۲۰ سال مبارزه مرد نقابدار در میدان واژهها و روایتها
مردی که نه با چهره، بلکه با اعتبار کلماتش به قلب جبهه دشمن نفوذ کرد. این روایتِ گذار ۲۰ ساله حذیفه الکحلوت (ابوعبیده) است؛ از مساجد غزه تا تبدیل شدن به معمار نبرد روایتها که در نهایت، بیانیههای صادقانهاش را با خون خویش امضا کرد.
خلاصه خبر
گروه تحلیل بینالملل: در آخرین روزهای سپتامبر ۲۰۰۴، جوانی آرام با گامهایی استوار و لباس نظامی خاکی که غبار میدان نبرد بر آن نشسته بود، وارد یکی از دفاتر جنبش حماس در غزه شد. او تازه از جبهه شمالی و نبرد «روزهای خشم» بازگشته بود؛ نبردی که در آن مقاومت مقابل هجوم همهجانبه زمینی و هوایی ارتش رژیم صهیونیستی ایستادگی کرده بود. به او دستور عقبنشینی داده شده بود، اما نه برای استراحت، بلکه برای مأموریتی تازه.پشت میز، مردی سیساله ملقب به «ابو انس» —بنیانگذار رسانه نظامی القسام— برگهای یادداشت را به سمت او گرفت و گفت: «این بیانیه گردانهای القسام است. سه ساعت دیگر در کنفرانس خبری مسجد النور آن را میخوانی.» جوان که به مطالعه کتاب عادت داشت، نگاهی دقیق به متن انداخت.ابو انس پرسید: «سوالی یا ابهامی داری؟»جوان هجدهساله، که تازه دیپلم گرفته و هنوز پایش به دانشگاه باز نشده بود، با اطمینان پاسخ داد: «ابداً، متن کاملاً روشن است.»ابو انس هنگام خداحافظی تأکید کرد: «بیانیه را بخوان و از پاسخ به سوالات خبرنگاران خودداری کن؛ مگر سوالی که پاسخش در خود متن باشد.»سه ساعت بعد، همان جوان با نقابی سیاه و پیشانیبندی سبز پشت میزی پر از میکروفونهای شبکههای خبری و قطعات سلاح نشست. او با درایتی فراتر از سنش، جریان نبرد و عملیاتهای مشترک مقاومت را تشریح کرد.در آن لحظات، هیچکس گمان نمیکرد که این چند دقیقه زندگی او را برای همیشه تغییر دهد و او را به چهره رسانهای مقاومت و زبان گویای آن در جهان تبدیل کند؛ مردی که دنیا او را با نام «ابوعبیده» و لقب «ابو ملثم» (نقابدار) شناخت.
میراث شیخ صلاح؛ از هستههای مخفی تا جنبش مردمی
ریشههای ظهور ابوعبیده را باید در تفکر «شیخ صلاح شحاده»، بنیانگذار گردانهای القسام، شاخه نظامی حماس، جستوجو کرد. پس از سال ۱۹۹۶، زمانی که تشکیلات خودگردان و رژیم صهیونیستی گمان میکردند القسام نابود شده است، شحاده پس از آزادی از اسارت در سال ۲۰۰۰، با نگاهی راهبردی در پی آن بود که هستههای کوچک مقاومت را به یک «مقاومت یکپارچه مردمی» تبدیل کند.او برای تحقق این هدف از «ابو انس» و ظرفیتهای دانشجویی بهره گرفت. ابو انس روایت میکند که چگونه برای احیای جنبش، بهطور همزمان در چند دانشگاه ثبتنام کرد تا پوششی برای فعالیتهای تشکیلاتی فراهم شود. شیخ صلاح معتقد بود دوران فعالیت کاملاً مخفی به پایان رسیده و مردم باید پرچم مقاومت را ببینند تا گرد آن جمع شوند.ابتکارات رسانهای و مالیتأسیس دفتر علنی: ابو انس بخشی از خانه خود را به نخستین دفتر رسمی حماس تبدیل کرد و تابلویی بزرگ بر سردر آن آویخت تا به مردم نشان دهد مقاومت زنده است. این خانه بعدها هدف بمباران قرار گرفت و دختر ۹ ساله ابو انس در آن به شهادت رسید.خلق شعار و وبسایت: در سال ۲۰۰۱، ایده راهاندازی وبسایت القسام شکل گرفت. شیخ صلاح بر استفاده از آیه «وَمَا رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَلَکِنَّ اللَّهَ رَمَی» در لوگوی آن تأکید داشت.تأمین مالی مردمی: ابو انس با راهاندازی بخش جمعآوری کمک در وبسایت و استفاده از حسابهای بانکی، اقدام به جذب کمکهای مردمی برای القسام کرد.در همین فضا بود که نخستین عملیاتهای تصویربرداریشده مقاومت ــ مانند انهدام تانک در جاده کارنی ــ ثبت شد تا دروغهای ارتش اسرائیل درباره انکار تلفاتش آشکار شود.
