رسانههای بینالمللی گزارش دادند که رئیسجمهور آمریکا توانسته در زمینه پرونده ایران به زمینه مشترکی با نخستوزیر رژیم صهیونیستی برسد. بر این اساس، رئیس کاخ سفید و نخستوزیر اسرائیل، دستکم در برابر رسانهها، شکلی از اتحاد و همراستایی را به نمایش گذاشتهاند و این امر به مدد فرآیند «امنیتیسازی مجدد» ایران محقق شده است. این در حالی است که برخی رسانهها نیز مدعی میانجیگری روسیه میان تهران و تلآویو برای جلوگیری از وقوع دور جدیدی از خصومتها شدهاند.
ادعاهای ضدایرانی ترامپ
نشست رهبران اسرائیل و آمریکا در فلوریدا، پس از گمانهزنیهای بسیار درباره نتایج و ترکشهای احتمالی آن بالاخره دوشنبه ۲۹دسامبر برگزار شد. دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، روز دوشنبه به وقت محلی از بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در پالم بیچ فلوریدا استقبال کرد و بار دیگر با تکرار ادعاهای ضدایرانی و آماده بودن برای مذاکره، خواستار توافق با تهران شد.
بنا به گزارش نیویورک تایمز، رئیسجمهوری آمریکا طی دیدار با نتانیاهو در حضور خبرنگاران با تکرار ادعاها و تهدیدهای خود مدعی شد: «شنیدهام که ایران در تلاش است دوباره توانمندیهای خود را افزایش دهد و اگر چنین باشد، ما آن را نابود خواهیم کرد. البته امیدوارم این اتفاق رخ ندهد.» ترامپ همچنین ادعا کرد: «شنیدهام که ایران تمایل دارد به توافق دست یابد و این رفتار عاقلانهتر از بازسازی توانمندیهای هستهای است.» رئیسجمهوری آمریکا در ادامه ادعاهای خود افزود: «این هوشمندانهتر و عاقلانهتر است. آنها میتوانستند دفعه قبل پیش از اینکه ما یک حمله بزرگ به آنها انجام دهیم، به توافق برسند.»
رئیسجمهور آمریکا که مدعی برقراری صلح و پایان دادن به هشت جنگ بوده، درباره رابطهاش با نتانیاهو نیز ادعا کرد: «ما با هم در یک جنگ بزرگ پیروز شدیم. اگر ایران را شکست نمیدادیم و با بمبافکنهای بی-۲ بمباران نمیکردیم، در خاورمیانه صلحی وجود نداشت.» وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره حمله احتمالی اسرائیل در صورت توسعه برنامه موشکی و هستهای تهران، در اظهاراتی گستاخانه مدعی شد: «اگر برنامه موشکی باشد، قطعا بله و اگر برنامه هستهای باشد، بهسرعت.»
نیویورک تایمز در ادامه گزارش داد که ترامپ همچنین در نشست خبری مشترک با نتانیاهو با بیان این ادعا که ایران ممکن است برنامه هستهای خود را در تاسیساتی غیر از تاسیساتی که توسط آمریکا بمباران شد، از سر بگیرد، طی گزافهگوییهایی افزود که اگر مقامات ایران به دنبال احیا و بازسازی برنامه هستهای خود باشند اشتباه بزرگی مرتکب میشوند. وی در عین حال با ادعای کاهش قدرت و نفوذ جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که واشنگتن همچنان آماده برگزاری مذاکرات دوجانبه با ایران درباره موضوع هستهای است.
واکنش ایران
اظهارات خصمانه ترامپ در اقامتگاهش در فلوریدا واکنش مقامات کشورمان را در پی داشت. در همین رابطه، رئیسجمهور ایران در واکنش به اظهارات رئیسجمهور آمریکا گفت که پاسخ جمهوری اسلامی به هر تجاوز ستمکارانهای، سخت و پشیمانکننده خواهد بود. همزمان علیاکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بینالملل، در شبکه اجتماعی ایکس در واکنش به اظهارات ترامپ نوشت: «یقیناً رئیسجمهور ایالات متحده میداند که جمهوری اسلامی ایران با پشتوانه یکی از طولانیترین تمدنهای بشری، اکنون با هدایت رهبری حکیم، شجاع و بزرگ و مردمی مومن و مصمم، یکی از کشورهای مقتدر و مستقل جهان است که بدون نیاز به هر نوع کمک خارجی به پیشبرد صلحآمیز صنعت هستهای و قدرت دفاعی مشروع خود ادامه خواهد داد و همواره از صلح و ثبات در منطقه حمایت خواهد کرد.» از سوی دیگر، علی شمخانی، عضو شورای عالی دفاع، به تهدیدهای ترامپ واکنش نشان داد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در دکترین دفاعی ایران، برخی پاسخها پیش از آنکه تهدید به مرحله اجرا برسد، تعیینتکلیف میشوند. توان موشکی و دفاعی ایران نه قابلمهار است و نه نیازمند اجازه. هر تجاوزی، پاسخ سخت، فوری و فراتر از تصور طراحانش خواهد داشت.»
اتحاد دونالد و بیبی
نشریه فرانسوی لوموند به تاریخ ۳۰دسامبر طی مقالهای عنوان کرد که به نظر میرسد ترامپ توانسته به زمینه مشترکی با نخستوزیر رژیم صهیونیستی بر سر اولویتها در خاورمیانه برسد. این روزنامه گزارش داد که بهرغم نارضایتی گسترده کاخ سفید از تعللهای اخیر اسرائیل در قبال طرح صلح غزه، به نظر میرسد رئیسجمهور آمریکا، دستکم در برابر رسانهها، شکلی از اتحاد و همراستایی را به نمایش گذاشته و این امر به مدد تبلیغات غرب مبنی بر «شرانگاری» ایران محقق شده است.
