ماموریت کمک‌رسانی سازمان ملل متحد در عراق (یونامی) پس از بیش از دو دهه به‌طور رسمی پایان یافت. تحولی که از آن به عنوان رقم خوردن فصل مهمی در مرحله گذار پس از جنگ عراق یاد می‌شود.

ماموریت کمک‌رسانی سازمان ملل متحد برای عراق پس از سرنگونی صدام حسین و حمله به رهبری آمریکا به این کشور ایجاد شد. این ماموریت وظایف گسترده‌ای از جمله حمایت از انتخابات، ارتقای حقوق بشر و هماهنگی تلاش‌های بشردوستانه را بر عهده داشت.

تصمیم به پایان این ماموریت به درخواست دولت عراق صورت گرفت که معتقد است نهادهای ملی این کشور اکنون می‌توانند خودشان این مسئولیت‌ها را به عهده بگیرند.

پایان ماموریت سازمان ملل متحد در عراق یک هفته پیش با حضورآنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در مراسم رسمی بغداد اعلام شد و امروز چهارشنبه (۳۱ دسامبر) به عنوان پایان رسمی و زمان خروج اعضای این هیئت از عراق اعلام شد.

در پی اعلام پایان ماموریت سازمان ملل متحد در عراق، محمد شیاع سودانی، نخست‌وزیر عراق، در جریان کنفرانس مطبوعاتی مشترک با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در بغداد گفت: «پایان مأموریت یونامی به معنای پایان مشارکت با سازمان ملل نیست بلکه به معنای آغاز فصل جدیدی در روابط با این سازمان است.»

او گفت: «این آغاز فصل جدیدی از همکاری، به ویژه در زمینه‌های خدمات عمومی، توسعه پایدار، تغییرات اقلیمی، رشد اقتصادی و حمایت‌های مشاوره‌ای است.»

آقای سودانی افزود: این مشارکت از تلاش‌های مدیریت بحران به برنامه‌ریزی توسعه بلندمدت و تکیه بر قابلیت‌های ملی تغییر یافته است.

در این کنفرانس خبری هم آقای گوترش به نوبه خود بر تغییرات عمیق در عراق تأکید کرد و گفت: «عراقی‌ها برای غلبه بر دهه‌ها خشونت، ظلم، جنگ، تروریسم، فرقه‌گرایی و دخالت خارجی تلاش کرده‌اند و عراق امروز با آن دوران قابل مقایسه نیست.»

او افزود: عراق اکنون یک «کشور عادی» است و روابط بین سازمان ملل و عراق با پایان ماموریت هیئت کمک‌رسانی سازمان ملل (یونامی) به روابط عادی تبدیل خواهد شد.

آقای گوترش در عین حال تاکید کرد که «بسیاری از آژانس‌ها، صندوق‌ها و برنامه‌های تخصصی سازمان ملل در اینجا باقی خواهند ماند و به کار توسعه خود در حمایت از عراق و عراقی‌ها ادامه خواهند داد.»

یونامی در سال ۲۰۰۳ و بر اساس قطعنامه ۱۵۰۰ شورای امنیت به درخواست دولت عراق تأسیس شد و مأموریت آن از طریق قطعنامه ۱۷۷۰ در سال ۲۰۰۷ به طور قابل توجهی گسترش یافت و شامل تسهیل گفتگوی سیاسی فراگیر، آشتی ملی، کمک به انتخابات و تسهیل روابط بین عراق و همسایگانش هم شد.

در ماه مه ۲۰۲۴، شورای امنیت این مأموریت را برای یک دوره ۱۹ ماهه نهایی که در ۳۱ دسامبر ۲۰۲۵ به پایان می‌رسید، تمدید کرد.

چند روز قبل، آقای سودانی به‌طور رسمی به دبیرکل سازمان ملل متحد اطلاع داده بود که عراق مایل است این مأموریت در آن تاریخ به‌طور دائم پایان یابد.