همشهری آنلاین: دکتر عماد آبشناس؛ کارشناس مسائل منطقه: ایران در چشم انداز بلندمدت خود، برنامه ساخت 8 نیروگاه هستهای را با مشارکت روسها دارد و در حال حاضر قرارداد ساخت 4 نیروگاه هستهای امضا شده است. این نیروگاهها قرار است هزاران مگاوات برق به شبکه برق ایران اضافه کنند. در حال حاضر آمارها حاکی از آن است که ایران هزاران مگاوات کمبود برق دارد و انتظار میرود در آینده کمبود برق در کشور شدت بیشتری پیدا کند. ساخت نیروگاههای هستهای جدید اگر طبق برنامه به پیش رود، تا 5 یا 6 سال دیگر بخش زیادی از کمبود برق و انرژی ایران را پوشش خواهد داد و براین اساس برای ایران یک ضرورت به شمار میرود.
از سوی دیگر توافق ساخت نیروگاه هستهای در ایران با مشارکت روسیه زمانی مطرح می شود که کشورهای غربی با فشارهای سیاسی گسترده بدنبال به صفر رساندن غنیسازی ایران هستند و تاکید دارند که ایران برنامه هستهای نداشته باشد. در مقابل روسیه و چین بر حق غنی سازی ایران تاکید دارند و این نشان میدهد که بخشی از جامعه بینالمللی از حقغنی سازی ایران دفاع میکنند. قراداد ساخت نیروگاه هستهای در ایران با مشارکت روسیه نیز نشان دهنده تائید حق ایران برای داشتن غنی سازی است. آقای «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه نیز چندین بار در صحبتهای خود به حق غنیسازی ایران اشاره کرده و گفته است که ایران حق برنامه هستهای صلح آمیز را دارد.
از سوی دیگر، ساختن نیروگاه هستهای در ایران با مشارکت روسیه، حجم تجارت ایران با روسیه را گسترش خواهد داد و این گسترش روابط اقتصادی دارای تاثیرات سیاسی نیز خواهد بود. به طور کلی معیار تعاملات سیاسی همه کشورها براساس تعمالات اقتصادی است و هرچقدر که حجم تعاملات اقتصادی دو کشور بیشتر باشد، روابط دو کشور نیز مستحکمتر خواهد بود. در حال حاضر حجم روابط تجاری ایران و روسیه حدود 3 تا5 میلیارد دلار در سال است، اما وقتی بحث مشارکت ایران و روسیه در ساخت نیروگاه هستهای مطرح شود، سطح روابط اقتصادی دو کشور نیز بسیار بیشتر خواهد شد. باید توجه داشت که دو کشور تا 30 میلیارد دلار در سال پتانسیل روابط تجاری و اقتصادی دارند، اما سطح فعلی روابط تجاری مسکو-تهران بسیار ناچیز است. به عنوان نمونه میتوان توجه داشت که ترکیه و روسیه روابط اقتصادی خیلی قوی دارند و حدود 25 میلیارد دلار در سال حجم تجارت دو کشور است. همین روابط اقتصادی گسترده باعث شده علی رغم این که ترکیه عضو ناتو است، اما بدلیل وجود روابط اقتصادی گسترده با روسیه، روابط سیاسی گستردهای نیز با مسکو داشته باشد. نمونه دیگر روابط اقتصادی گسترده کشورها، روابط ایران و امارات است و علی رغم این که ما با امارات دارای اختلافات سیاسی مهمی هستیم، اما روابط تجاری گسترده دو طرف باعث شده تا روابط نزدیک نیز ادامه یابد. این الگوی روابط اقتصادی بایستی در روابط ایران و روسیه نیز تجربه شود و با افزایش سطح روابط اقتصادی میان روسیه و ایران، پیوندهای سیاسی میان دو طرف نیز مستحکمتر و قدرتمندتر شود.
امضای توافقنامه میان روسیه و ایران برای ساخت 4 نیروگاه هستهای جدید در ایران نیز، سطح روابط تجاری دو کشور را به میزان زیادی افزایش خواهد داد و این افزایش سطح روابط تجاری باعث خواهد شد تا پیوندهای سیاسی میان مسکو و تهران مستحکمتر و گستردهتر از قبل دنبال شود. لذا این مسئله نیز یکی از آثار توافق ساخت 4 نیروگاه هستهای توسط روسها در ایران خواهد بود.