احمد شرع، رئیس جمهور موقت سوریه به عنوان نخستین رئیسجمهور این کشور در نزدیک به ۶۰ سال گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد. او در سخنرانی خود خطاب به حاضران گفت "سوریه از یک صادرکننده بحران به یک فرصت برای صلح تبدیل شده است" و اکنون "در پی دیپلماسی، ثبات، امنیت و توسعه اقتصادی" است.
شرع مدعی شد سوریه امروز به "جایگاهی" که میان کشورهای جهان "سزاوار" آن است بازمیگردد. این کشور در دوران جنگ داخلی تحت حکومت اسد برای مدت طولانی منزوی و تحت تحریمهای بینالمللی قرار داشت. در سال ۱۹۶۷ نورالدین الاتاسی آخرین رئیسجمهور سوریه بود که در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
شرع در بخش دیگری از سخنرانیاش از اسرائیل انتقاد کرد که از زمان سقوط اسد صدها بار اهدافی را در خاک سوریه هدف حمله قرار داده است و این حملات همچنان ادامه دارند. با این حال او تأکید کرد که دمشق همچنان به توافق آتشبس سال ۱۹۷۴ پایبند است؛ توافقی که اسرائیل پس از سقوط اسد آن را عملاً پایانیافته اعلام کرده بود. ماههاست که با میانجیگری آمریکا مذاکراتی برای دستیابی به یک توافق امنیتی جدید میان دو کشور در جریان است.
شرع همچنان در فهرست تروریستی آمریکا
سفر شرع به نیویورک هم به خودی خود موضوعی قابل توجه است. اگرچه او از القاعده و گروه دولت اسلامی (داعش) اعلام برائت کرده، با این حال، تا امروز تردیدها باقی است که آیا او کاملاً از ایدئولوژی افراطگرایانه این گروهها فاصله گرفته است یا نه. مهمتر این که او هنوز در فهرست تروریستی آمریکا قرار دارد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
شورای امنیت سازمان ملل دو هفته پیش تصمیم گرفت که شرع، علیرغم ممنوعیت سفر به خاطر تحریمها، بتواند برای چند روز به نیویورک برود. از زمان انتصاب او به عنوان رئیسجمهور موقت، ناظران همچنان نگران این هستند که آیا او واقعاً قصد دارد همانطور که وعده داده دولتی برای همه سوریها تشکیل دهد که از حقوق اقلیتها نیز حمایت کند، یا اینکه ممکن است به یک حاکم اقتدارگرای جدید تبدیل شود. به گفته فعالان حقوق بشر، در ماههای اخیر در سوریه هزاران نفر قربانی خشونتهای فرقهای شدهاند.
مذاکرات با اسرائیل
پشت پرده، ماههاست که مذاکرات محرمانهای میان اسرائيل و سوریه در جریان است. دو کشور در حال رایزنی بر سر یک توافق امنیتی هستند که ظاهرا باید "ثبات را به کل منطقه" باز گرداند. به گفته مقامات سوری اسعد الشعیبانی، وزیر خارجه این کشور در ماه اوت در پاریس با هیأتی اسرائیلی دیدار کرده است.
بیشتر بخوانید:اسرائیل و سوریه به توافق برای کاهش تنش نزدیک میشوند
یکی از شروط قرارداد این است که یک کریدور هوایی برای جنگندههای اسرائيلی در آسمان سوریه باز بماند. گفته میشود این کریدور برای استفاده اسرائیل در حملات احتمالی به ایران خواهد بود. دستیابی به توافق همچنین مستلزم خلع سلاح منطقه مرزی در جنوب غرب سوریه است. اسرائیل میخواهد از استقرار شبهنظامیان مورد حمایت ایران یا گروههای مسلح اسلامگرا که دشمن اسرائیل محسوب میشوند، جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید:جنگ میان ایران و اسرائیل
اگرچه سرائيل و سوریه گفتوگوها برای دستیابی به توافق امنیتی را تأیید کردهاند، اما سوریه میگوید چنین توافقی به معنای عادیسازی روابط با اسرائیل نخواهد بود.
اسرائیل و سوریه از سال ۱۹۴۸ به طور رسمی در وضعیت جنگی هستند و هیچگاه معاهده صلحی میان دو کشور امضا نشده است. بلندیهای جولان که اسرائیل در سال ۱۹۶۷ اشغال و در سال ۱۹۸۱ ان را به خاک خود الحاق کرد، همچنان یکی از اصلیترین نقاط اختلاف به شمار میرود.
دیدار با ترامپ و تقاضای سازمان ملل برای بازسازی سوریه
در حاشیه نشست مجمع عمومی در نیویورک، رئیسجمهور موقت سوریه با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا نیز دیدار کرد. خبرگزاری رسمی سوریه "سانا" عکسی منتشر کرد که در آن این دو نفر در حال دست دادن دیده میشوند.
به گزارش سازمان ملل از هنگام سقوط بشار اسد (۹ ماه پیش) تاکنون یک میلیون نفر به این کشور جنگزده بازگشتهاند. طبق اعلام کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل از ابتدای دسامبر سال گذشته همچنین ۱.۸ میلیون آواره داخلی به مناطق اصلی خود برگشتهاند.
آنها که برگشتهاند، با خانههای ویران، زیرساختهای آسیبدیده، کمبود فرصتهای شغلی و وضعیت امنیتی ناپایدار روبرو شدهاند. فیلیپو گراندی، کمیسر عالی پناهندگان سازمان ملل، از جامعه جهانی، بخش خصوصی و سوریهای خارج از کشور خواست تا بیشتر برای بازسازی این کشور تلاش کنند.
او گفت: «ما فرصت نادری داریم تا یکی از بزرگترین بحرانهای پناهجویی جهان را حل کنیم.» هنوز بیش از هفت میلیون نفر در سوریه بهعنوان آواره داخلی زندگی میکنند و بیش از ۴.۵ میلیون نفر نیز همچنان در خارج از کشور در وضعیت پناهجویی به سر میبرند.