یک هفته پس از ابراز نگرانی فعالان حقوق بشر از وضعیت سمیه رشیدی، زندانی سیاسی زن که از زندان زنان استان تهران، قرچک ورامین، به بیمارستان منتقل شده بود، قوه قضائیه ایران بدون اعلام نامش از مرگ او در بیمارستان خبر داد.

خبرگزاری میزان، مرکز رسانه قوه قضائیه صبح پنجشنبه سوم مهرماه اعلام کرد که یک «زندانی زن به نام س. ر که روز ۲۴ شهریور ماه با علائم تهوع و تشنج به بهداری زندان» و پس از انجام «اقدامات درمانی اولیه به بیمارستان» اعزام شده بود، در بیمارستان فوت کرده است.

فعالان حقوق بشر می‌گویند که سمیه رشیدی، ۴۲ ساله و ساکن تهران بوده است و در اردیبهشت امسال هنگام «شعارنویسی» روی دیوار در محله جوادیه تهران بازداشت شده است و پس از «دو روز بازجویی در بازداشتگاه آگاهی»، ابتدا به بند زنان زندان اوین و پس از حمله اسرائیل به زندان اوین در جریان جنگ دوازده روزه، از جمله زندانیان سیاسی زن بوده که به زندان قرچک ورامین منتقل شده بود.

سمیه رشیدی از جمله زنانی بوده است که در جریان اعتراضات سال ۱۴۰۱ در ایران بازداشت شده بود.

الهه محمدی، خبرنگاری که به دلیل تهیه گزارش درباره کشته شدن مهسا‌‌‌‌ امینی دربازداشت گشت ارشاد، به زندان محکوم شده بود، درباره سمیه رشیدی نوشت: «سمیه هم‌بندی ما در سال ۱۴۰۱ در زندان قرچک بود و هم اتاقی‌مان. از بازداشتی‌های زن، زندگی، آزادی. زن کارگری که زیاد حرف نمی‌زد، کم غذا می‌خورد و چشم انتظار روز آزادی بود. با عفو بهمن همان سال بیرون آمد و حالا از پنج ماه پیش بازداشت شده؛ برای چه؟ برای شعارنویسی!»

خبرگزاری میزان اتهام خانم رشیدی را «همکاری» با سازمان مجاهدین خلق عنوان کرده است و گفت که او در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به اتهام ارتباط با مجاهدین خلق مدتی بازداشت شده بود و ششم اردیبهشت امسال «با در اختیار داشتن تجهیزاتی خاص در هنگام همکاری» با مجاهدین خلق بازداشت می‌شود.

قوه قضائیه ایران مدعی شده است که او «فیلم و عکس ماموریت‌های خرابکارانه خود از جمله آتش زدن پایگاه‌های بسیج و ورودی مساجد» را در فضای مجازی برای مجاهدین خلق ارسال می‌کرده است.

قوه قضائیه ایران می‌گوید که سمیه رشیدی بیمار بوده است و در طول دوران بازداشت ۸ بار توسط پزشک عمومی و ۶ بار توسط متخصص اعصاب و روان و متخصص داخلی ویزیت شده بوده است و در زندان «داروی اعصاب و روان» مصرف می‌کرده است.

خبرگزاری میزان همچنین می‌گوید که او در هنگام ورود به زندان گفته بوده که به «مواد مخدر صنعتی اعتیاد» دارد.

اما کانون حقوق بشر ایران می‌گوید سمیه رشیدی به «بیماری صرع» مبتلا بوده است.

این سازمان مدافع حقوق بشر به نقل از منابع خود گزارش داده که سمیه رشیدی بارها از سردردهای شدید به پزشکان و مسئولان بهداری بیمارستان شکایت کرده اما آنها این را به حساب «تمارض» گذاشتند و فقط به او داروهای آرام بخش عمومی دادند.

حسن اسدی زیدآبادی، فعال سیاسی در ایران هم با اشاره به سابقه بیماری سمیه رشیدی، خواستار بازخواست مسئولان شد.

او در پیامی در شبکه ایکس نوشت: «قوه قضاییه می‌گوید شادروان سمیه رشیدی بسیار بیمار بوده ‌و داروهای بسیاری نیاز داشته؛ حالا پرسش این است چرا حکم حبس شخصی با چنین وضع بحرانی را طبق صریح قانون متوقف نکرده بودید؟! شما که می‌دانستید! پزشک قانونی، اجرای احکام مربوطه، اداره زندان و‌… باید مورد بازخواست قرار بگیرند.»

شیرین عبادی، حقوق‌دان و برنده جایزه صلح نوبل در یادداشتی با عنوان «زندان قرچک، قتلگاهی که جان سمیه رشیدی را گرفت» نوشت که در هفته گذشته «دست‌کم سه‌بار درباره‌ی وضعیت نگران‌کننده‌ی سمیه رشیدی» هشدار داده بود و تاکید کرد که «زندان قرچک ورامین مدت‌هاست که دیگر 'زندان' نیست، قتلگاهی است که باید هر چه سریع‌تر تعطیل شود.»

خانم عبادی نوشت: «سمیه تنها یک اسم نیست؛ تصویر هزاران زنی است که به‌خاطر اعتراض به بی‌عدالتی و سرکوب زیر بار نبود درمان و بی‌توجهی دستگاهی جان باختند.»

او بی‌توجهی به وضعیت سلامت این زندانی و نادیده گرفتن چندین بار تشنجش در زندان را «مصداق روشن شکنجه و اهمال عامدانه» دانست و افزود: «رفتار جمهوری اسلامی با زندانیان، به‌ویژه زندانیان سیاسی و زنان، نه تنها اصول ابتدایی حقوق بشر را پایمال می‌کند، بلکه قوانین و مقررات داخلی خود نظام را هم به سخره می‌گیرد.»

خانم عبادی مرگ سمیه رشیدی را «قتل حکومتی» خواند و از مخالفان جمهوری اسلامی خواست برای «سرنگونی» جمهوری اسلامی «متحد» شوند.

توماج صالحی، رپر معترض ایرانی که مدتی هم زندانی بود درباره سمیه رشیدی نوشت: «سمیه رشیدی ماه‌ها درحالی‌ که نیاز به رسیدگی پزشکی فوری داشت، نادیده گرفته شد و حالا بخاطر این بی‌توجهی‌ها در کماست. چنین بی‌توجهی عامدانه در مورد زندانیان سیاسی، نمونه‌ای از سرکوب و حذف خاموش و سیستماتیک مخالفان است. اصلا چرا باید کسی به خاطر دیوار نویسی دستگیر شود؟»

گزارشگران حقوق بشر سازمان ملل بارها نسبت به بی‌توجهی به بیماری زندانیان در ایران و وضعیت سلامت آنها هشدار دادند.

سه سال پیش سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی پرونده حدود صد زندانی را بررسی کرده که بر اثر «محرومیت از مراقبت‌های پزشکی» و «ممانعت عامدانه» از دسترسی به دارو و درمان در زندان‌های ایران جان خود را از دست داده‌اند.

عفو بین‌الملل در آن گزارش مقام‌های جمهوری اسلامی را به «بی‌اعتنایی وحشتناک به جان انسان‌ها» و «نقض تکان‌دهنده حق حیات» در ارتباط با این مرگ‌ها متهم کرده بود.