازد و مینویسد او همواره بهعنوان نماد جنسی زن زیبا معرفی میشد و این موضوع مانع تحقق آرزویش برای تبدیل به بازیگری جدی شد. او سرانجام بازیگری را کنار گذاشت و فعالیتش را روی حمایت از حقوق حیوانات متمرکز کرد.
سالها بعد، سخنان همجنسگراهراسانه و محکومیتهای مکرر به اتهام تحریک به نفرت نژادپرستانه به شهرت و اعتبارش لطمه زد. پسر باردو نیز پس از اینکه او گفت ترجیح میداد «یک سگ کوچک میزایید»، بهدلیل لطمه عاطفی از او شکایت کرد.
این مسائل بر خاطره چهرهای سایه انداخت که در دوران اوج، مایو دوتکه، میل زنانه و سینمای فرانسه را در سطح جهان مطرح کرده بود.
کودکی و نوجوانی
بریژیت آن-ماری باردو در ۲۸ سپتامبر ۱۹۳۴ در پاریس به دنیا آمد. او و خواهرش، ماری-ژان، در آپارتمانی مجلل در یکی از اعیاننشینترین مناطق شهر بزرگ شدند. والدین کاتولیک و متمول آنها سختگیر بودند و دوستیهای دختران را بهشدت کنترل میکردند.
مادرش او را از هفت سالگی در کلاسهای رقص باله ثبتنام کرد و در دوران اشغال پاریس در جنگ جهانی دوم، باردو بیشتر وقتش را در خانه و با رقص سپری کرد.
با وجود موفقیت در باله، باردو زندگی خانوادگی را خفقانآور میدانست. به گفته خودش، در ۱۵ سالگی بهدنبال نوعی تحقق فردی بود. یکی از دوستان خانوادگی او را متقاعد کرد عکسش بهعنوان مدل روی جلد مجله فرانسوی «ال» منتشر شود، تصاویری که با استقبال گسترده روبهرو شد.
در زمانهای که زنان شیکپوش موی کوتاه داشتند و لباسهای رسمی به تن میکردند، باردو با موی بلند و اندام ورزیده رقصنده باله به نماد سبک جدید «زن جوان» تبدیل شد و در ۱۶سالگی به مشهورترین چهره روی جلد مجلات پاریس تبدیل شد.
این تصاویر توجه مارک الگره، کارگردان سینما، را جلب کرد و دستیارش، روژه وادیم، مامور شد تا بریژیت را بیابد.
آزمونهای بازیگری موفقیتآمیز نبود، اما وادیم که شش سال از او بزرگتر بود، ابتدا مربی و سپس نامزدش شد. شروع رابطهشان پرتنش بود و والدین باردو تهدید کردند که او را به انگلستان میفرستند.
روژه وادیم، گرگ وحشی باردو
در واکنش به فشار خانواده، بریژیت اقدام به خودکشی کرد اما نجات یافت. او شیفته وادیم بود و بعدها او را به «گرگی وحشی» تشبیه کرد و گفت «نگاهم میکرد، من را میترساند، جذبم میکرد، و دیگر نمیدانستم کجا هستم».
والدینش سرانجام رضایت دادند، اما ازدواج را تا ۱۸سالگی بریژیت به تعویق انداختند. پس از ازدواج، وادیم تلاش کرد باردو را به ستارهای که در ذهن داشت تبدیل کند؛ عکسهای مراسم ازدواج را فروخت، به او یاد داد چطور بازی کند و نقشهای کوچکی در فیلمها برایش پیدا کرد.
اما تا سال ۱۹۵۶، باردو بیشتر بهدلیل عکسهایش با مایو دوتکه، لباسی که در بسیاری کشورها ممنوع بود، و مدل موهایش شناخته میشد. همان سال، نخستین فیلم وادیم، «و خدا زن را آفرید»، اکران شد؛ فیلمی که در فروش گیشه در فرانسه شکست خورد اما در آمریکا جنجال آفرید.
شخصیت باردو در این فیلم بدون هیچ شرمی مانند مردان بهدنبال امیال جنسیاش میرفت. واکنشها شدید بود؛ سیمون دوبووار، فیسلوف فمینیست فرانسوی، او را نماد «آزادی مطلق» خواند، در حالی که فیلم در برخی ایالتها ممنوع شد و رسانهها آن را غیراخلاقی نامیدند.
پس از رابطه باردو با همبازیاش، ژان-لویی ترنتینیان، تصویر او بهعنوان زنی بیقید تثبیت شد و به طلاق از وادیم انجامید.
مادری ناخواسته
در ۱۹۵۹، باردو با ژاک شاریه ازدواج کرد و صاحب پسری به نام نیکولا شد، اما از بارداری بیزار بود و تلاش کرده بود سقط جنین کند.
پس از طلاق، نیکولا دههها مادرش را ندید. بعدها، پس از انتشار کتاب زندگینامه باردو که در جایی میگوید ترجیح میداد «سگی کوچک میزایید»، نیکولا از او بهدلیل آسیب عاطفی شکایت کرد.
باردو در این دوره پردرآمدترین بازیگر فرانسه بود، اما میگفت فرصت بازیگری جدی به او داده نشد.
با این حال، در فیلم «تحقیر» ساخته ژان لوک گدار تحسین منتقدان را برانگیخت.
فعالیتهایش در هالیوود و ازدواج سومش با یک میلیونر آلمانی موفقیت کمتری داشت.
او در موسیقی نیز فعال بود و با سرژ گنزبورگ قطعه «دوستت دارم… من نه» (Je T’aime… Moi Non Plus) را ضبط کرد، اما از او خواست منتشرش نکند.
فعال حقوق حیوانات
در سال ۱۹۷۳ و پس از بازی در نزدیک به ۵۰ فیلم، باردو بازنشستگیاش را اعلام کرد تا به فعالیت برای حقوق حیوانات بپردازد. او گفت: «من زیبایی و جوانیام را وقف مردان کردم. میخوام خرد و تجربهام را وقف حیوانات کنم.»
او با فروش جواهرات و یادگارهای سینماییاش «بنیاد بریژیت باردو» را تاسیس کرد و علیه شکار فوکها، مصرف گوشت اسب و حیوانآزاری در کشورهای مختلف فعالیت کرد.
پایانی پرآشوب برای یک زندگی پرآشوب
باردو در سالهای پایانی عمرش بارها بهدلیل سخنان نژادپرستانه و توهینآمیز تحت پیگرد قانونی قرار گرفت. او به ذبح حیوانات در اسلام و یهودیت اعتراض کرد، اما شیوه بیان انتقادهایش به محکومیتهای متعدد انجامید.
باردو بهکرات در دادگاه حاضر شد، بهطوری که دادستان در سال ۲۰۰۸ گفت از اعلام اتهام علیه او «خسته» شده است.
بریژیت باردو در دهه ۱۹۶۰ بهعنوان چهره رسمی «ماریان»، نماد آزادی فرانسه، انتخاب شد، اما در سالهای اخیر بهدلیل دیدگاههای سیاسی و اتهامهای نژادپرستی به انزوا رفت.
او در سالهای پایانی عمر با همسر چهارمش، برنار دورمال، زندگی میکرد که مشاور سابق ژان ماری لوپن، سیاستمدار راستگرا، بود.
