از ماموریتهای ماه تا سفر اکتشافی به عطارد، سال ۲۰۲۶ برای حوزه فضا سالی هیجانانگیز به نظر میرسد.
در ابتدای سال، چهار فضانورد برای نخستین بار از زمان ماموریتهای آپولو در اواخر دهه ۱۹۶۰ به دور ماه میگردند. هدف، آغاز آزمونهای فضاپیمای اوریون است که برای فرود انسانی آینده روی ماه با آن پرواز خواهند کرد.
تابستان امسال نگاهها به چین هم دوخته میشود؛ این کشور قصد دارد فضانوردان را به برخی از تاریکترین گوشههای ماه ببرد تا دنبال نشانههایی باشد که نشان دهد شاید روزی زندگی بتواند آنجا شکوفا شود.
آژانس فضایی اروپا (ESA) نیز ماموریتی را برای تعیین اینکه آیا انسانها میتوانند از زمین در برابر سیارکها دفاع کنند پرتاب خواهد کرد. همچنین فضاپیمایی را برای مطالعه میدان مغناطیسی زمین به مدار میفرستد و ماموریت درمداری دیگری را به سوی عطارد آغاز میکند.
برخی از ماموریتهای فضایی مهم سال ۲۰۲۶ را در ادامه میخوانید.
چهار فضانورد در ماموریت آرتمیس ۲ به دور ماه میگردند
مونیکا گرادی، استاد علوم سیارهای و فضایی در دانشگاه اوپن بریتانیا، میگوید ۲۰۲۶ «سال ماه» خواهد بود.
دو ماموریت مهم ماه در این سال در کانون توجه خواهند بود. نخست، ماموریت آرتمیس ۲ است که سه فضانورد آمریکایی و یک کانادایی را در یک پرواز عبوری ۱۰ روزه به گرد ماه میبرد.
فضانوردان سامانههای حیاتی کلیدی کپسول اوریون را برای آمادهسازی فرود انسانی آینده روی ماه آزمایش میکنند.
فضانوردان حدود ۴۷۰۰ مایل (بیش از ۷۵۰۰ کیلومتر) فراتر از دورترین سوی ماه سفر میکنند؛ جایی که میتوانند زمین و ماه را از پنجرههای فضاپیما ببینند.
گرادی گفت: «این یک لحظه مهم است، چون نخستین بار پس از ماموریتهای آپولو در دهههای ۱۹۶۰ و ۷۰ است که فضانوردان به نزدیکی ماه میرسند.»
او افزود: «اتفاق بزرگی است.» و گفت: «امید میرود این ماموریت آخرین گام آمادهسازی برای فرود دوباره فضانوردان بر سطح ماه باشد.»
نسخه چینی فرود بر ماه
ماموریت دیگر ماه که در ۲۰۲۶ خبرساز است «چانگئه ۷» است؛ ماموریتی که در آن فضانوردان چینی قطب جنوبی ماه را مطالعه کنند.
ماموریت از فضاپیمای «جهنده» استفاده میکند که از نواحی آفتابخورده به دهانههای سایهدار میپرد تا بهدنبال یخ، آب یا «مواد فرّار» بگردد، طبق یک بیانیه خبری.
تانگ یوهاو، معاون طراح ارشد ماموریت چانگئه ۷، به رسانههای دولتی گفت یافتن یخ در قطب جنوبی ماه میتواند هزینه و زمانی را که برای رساندن آب از زمین به ماموریتهای طولانیتر به مریخ و فراتر از آن لازم است بهطور چشمگیری کاهش دهد.
چین امیدوار است این ماموریت به چندین جهش فناوری منجر شود؛ از جمله استفاده از رباتهای هوشمند برای پایش نواحی سخت و قطبی ماه.
این فرصتی برای تقویت روابط بینالمللی چین نیز هست. پکن گفته است چانگئه ۷ شش محموله از مصر، بحرین، ایتالیا، روسیه، سوئیس، تایلند و انجمن رصدخانه بینالمللی ماه را همراه خود به ماه میبرد.
