چرایی دلار ۱۱۱ هزار تومانی؛ ارز به کدام سمت می‌رود؟
بازار ارز در هفته گذشته و جاری وارد مرحله‌ای تازه از نوسان شد. دلار آزاد در فاصله‌ای کوتاه به ۱۱۲ هزار تومان رسید؛ از نگاه تحلیلگران، این رشد حاصل تلاقی چند عامل کلیدی است: فشار انتظارات تورمی، کاهش عرضه در بازار حواله و تعدیل سیاست‌های کنترلی بانک مرکزی.
خلاصه خبر
چرایی دلار ۱۱۱ هزار تومانی؛ ارز به کدام سمت می‌رود؟
بازار ارز در هفته گذشته و جاری وارد مرحله‌ای تازه از نوسان شد. دلار آزاد در فاصله‌ای کوتاه به ۱۱۲ هزار تومان رسید؛ از نگاه تحلیلگران، این رشد حاصل تلاقی چند عامل کلیدی است: فشار انتظارات تورمی، کاهش عرضه در بازار حواله و تعدیل سیاست‌های کنترلی بانک مرکزی.
گروه اقتصادی خبرگزاری فارس؛ ثبات نسبی بازار ارز در ماه گذشته، بیش از آن‌که بر پایه تعادل واقعی عرضه و تقاضا باشد، نتیجه مداخله سنگین و پنهان بازارساز بود.اما در روزهای اخیر، هم‌زمان با افزایش انتظارات تورمی، افت عرضه حواله و سیگنال‌های متناقض از بخش اقتصادی کابینه، بازار آزاد دوباره به تکاپو افتاد.به نظر می‌رسد دلار پس از یک دوره سکون طولانی، اکنون در حال یافتنسطح تعادلی جدید است؛ سطحی که ممکن است بالاتر از آنچه سیاست‌گذار انتظار داشت، تثبیت شود.
کاهش عرضه حواله؛ ریشه نوسان اخیر
نخستین جرقه رشد دلار، از بازار حواله درهم و هرات آغاز شد.درهم امارات طی هفته گذشته از ۲۹٬۵۰۰ تومان تا حدود ۳۱ هزار تومان رشد کرد؛ افزایشی که بلافاصله به نرخ دلار آزاد سرریز شد.بررسی‌ها نشان می‌دهد بخشی از صادرکنندگان به دلیل ابهام در نرخ بازگشت ارز و سخت‌گیری‌های بانکی، عرضه خود را کاهش داده‌اند.این وضعیت، شکاف میان بازار رسمی و آزاد را گسترش داده و تقاضای جایگزین برای اسکناس نقدی را بالا برده است.
بازگشت انتظارات تورمی
عامل دوم رشد نرخ ارز، افزایش انتظارات تورمی است.در حالی که آمارهای رسمی تورم هنوز کاهش را نشان می‌دهد، فعالان اقتصادی از رشد هزینه‌های تولید، افزایش قیمت انرژی و احتمال تعدیل دستمزدها در بودجه جدید سخن می‌گویند.در چنین فضایی، تقاضای سفته‌بازانه دوباره جان گرفته است؛ خانوارها و کسب‌وکارها برای حفظ ارزش دارایی‌های ریالی خود، به دلار و طلا پناه برده‌اند.
ضعف سیاست مداخله و ریپوهای انقباضی
بانک مرکزی در هفته‌های اخیر، از یک‌سو با عملیات ریپو سنگین (جذب نقدینگی از شبکه بانکی) سیاست انقباضی را ادامه داده و از سوی دیگر، عرضه‌ی اسکناس در بازار متشکل را کاهش داده است.این ترکیب، به شکل ناخواسته، نقدینگی بین‌بانکی را قفل و بازار آزاد را تشنه ریال کرد؛ در نتیجه، کوچک‌ترین افزایش تقاضا باعث جهش نرخ شد.به بیان دیگر، سیاست‌گذار در حالی انقباض را ادامه می‌دهد که تقاضای واقعی برای ارز همچنان بالاست؛ تضادی که بازار را شکننده‌تر کرده است.
سیگنال‌های سیاسی؛ عامل رشد
تنش‌های منطقه‌ای هم‌زمان با سکوت نسبی در مسیر مذاکرات غیرمستقیم ایران و غرب، عامل چهارم رشد اخیر است.هر بار که نشانه‌ای از رکود در گفت‌وگوهای دیپلماتیک دیده می‌شود، بازار ارز دچار واکنش پیش‌دستانه می‌شود.معامله‌گران اکنون در شرایطی معامله می‌کنند که هر خبر از تأخیر در آزادسازی منابع یا انتقال ارز صادراتی، به‌سرعت در نرخ‌ها منعکس می‌شود.به این ترتیب، دلار نه فقط یک متغیر اقتصادی بلکه پاسخ لحظه‌ای به سیگنال‌های سیاسی شده است.غرب نیز با فهم این موضوع، به دنبال امتیازگیری از این طریق است.
چگونگی بازگشت بازار به تعادل
کامران رحیمی، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس گفت: جهش ۶ درصدی اخیر دلار بیش از آن‌که حاصل کمبود واقعی ارز باشد، ناشی از ترکیب خطاهای سیاستی و انتظارات تورمی است. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در واقع، بانک مرکزی با انقباض ریالی بیش از حد، مانع از گردش طبیعی نقدینگی در بازار ارز شد.وی افزود: در کوتاه‌مدت احتمال نوسان دلار بین ۱۱۰ تا ۱۱۳ هزار تومان وجود دارد، مگر اینکه عرضه حواله از سوی صادرکنندگان افزایش یابد یا سیاست‌گذار با شفافیت بیشتری در بازار مداخله کند.رحیمی تأکید کرد: نکته مثبت این است که تقاضای واقعی تجاری کنترل‌شده است. بنابراین اگر سیگنال‌های اقتصادی مثبتی برسد، می‌توان انتظار داشت بازار در روزهای پایانی آبان به تعادل موقت بازگردد.
عبور دلار از ۱۱۰ هزار تومان را نمی‌توان صرفاً «جهش قیمتی» دانست؛ بلکه نشانه‌ای از خستگی بازار از کنترل‌های بازارساز و بازگشت نقش انتظارات در تعیین نرخ است.کارشناسان معتقدند سه نیروی اصلی، افت عرضه حواله، رشد تورم انتظاری و ضعف مداخلات سیاستی، هم‌زمان فعال شده‌اند.در کوتاه‌مدت، کارشناسان محدوده ۱۱۰ تا ۱۱۳ هزار تومان را دامنه نوسان جدید می‌دانند.اما اگر بانک مرکزی نتواند عرضه ارز را به‌موقع افزایش دهد، فاز بعدی نوسان ممکن است دلار ۱۱۵ هزار تومانی را هم به واقعیت تبدیل کند.با دنبال‌کردن صفحه اقتصادی خبرگزاری فارس در جریان آخرین تحولات اقتصادی ایران و جهان قرار بگیرید.#بانک_مرکزی#ریپو#نرخ_ریپو#نقدینگی#دلار
21:27 - 25 آبان 1404
نظرات کاربران
