برای بسیاری از مردم آلمان، هفته پایانی سال با خرید مواد محترقه از سوپرمارکتها آغاز میشود.
بر اساس قانون، فروش آتشبازی در آلمان تنها در سه روز کاری آخر سال مجاز است؛ همچنین استفاده از مواد محترقه فقط در روزهای ۳۱ دسامبر و اول ژانویه مجاز است و از نگاه بسیاری از آلمانیها، آتشبازی همچنان بخش جداییناپذیر جشنهای شب سال نو به شمار میرود.
با این حال، همه این سنت را نماد شادی نمیدانند. صدای انفجارها میتواند برای افرادی که تجربه جنگ داشتند یا کهنهسربازان، یادآور خاطرات آسیبزا باشد و برای حیوانات نیز تجربهای آزاردهنده است. به همین دلیل، بسیاری از فعالان حقوق حیوانات خواستار ممنوعیت آتشبازی شدهاند.
مالت زیردن، اینفلوئنسر و فعال حقوق حیوانات آلمانی توضیح داده است که چرا از ممنوعیت آتشبازی حمایت میکند.
او به یورونیوز گفت: «ما در شب سال نو، بهطور جمعی باعث رنج حیوانات میشویم. چیزی که برای ما لحظهای شادی است، برای حیوانات به معنای از دست رفتن کامل کنترل است.»
زیردن میگوید: «این صداها برای حیوانات، ناگهانی و غیرقابل پیشبینی هستند و جایی برای پنهان شدن وجود ندارد. حتی اگر این آشوب فقط یک شب طول بکشد، بدن حیوانات اغلب تا چند روز بعد، در وضعیت هشدار باقی میماند.»
این اینفلوئنسر آلمانی از طریق فعالیتهایش در حوزه حمایت از حیوانات، بیش از یک میلیون دنبالکننده در اینستاگرام دارد و یک کتاب کودک درباره دوستیاش با کبوتری به نام اوسکار که اکنون درگذشته، منتشر کرده است.
او همچنین به مناطق بحرانزده و جنگی از جمله اوکراین سفر کرده است تا حیوانات را از خطوط مقدم جنگ نجات دهد. او سگهای خود «ما» و «سرتین»، را نیز در یکی از همین ماموریتها از اوکراین نجات داده است.
زیردن با اشاره به انفجارهای مهیب، سردرگمی و ترس شدید حیوانات گفت: «تفاوت چندانی در تجربه آنها از شب سال نو وجود ندارد. برای بسیاری از حیوانات، این وضعیت میتواند تهدیدکننده جانشان باشد.»
او میافزاید: «شب سال نو اغلب بهعنوان پایان فصل سرما در نظر گرفته میشود؛ چند روز سر و صدا و تمام. اما این نگاه بسیار کوتهبینانه است. برای بسیاری از حیوانات، رنج با آخرین انفجار تمام نمیشود.»
از نظر زیردن، فقط خود انفجارها مسئلهساز نیست بلکه «لحظههای سکوت پس از انفجار» بیش از همه گویای واقعیت هستند: «حیواناتی که بیحرکت میمانند، میلرزند یا پنهان میشوند... نه از سر ضعف، بلکه چون بدنشان آموخته که دیده شدن خطرناک است. ما بهندرت رنج حیوانات وحشی را میبینیم. بیشتر آسیبهای شب سال نو جایی اتفاق میافتد که کسی آن را نمیبیند.»
صدای ترقهبازی میتواند جان حیوانات را به خطر بیاندازد
تام ترویر، از سازمان حمایت از حیوانات نوتفوت توضیح میدهد که ترقهها میتوانند باعث لرزیدن، نفسنفس زدن و سردرگمی حیوانات شوند.
در حیوانات وحشی از جمله پرندگان، جوجهتیغیها و گرازهای وحشی صداها و نورهای ناگهانی میتواند موجب وحشت، استرس و گیجی شود و گاه پیامدهای مرگبار داشته باشد.
پرندگان ممکن است به ارتفاعات خطرناک پرواز کنند و انرژی حیاتی خود را از دست بدهند و جوجهتیغیهایی که در خواب زمستانی هستند، از خواب بیدار شوند.
به گفته ترویر بسیاری از این موارد هرگز گزارش نمیشوند اما هر سال آثار مرگبار خود را بر جای میگذارند. او میگوید: «تنها در آلمان، هر سال صدها سگ در شب سال نو گم میشوند؛ حدود ۴۳۰ مورد در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ روی داده است و همه آنها زنده پیدا نمیشوند.»
به گفته او مرگهای ناشی از وحشت نیز رو به افزایش است. خرگوشها ممکن است دچار حمله قلبی شوند و حیوانات وحشی و پرندگان بر اثر فرسودگی یا برخورد، جان خود را از دست بدهند. حیوانات مزرعه مانند اسبها نیز ممکن است در اثر وحشت، حصارها را بشکنند و بهشدت آسیب ببینند.
حیوانات خانگی نیز از این وضعیت در امان نیستند. بسیاری از سگها و گربهها از صاحبان خود میگریزند و بنا بر اعلام گروه حمایت از حیوانات تاسوی آلمان، برخی از آنها میمیرند یا هرگز به خانوادههایشان بازنمیگردند. سال گذشته دستکم دو سگ گزارش شدهاند که پس از فرار، از ترس وارد بزرگراه شدند و جان باختند.
آسیبهایی که سنتهای ما ایجاد میکنند
زیردن فعالیتهای خود را برای ممنوعیت ترقهها و آتشبازی شدت بخشیده است، ویدئوهایی در شبکههای اجتماعی منتشر کرده و از کارزاری که اتحادیه پلیس برلین برای ممنوعیت سراسری آتشبازی به راه انداخته، حمایت میکند. این کارزار تاکنون بیش از دو میلیون و ۴۰۰ هزار امضا جمعآوری کرده است. با این حال در سطح ملی حدود ۶۹ درصد از آلمانیها همچنان آتشبازی شب سال نو را بخشی ضروری از جشنها میدانند، هرچند طبق یک نظرسنجی مؤسسه ایپسوس، بخشی از جامعه از محدودیت یا ممنوعیت آن حمایت میکند.
زیردن به یورونیوز میگوید: «به نظر من این بحث بسیار حیاتی است. هر سال بحث میکنیم که آیا آتشبازی باقی بماند یا نه اما خیلی کمتر از خودمان میپرسیم که موجودات زنده دیگر چه بهایی برای این سنت میپردازند.»
به گفته این اینفلوئنسر آلمانی «همدلی بسیار موثرتر از هر ممنوعیتی رفتار انسانها را تغییر میدهد. از اینکه یک جامعه حاضر است رنج چه کسانی را ببیند، میتوان چیزهای زیادی درباره آن جامعه فهمید».
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
زیردن امیدوار است حیوانات «دیگر بهعنوان خسارت جانبی سنتهای ما تلقی نشوند». او میگوید: «حیوانات فقط بخشی از محیط اطراف ما نیستند؛ آنها برای بقای ما ضروری هستند. نحوه رفتار ما با آنها نشان میدهد چه نوع جامعهای میخواهیم باشیم.»
این فعال حقوق حیوانات میگوید رویایش جهانی است که در آن «با حیوانات نه از سر ترحم، بلکه از روی مسئولیت رفتار شود».
