افشای سفر کارشناسان چینی به روسیه برای توسعه صنایع پهپادی

به گزارش خبرگزاری رویترز به نقل از دو مقام اروپایی، متخصصان چینی در راستای انتقال فناوری پهپادهای نظامی به یک شرکت دولتی سازنده سلاح در روسیه به نام "کوپول" (Kupol)، بارها به این کشور سفر کرده‌اند.

بر اساس این گزارش، این شرکت روسی از طریق یک واسطه تحریم شده، پهپادهای نظامی چینی دریافت کرده است.

رویترز در گزارش خود با اشاره به این که این کارشناسان چینی از سه‌ماهه دوم سال گذشته بارها و بارها از شرکت سازنده سلاح "آی‌ای‌ام‌زد کوپول" (IEMZ Kupol) بازدید کرده‌اند، می‌نویسد که در همین مدت، کوپول همچنین محموله‌هایی از پهپادهای تهاجمی و نظارتی ساخت چین را از طریق یک واسطه روسی دریافت کرده است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

این خبرگزاری سپتامبر سال گذشته، با انتشار مستنداتی گزارش داده بود که شرکت کوپول، با کمک متخصصان چینی، پهپاد جدیدی به نام "گارپیا-۳" (Garpiya-3) را  توسعه داده است.

بیشتر بخوانید: رهبران چین و روسیه بیش از ۲۰ توافق‌نامه امضا کردند

با وجود این، این نخستین باری است که رویترز، جزئیات مشخصی از مشارکت گسترده کارشناسان چینی در آزمایش‌ها و کارهای فناوری روی پهپادهای مورد استفاده نظامی در داخل روسیه را گزارش می‌دهد.

مقامات اروپایی منبع این گزارش، به دلیل حساسیت این اطلاعات نخواستند نامشان فاش شود. آن‌ها گفتند که این همکاری نشان‌دهنده عمیق‌تر شدن رابطه بین کوپول و شرکت‌های چینی در توسعه پهپادها است، آن‌هم در شرایطی که پهپادها در جنگ روسیه در اوکراین اهمیت حیاتی پیدا کرده‌اند.

اظهار بی‌اطلاعی وزارت خارجه چین

در همین راستا وزارت امور خارجه چین با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که از این همکاری بی‌اطلاع بوده است. وزارت خارجه چین در بیانیه خود آورده است: «چین همواره در مورد بحران اوکراین موضعی عینی و منصفانه اتخاذ کرده، هرگز سلاح مرگبار به هیچ یک از طرف‌های درگیری ارائه نکرده و ادواتی با کاربرد دومنظوره، از جمله صادرات پهپادها را به‌طور سختگیرانه کنترل می‌کند.»

از دیگر سو، کرملین، وزارت دفاع روسیه و شرکت کوپول نیز به درخواست‌های این خبرگزاری برای اظهارنظر در این زمینه پاسخی نداده‌اند.

این اسناد، از جمله فاکتورها و صورتحساب‌های بانکی، نشان می‌دهند که شرکت کوپول در سال گذشته بیش از ده‌ها پهپاد انتحاری ساخت شرکت Sichuan AEE را دریافت کرده است.

بیشتر بخوانید: رئیس ام‌آی۶، کشورهای روسیه، چین و ایران را "تهدیدهای اصلی" معرفی کرد

این پهپادها توسط شرکت تامین‌کننده صنایع دفاعی روسی به نام TSK Vektor تامین شده‌اند، که طبق این گزارش، تحت تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد.

شرکت چینی سازنده و همچنین شرکت تامین‌کننده صنایع دفاعی روسیه نیز درخواست رویترز در خصوص اظهارنظر در این زمینه را بی‌پاسخ گذاشته‌اند.

آمریکا و اروپا پیش از این بارها نگرانی خود را در خصوص مشارکت شرکت‌های چینی در پروژه‌های سازندگان سلاح روسی ابراز کرده و بر برخی از آن‌ها تحریم اعمال کرده‌اند.

رویترز در ماه ژوئیه گزارش داده بود که کوپول در حال تولید هزاران پهپاد تهاجمی گارپیا (Garpiya) است که از قطعات چینی، از جمله موتور، استفاده می‌کنند.

پهپادهای گارپیا که بر اساس پهپاد موسوم به شاهد ساخت ایران مدل‌سازی شده‌اند، می‌توانند صدها مایل را برای رسیدن به اهداف از پیش برنامه‌ریزی‌شده پرواز کنند و سپس با شیرجه‌ای از آسمان منفجر شوند. کی‌یف گفته است که حدود ۵۰۰ عدد از آن‌ها هر ماه در اوکراین استفاده می‌شود.

دو مقام اروپایی به رویترز گفته‌اند محموله‌ پهپادهای تهاجمی چینی و حضور کارشناسان پکن می‌تواند نشان‌دهنده علاقه کوپول به گسترش تولید به مدل‌های جدید پهپاد باشد.