تثبیت جایگاه ابوعبیده؛ صدایی که طنینانداز شد
با آغاز انتفاضه الاقصی، نیاز به سخنگویی رسمی که بتواند مواضع نظامی را با زبانی استوار بیان کند، بیش از پیش حس میشد. در جریان نبرد «روزهای خشم»، ابو انس به دنبال گزینهای مناسب میگشت.او در میان نامهای پیشنهادی، کسی را میخواست که علاوه بر شجاعت میدانی، به ظرافتهای زبان عربی و قواعد نحو مسلط باشد. ابوعبیده که آن زمان جوانی حافظ قرآن و دانشجوی شریعت بود، انتخاب شد. او حتی با وجود رتبه عالی در دبیرستان، که به او اجازه تحصیل در رشتههای مهندسی یا پزشکی میداد، تحصیل در علوم دینی را برگزیده بود.تحسین فرماندهی: پس از اولین کنفرانس خبری ابوعبیده، فرماندهانی چون «احمد الجعبری» و «مروان عیسی» با تعجب از ابو انس پرسیدند: «این جوان را کجا پیدا کردی؟ چطور ریسک کردی سمت سخنگوی القسام را به یک فرد بیتجربه بدهی؟»ابو انس میافزاید: «با همه اینها، آنها از عملکرد وی راضی بودند. الجعبری با خنده به من گفت: "حداقل میگفتی ‹گوینده› است نه ‹سخنگو›."» بدین ترتیب نام ابوعبیده در رسانهها بهعنوان سخنگوی حماس تثبیت شد.تکامل رسانهای: در سال ۲۰۰۶، رنگ قرمز چفیه ابوعبیده برای ایجاد هویتی بصری ثابت انتخاب شد. با گذشت زمان، رسانه نظامی تحت مدیریت ابو انس و یارانش از یک دوربین ۶۰۰ دلاری به تشکیلاتی عظیم تبدیل شد که در جنگ ۲۰۱۴ و نهایتاً در «طوفان الاقصی» ۲۰۲۳، جنگ روانی پیچیدهای علیه جامعه صهیونیستی مدیریت کرد.
ابوعبیده؛ فراتر از یک سخنگو، کابوس اشغالگران
ابوعبیده تنها یک سخنگو نبود؛ او ثمره ۲۰ سال برنامهریزی برای ساختن نمادی بود که از دل گرد و غبار میدانهای نبرد ۲۰۰۴ برآمد تا در ۲۰۲۳، با همان هیبت و همان نقاب، کابوس اشغالگران و مایه امید حامیان مقاومت باشد.یکی از بزرگترین دستاوردهای او، شکستن انحصار خبری اسرائیل بود. در جنگهای ۲۰۱۴، ۲۰۲۱ (شمشیر قدس) و سرانجام طوفانالاقصی، او جنگی موازی را در عرصه روان و رسانه مدیریت کرد. استراتژی او بر پایه «صداقت نظامی» بنا شده بود؛ هیچگاه ادعا نکرد که توسط ویدئوهای «اعلام الحربی» (رسانه جنگی) پشتیبانی نشود.آنچه ابوعبیده را از یک سخنگوی نظامی صرف به پدیدهای اجتماعی در جهان عرب و اسلام تبدیل کرد، تنها طنین صدای او یا تسلطش بر ادبیات حماسی نبود؛ بلکه «اعتبار گزارههای او» در میدان نبرد بود. در جریان نبرد ۲۰۱۴، زمانی که با اطمینان از اسارت «شائول آرون» سخن گفت، ساختار اطلاعاتی اسرائیل در بهت فرو رفت. کلمات او، که خطاب به دشمن میگفت: «آیا ما را به چیزی تهدید میکنی که انتظارش را میکشیم؟»، به شعار تودههای فلسطینی بدل شد. در طوفانالاقصی نیز با مدیریت دقیق پیامها، جامعه داخلی اسرائیل را به چالش کشید. خانوادههای اسرای اسرائیلی بیش از بیانیههای نتانیاهو، منتظر پیامهای ابوعبیده بودند؛ زیرا میدانستند او حقیقت تلخ میدان را بازگو میکند.ابوعبیده با ترکیب «اطلاعات دقیق میدانی» و «جنگ روانی»، تصویری شکستناپذیر از اراده مقاومت ترسیم کرد. امروز اگرچه در میان ما نیست، اما به نمادی از مقاومت هویتمند تبدیل شده است. چفیه قرمز او نه برای پنهان کردن ترس، بلکه به عنوان نمادی از گمنامی رزمندگانی است که پیروزی را نه برای شهرت شخصی، بلکه برای آرمانی بزرگتر میخواهند.
نفوذ او تا آنجا پیش رفته است که کودکان در کوچههای غزه و پایتختهای کشورهای اسلامی، لحن و ایستادن او را تقلید میکنند. او با هر حضور رسانهای، نه تنها گزارشی نظامی، بلکه پیامی از پایداری را مخابره میکرد؛ پیامی که در آن، کلمات به اندازه موشکها در قلب جبهه دشمن نفوذ میکردند. این جوان آرام سال ۲۰۰۴، در طول طوفان الاقصی و جنگ نسلکشی اسرائیل در نوار غزه و علیه مقاومت حماس، کابوسی شده بود که با هر «بسمالله»، لرزه بر اندام ساختار امنیتی اشغالگران میانداخت.«حذیفه الکحلوت» ملقب به «ابو ابراهیم»، صاحب آن نقاب مشهور، فرزند و از تبار مبارزه و مقاومت، زاده اردوگاه جبالیا و یکی از رزمندگان تیپ شمالی گردانهای شهید عزالدین قسام، به آرزوی دیرینه خود «شهادت» رسید. اما «ابوعبیده»های دیگری در راه هستند که او آنها را آموزش داده و تربیت کرده است.
15:39 - 9 دی 1404
نظرات کاربران
