«حقیقت ساختگی» که با «شایعه» جایگزین «واقعیت میدان» میشود
در میدان اعتراضات، آنچه بیش از هر چیز ذهن جامعه را درگیر میکند، حقیقتهای ساختگی است؛ حقایقی که با شایعه جایگزین واقعیتهای ملموس و تجربهشده مردم شده و مسیر فهم و توجه را از مطالبات واقعی منحرف میکنند.
خلاصه خبر
خبرگزاری فارس ـ ابراهیم افشاری؛ اعتراضات اقتصادی اخیرِ بخشی از بازاریان در شرایطی شکل گرفته که فشارهای معیشتی و نااطمینانی اقتصادی بهطور ملموس بر زندگی روزمره اثر گذاشته است.همزمان با این اعتراضات، آنچه که بعضاً در فضای رسانهای و شبکههای اجتماعی پررنگ میشود، نه صرفاً «دروغ» به معنای کلاسیک آن، بلکه «شایعه» بهعنوان ابزار اصلی جنگ روانی است.
دروغ معمولاً یک ادعای مشخص دارد که میتوان آن را رد یا تأیید کرد، اما شایعه بیشتر برای ایجاد ابهام، تردید و آشفتگی ذهنی به کار میرود و الزاماً بهدنبال اثبات یک گزاره مشخص نیست.تفاوت شایعه با دروغ در همین نکته است. دروغ میخواهد مخاطب را مجاب کند، اما شایعه میخواهد او را سردرگم کند. شایعه معمولاً ناقص، چندپهلو و قابلگسترش است و مخاطب را وادار میکند خودش بخشهای خالی روایت را پر کند. به همین دلیل، شایعه در فضای جنگ روانی اثرگذارتر است، چون افراد ناخودآگاه به بازنشر و تقویت آن کمک میکنند.در فضای پلتفرمی امروز، ابزارهای تازهای به خدمت شایعه درآمدهاند. برای نمونه، تولید تصاویر یا ویدئوهای ساختگی با کمک هوش مصنوعی که واقعی به نظر میرسند، میتواند بدون گفتن یک دروغ صریح، احساس خشم یا ترس ایجاد کند. یا گاهی یک ویدئوی قدیمی و نامرتبط، با یک توضیح مبهم، به رویدادهای امروز نسبت داده میشود و همین نسبتدادن غلط، ذهن مخاطب را به سمت برداشتهای نادرست میبرد. در این موارد، شایعه نه با دروغ آشکار، بلکه با بازی با تصویر، زمان و زمینه شکل میگیرد.
نشانههای شایعه معمولاً قابل تشخیصاند: نبود منبع مشخص، استفاده از عباراتی مثل «میگن» یا «شنیده شده»، تأکید بر تصاویر و ویدئوهای بدون توضیح، و تحریک احساسات بهجای ارائه اطلاعات دقیق. وقتی چنین محتواهایی زیاد میشود، تمرکز افکار عمومی از مسئله اصلی اعتراضات که مطالبات اقتصادی است، به حاشیه میرود.مقابله با این وضعیت فقط با تکذیب خبرها ممکن نیست، چون شایعه همیشه قابل تکذیب نیست. راه مؤثرتر، بالا بردن دقت و آگاهی است یعنی توجه به منبع و زمینه هر خبر یا تصویر، بازنشر نکردن محتوای مبهم، و نگهداشتن تمرکز بر خواستها و مطالبات اقتصادی.شناخت شیوههای جدید شایعهسازی، از جمله سوءاستفاده از هوش مصنوعی و جابهجایی زمان و مکان محتوا، کمک میکند اثرگذاری جنگ روانی کاهش پیدا کند.
شایعه در چنین فضاهایی یک اتفاق تصادفی نیست، بلکه ابزاری برای بههمزدن تمرکز ذهنی جامعه است. اگر مسئله اصلی، یعنی وضعیت اقتصادی و مطالبات معیشتی، در مرکز توجه باقی بماند، شایعه نمیتواند مسیر اعتراضات را بهراحتی منحرف کند.#شایعه_یا_واقعیت #حقیقت_منحرف #انحراف_ذهن #حقایق_دست_ساز #رسانه_شناسی #مطالبات_اقتصادی #جنگ_روانی #تمرکز_بر_واقعیت
18:27 - 9 دی 1404
نظرات کاربران