ساموئل بندت، پژوهشگر ارشد موقت در مرکز امنیت جدید آمریکا (Center for a New American Security) در واشنگتن می‌گوید که چین تبدیل به بخشی حیاتی از زنجیره تامین نظامی روسیه شده است.

بیشتر بخوانید: اوکراین: انبار پهپادهای شاهد در روسیه را هدف قرار دادیم

در بخش دیگری از اسناد منتشر شده از سوی خبرگزاری رویترز، به بازدید یک‌هفته‌ای گروهی از کارشناسان چینی و روسی در ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ اشاره شده که نشان می‌دهد این متخصصان قرار بوده که روی یک رایانه کنترل پروازی کار کنند.

در یک سند دیگر که به بازدید کارشناسان چینی در سال ۲۰۲۵ اشاره دارد آمده است که روس‌ها همچنین روی یک پهپاد جدید که GA-21  نامیده می‌شد کار خواهند کرد. بر اساس ارزیابی مقامات اروپایی، این پهپاد، نسخه‌ای از پهپاد ایرانی موسوم به "شاهد-۱۰۷" (Shahed-107) است، که می‌تواند برای نظارت یا به‌عنوان پهپاد تهاجمی استفاده شود.

گزارش وال‌استریت‌ژورنال درباره پهپادهای شاهد ایران

انتشار گزارش رویترز در شرایطی صورت می‌گیرد که رسانه آمریکایی وال‌استریت ژورنال نیز با اشاره به حملات ویرانگر روسیه به اوکراین با استفاده از پهپاد‌های ایرانی موسوم به شاهد نوشته است که کارکرد پهپادهای شاهد، سبب شده که ایالات متحده آمریکا و متحدان این کشور نیز در تولید و ساخت و توسعه نسخه‌‌های کپی‌برداری شده از این پهپاد‌های ارزان و دوربرد، با یکدیگر به رقابت بپردازند.

بر اساس این گزارش، بسیاری از ارتش‌های بزرگ و مدرن، ده‌ها سال است که در حملات دقیق خود از موشک‌های گران‌، و در بمباران گسترده خود از توپخانه استفاده می‌کنند که ارزان‌تر تمام می‌شود.

بیشتر بخوانید: قطعات پهپاد ایرانی از پوزنان لهستان تا جبهه اوکراین

این گزارش می‌افزاید که جنگ اوکراین نشان داد که پهپادها نیز ممکن است هم ارزان و هم دقیق باشند. بعضی از گزارش‌ها نشان می‌دهند که پهپاد‌های شاهد ساخت ایران، فقط چند ده هزار دلار قیمت دارند و در عین حال می‌توانند بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر پرواز کنند.

وال‌استریت‌ژورنال با اشاره به این که پهپاد‌های شاهد، به طور خاص در اشباع سامانه‌های پدافند هوایی و غلبه بر آن‌ها بسیار موثر ظاهر شده‌اند می‌نویسند: «روسیه در تهاجم روزانه خود به اوکراین، ده‌ها فروند از پهپادهای انتحاری شاهد را به طور همزمان به پرواز در می‌آورد و این پهپاد‌های انتحاری حین برخورد به هدف منفجر می‌شوند. روسیه همچنین در مواردی به همراه پهپاد‌ها، چند موشک نیز پرتاب می‌کند تا از این طریق، احتمال عبور پرتابه‌های جنگی خود از پدافند هوایی طرف مقابل را افزایش دهد.»

بر اساس گزارش مذکور، شرکت‌هایی در ایالات متحده آمریکا، چین، فرانسه، بریتانیا و سایر کشورها، همچنان بر روی پهپادهای بدون‌سرنشین الهام‌گرفته از پهپاد ایرانی شاهد کار می‌کنند.

بیشتر بخوانید: پرواز پهپادها بر فراز دو فرودگاه دیگر در دانمارک

حتی خود اوکراین نیز که طی دو سال گذشته با استفاده از پهپادهای دوربرد به اهدافی در روسیه حمله کرده، اخیرا از یک پهپاد با بال ‌مثلثی مشابه پهپاد شاهد استفاده کرده است.

تولید و ساخت پهپادهای شاهد در ایران اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی آغاز شد. جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی‌اش در خاورمیانه تا کنون بارها و بارها از این پهپادها برای حمله به اسرائیل استفاده کرده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

روسیه نیز از سال ۲۰۲۲ میلادی و در پس امضای توافق‌نامه بحث‌برانگیز با جمهوری اسلامی از این پهپادها در جنگ با اوکراین استفاده کرد و از آن زمان تا به حال، تعداد زیادی از مدل روسی پهپاد‌های شاهد را در حمله به اوکراین به کار گرفته است.

به گفته کارشناسان نظامی، استفاده روزافزون از این پهپادها نه به دلیل فناوری خاص و بالای آن بلکه تنها به دلیل ارزان بودن و امکان تولید در مقیاس بالا مورد توجه قرار گرفته است.