لوموند در ادامه عنوان کرد که دستآخر نتانیاهو توانست به اهدافش در سفر به آمریکا برسد و این خود حاکی از آن است که برای دو طرف، تهدید ایران بسیار جدیتر از اختلافهای اخیر بر سر صلح در غزه و لبنان و مسائلی از این دست است. این در حالی است که بیبی در داخل سرزمینهای اشغالی با مشکلات متعددی از جمله ادامه تحقیقات فساد و همچنین فشارهای بینالمللی در زمینه نسلکشی در نوار غزه مواجه است. با این اوصاف، ترامپ و نتانیاهو توانستند دستکم در زمینه ایران، به توافقی دست یابند. این امر بدان معناست که بیبی توانسته پرونده ایران را بهنحوی روی میز ترامپ قرار دهد که موضوعات مورد اختلاف طرفین، از لبنان گرفته تا غزه و سوریه، به حاشیه رانده شود. در همین رابطه، روزنامه والاستریت ژورنال طی گزارشی عنوان کرد که رویکرد ترامپ در قبال مساله ایران بر این محور میچرخد که بهترین روش برای ادامه فشارها علیه تهران و ممانعت از شعلهور شدن یکجانبه آتش درگیری از سوی اسرائیل، اتخاذ رویکردی متحد با نتانیاهو است، حتی اگر این موضع صرفا در سطح صوری معنا داشته و توانایی عملیاتیسازی نداشته باشد.
فعال شدن کانال روسیه
تحولات اخیر در حالی روی میدهد که برخی رسانهها مدعی نقشآفرینی روسیه بهعنوان میانجی میان تهران و تلآویو شدهاند. امواج مدیا به تاریخ ۲۹ دسامبر طی گزارشی مدعی شد که در میانه نگرانیها دربارهی ازسرگیری یک رویارویی نظامی، منابع آگاه خبر دادهاند که ایران و اسرائیل اخیرا از طریق یک «دوست مشترک» پیامهای محرمانهای را با یکدیگر ردوبدل کردهاند. به گفته یک منبع آگاه در منطقه که با این ارتباطات خصوصی آشنایی دارد، این تبادلات غیرمستقیم با هدف جلوگیری از تشدید بیشتر تنشها انجام میشود، نه دستیابی به یک توافق.
امواج مدیا در ادامه به نقل از این منبع آگاه در منطقه که خواست نامش فاش نشود، مدعی شد که تبادلات غیرمستقیم بین ایران و اسرائیل در پی درخواست بنیامین نتانیاهو از یک میانجی برای انتقال پیامی انجام شد که نشان میداد تلآویو به دنبال تشدید تنشهای نظامی نیست. این گزارش افزود: ایران نیز درحالیکه اسرائیل را به رسمیت نمیشناسد و هیچ اعتمادی به این پیام ابراز نکرده است، از طریق همان کانال موضعی مشروط و غیرالزامآور را منتقل کرد، بیآنکه هیچ چارچوبی را بپذیرد که دلالت بر هماهنگی یا تعهد داشته باشد.
بنا به گزارش این رسانه بریتانیایی، این منبع تاکید کرد که این پیامها به معنای یک آتشبس رسمی، چه رسد به یک توافق گستردهتر، نبوده است. در این چارچوب هیچگونه تضمین، جدول زمانی یا سازوکار اجرایی وجود ندارد. در عوض، این تبادلات صرفا به مدیریت تنشها در مقطع زمانی مورد نظر محدود بوده است. امواج مدیا در ادامه به نقل از یک منبع آگاه دیگر مدعی شد که میانجی این تماسها طرف روسی بوده است. بنا به این گزارش، این دوست مشترک روسیه و بهطور مشخص ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور این کشور، است. به گفته این منبع، «اعلام متقابل» شامل آن بوده است که ایران و اسرائیل بهصورت جداگانه، قصد خود را برای ازسرنگرفتن درگیریها به میانجی اطلاع دادهاند.
این در حالی است که سخنگوی کاخ کرملین روز سهشنبه ۹دیماه در نشستی خبری به اظهارات رئیسجمهور آمریکا در رابطه با ایران واکنش نشان داد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاستجمهوری روسیه، در نشستی خبری عنوان کرد: باید از هرگونه اقدامی که تنشها را در منطقه تشدید میکند، خودداری شود. پسکوف در ادامه گفت که اول و مهمتر از همه، گفتوگو با ایران باید برقرار شود و اولویت اول باشد. پسکوف افزود: ما به توسعه روابط خوب و سازنده با تهران ادامه میدهیم، از جمله با کمک به کاهش تنشها در این منطقه (غرب آسیا) آشفته. روسیه به تماسهای خود با همه طرفها در خاورمیانه ادامه خواهد داد. چنین به نظر میرسد که بهرغم اتحاد ظاهری میان ترامپ و نتانیاهو در نشست مارآلاگو، طرفین علاقه چندانی به ادامه تنشها ندارند و بهرغم ادعاهای ترامپ، هنوز میتوان به پیشبرد دیپلماسی و جلوگیری از خارج شدن اوضاع از کنترل امید داشت. باید منتظر ماند و دید که طی هفتهها و روزهای آینده چه تحولاتی انتظار منطقه را خواهد کشید.