«بررسی صحنه برخورد» برای دفاع سیارهای
آژانس فضایی اروپا در پاییز یک سیارک را بررسی میکند تا توان واکنش دفاعی زمینپایه به اجرام احتمالیِ در مسیر برخورد با سیاره ما را بهبود دهد.
ESA در سال ۲۰۲۴ یک پرتابگر به سوی سیارکی فرستاد که ایالات متحده در سال ۲۰۲۲ عمداً با فضاپیما به آن برخورد کرده بود. این پرتابگر حوالی نوامبر به محلِ برخورد میرسد تا اندازه دهانهای را که فضاپیما روی دیمورفوس ایجاد کرد اندازهگیری کند.
این ماموریت ادامهای است بر آزمایش انحراف دوگانه سیارک ناسا (DART) که به سوی دیمورفوس، قمر کوچکی که به دور سیارکی به نام دیدیموس میچرخد، پرتاب شده بود.
هدف آن ماموریت این بود که معلوم شود پرتابگرها تا چه حد میتوانند از انسانها در برابر اجرامی که به سوی زمین میآیند محافظت کنند.
آژانس فضایی اروپا گفت دانشمندان میتوانند با استفاده از دادههای تازهای که ماموریت «هِرا» بازمیگرداند، فناوریهای انحراف سیارک را در صورت نیاز بهبود دهند.
اندازهگیری «مگنتوسفر» زمین
دانشمندان اروپایی همچنین در آوریل یا مه ماموریتی را اجرا میکنند که از محیط مغناطیسی زمین تصویربرداری ایکس دقیق انجام میدهد.
مگنتوسفر، زمین و ساکنان آن را در برابر جریانهای آرامِ ذرات باردار موسوم به باد خورشیدی که از خورشید میآید محافظت میکند.
آژانس فضایی اروپا گفت: «اگر مگنتوسفر نبود، زندگی روی کره زمین دوام نمیآورد.»
ماموریت پیوند باد خورشیدی، مگنتوسفر و یونکره (SMILE) آژانس فضایی اروپا، فضاپیمایی به ارتفاع ۳ متر را که به رهگیرها و آنتنهای داخلی مجهز است به مدار میفرستد. این فضاپیما ردیابی میکند باد خورشیدی چگونه، کجا و چه زمانی با سیاره ما تعامل میکند.
بهگفته آژانس فضایی اروپا، ماموریت SMILE به دانشمندان کمک میکند خلأیی درکنشده در سامانه خورشیدی را بهتر بفهمند و در آینده ایمنی فناوریها و فضانوردان را حفظ کنند.
در جریان این ماموریت، فضاپیما تا ارتفاع ۱۲۱ هزار کیلومتر بالای قطب شمال اوج میگیرد؛ یعنی حدود یکسوم مسیر تا ماه. همچنین در هر مدار تا ۴۵ ساعت رصد پیوسته از پرتوهای ایکس نرم و نور فرابنفش گردآوری میکند.
ماموریتی به سوی عطارد
در سال ۲۰۲۶، مدارگردهای اروپایی و ژاپنی برای نخستین بار به مدار عطارد کشیده میشوند.
بهگفته آژانس فضایی اروپا، عطارد کمکاوشترین سیاره در منظومه خورشیدی است، زیرا رساندن فضاپیماها به نزدیکی خورشید بدون آنکه در کشش گرانشی قدرتمند آن نابود شوند دشوار است.
ماموریت موسوم به BepiColombo از زمان پرتاب اولیه در ۲۰۱۸ در چندین گذر نزدیک دادههایی به زمین فرستاده است؛ اما ۲۰۲۶ نخستین بار خواهد بود که این فضاپیما وارد مدار سیاره میشود.
وقتی دو مدارگرد به دام مدار عطارد بیفتند، ثبت اطلاعات درباره محیط مغناطیسی و هسته درونی سیاره را آغاز میکنند و نقشههای سراسری از سطح آن تهیه خواهند کرد.
آژانس فضایی اروپا میگوید اطلاعاتی که از عطارد جمعآوری میشود «روشنی تازهای بر تاریخ کل سامانه خورشیدی» خواهد انداخت.
