راستی‌آزمایی ادعای طالبان درباره حقابه هامون
نورالدین عزیزی، وزیر صنعت و تجارت افغانستان که در سفر به سیستان برای توافق درباره احداث مسیر دوم مرز میلک، افزایش مراودات مرزی و بهره‌برداری بیشتر از بندر چابهار به سیستان سفر کرده بود، در مواجهه با مطالبه تأمین حقابه ایران از رودخانه هیرمند، خشک‌سالی افغانستان را عامل محقق‌نشدن حقابه سیستان دانست و عنوان کرد «خدای ناخواسته دشمنی و انگیزه‌ای برای انحراف مسیر آب نداریم؛ آنچه جریان دارد، یک وضعیت طبیعی ناشی از خشک‌سالی شدید است».
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
فرشید عابدی، روزنامه‌نگار: نورالدین عزیزی، وزیر صنعت و تجارت افغانستان که در سفر به سیستان برای توافق درباره احداث مسیر دوم مرز میلک، افزایش مراودات مرزی و بهره‌برداری بیشتر از بندر چابهار به سیستان سفر کرده بود، در مواجهه با مطالبه تأمین حقابه ایران از رودخانه هیرمند، خشک‌سالی افغانستان را عامل محقق‌نشدن حقابه سیستان دانست و عنوان کرد «خدای ناخواسته دشمنی و انگیزه‌ای برای انحراف مسیر آب نداریم؛ آنچه جریان دارد، یک وضعیت طبیعی ناشی از خشک‌سالی شدید است».
تناقض‌گویی وزیر طالبان نشان از رویکرد هیدروپلیتیک افغانستان دارد. علت اصلی تأمین‌نشدن حقابه رودخانه هیرمند از جانب حکام افغانستان، انحراف آورد این رودخانه به سمت شوره‌زار گودزره است؛ اما وزیر طالبان در وهله نخست خشک‌سالی افغانستان را عامل محقق‌نشدن حقابه ذکر کرده؛ سپس به موضوع انحراف آب اشاره کرده و مدعی شده که طالبان انگیزه‌ای برای انحراف آب ندارد. علاوه بر اینکه نورالدین عزیزی سهوا دچار تناقض‌گویی در اجلاس مشترک اقتصادی ایران و افغانستان شده، بلکه درباره دو مسئله «خشک‌سالی» و «نداشتن انگیزه برای انحراف آب رود هیرمند» نیز به طور فاحش واقعیت را کتمان می‌کند. پس از بهره‌برداری از بند کمال‌خان، با توجه به سامانه انحرافی این سازه آبی، هر‌ساله غالب سیلاب رودخانه هیرمند به شوره‌زار گودزره منحرف می‌شود.تصاویر ماهواره‌ای روی این ادعا صحه می‌گذارد؛ برخی سالها دو میلیارد و برخی سالها مانند سال آبی گذشته تا چهار میلیارد مترمکعب آب به سمت شوره‌زار گودزره منحرف شده است. با وجود ادعای وزیر صنعت و تجارت طالبان، هم‌زمان با افتتاح بند کمال‌خان، وزارت آب و انرژی و شرکت انکشاف ملی افغانستان در دوره جمهوریت رسما اعلام کردند که بند مذکور برای احیای ۴۹ هزار هکتار از اراضی گودزره و اسکان ۴۹ هزار خانواده پشتون احداث و به بهره‌برداری رسیده است.
این اقدام افغانستان در راستای سیاست مهندسی اجتماعی و گسترش و پراکنش پشتون‌های ناقل با هدف حفظ قدرت از دوره یعقوب‌خان تا‌کنون در حال انجام است. پس از بهره‌برداری از بند کمال‌خان، ریاست‌جمهوری اشرف غنی چندان دوام نیافت و ذیل توافق دوحه، افغانستان را به طالبان تسلیم کرد، اما با وجود تغییر حکومت، انحراف سیلاب رودخانه هیرمند به وسیله بند کمال‌خان استمرار دارد و حتی کمیسار آب افغانستان در دوره طالبان در جلسه کمیساران آب ایران و افغانستان با اصلاح سازه بند مذکور صراحتا مخالفت کرد. اگر حکومت طالبان انگیزه‌ای برای انحراف آورد رود هیرمند ندارند، چرا با اصلاح بند کمال‌خان صریحا مخالفت کردند؟ چرا باید سیلاب رود هیرمند به جای استفاده کشاورزان بلوچ ولایت نیمروز افغانستان و تأمین حقابه هیرمند به شوره‌زار گودزره بریزد؟ اگر انحراف آب به گودزره برای احیای اراضی آن منطقه نیست، پس مصداق هدردادن آب است که از لحاظ شرعی به آن ایراد وارد است.
استمرار انحراف رود هیرمند به سمت گودزره و پرداخت‌نکردن حقابه به بهانه واهی خشک‌سالی، به معنای ادامه رویکرد هیدروپلیتیک دوره جمهوریت نیست؟ اگر طالبان انگیزه‌ای برای انحراف آورد رودخانه هیرمند ندارند، می‌توانند با اصلاح سامانه انحرافی بند کمال‌خان، حسن‌نیت خود را اثبات کنند. درک نادرست مقامات سیستان‌و‌بلوچستان از رویکرد هیدروپلیتیک افغانستان و شرایط هیدرولوژی حوضه آبریز در قبال اظهارات کذب وزیر صنعت و تجارت طالبان، نگران‌کننده است. با توجه به اعطای اختیارات ویژه از جانب رئیس‌جمهور در حوزه حقابه هیرمند به استاندار سیستان‌و‌بلوچستان، تا زمانی که او و سایر مقامات استانی از این مهم درک درستی ندارند، مطالبه حقابه، مصداق آب در هاون کوبیدن است.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
