ترامپ و بن‌سلمان در کاخ سفید: از معامله‌های چندمیلیاردی تا عادیسازی روابط با اسرائیل
محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، برای نخستین‌بار پس از چندین سال به آمریکا سفر کرده و در دیداری حساس با دونالد ترامپ در کاخ سفید، مجموعه‌ای از قراردادهای اقتصادی، توافق‌های هسته‌ای و تلاش‌ها برای عادیسازی روابط با اسرائیل را روی میز مذاکره قرار می‌دهد.
دونالد ترامپ بارها از توسعه پیمان ابراهیم بین اسرائیل و دیگر کشورهای مسلمان منطقه و عاد سازی روابط سیاسی و اقتصادی بین آنها برای تضمین ثبات در خاورمیانه، گفته و این میل او در حالیکه آتش‌بس شکننده بین حماس و اسرائیل ادامه دارد، بیشتر از گذشته است.
انتظار می‌رود فشار برای عادیسازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل مهمترین دستور کار ترامپ در سفر محمد بن‌سلمان به واشینگتن باشد. او جمعه ۲۳ آبان به خبرنگاران گفته بود: «امیدوارم عربستان سعودی در آینده نزدیک به پیمان ابراهیم بپیوندند.»
در آمریکا اما تحلیل‌گران مانند ترامپ نسبت به این موضوع که عادیسازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی به زودی محقق شود، خوشبین نیستند. با این حال سه منبع آگاه به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته‌اند که یک امیدواری وجود دارد که توافقی بین اسرائیل و عربستان سعودی درباره پیوستن ریاض به پیمان ابراهیم تا پیش از پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ، به دست بیاید.
تلاش ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری‌اش برای پیوستن عربستان سعوی به این پیمان با مخالفت سلمان بن‌عبدالعزیز، پادشاه این کشور ناکام ماند. در دولت جو بایدن نیز محمد بن‌سلمان پس از حمله هفتم اکتبر که منجر به جنگ غزه شد، با پیوستن به پیمان ابراهیم مخالفت کرد.
مهمترین شرط عربستان سعودی برای پیوستن به پیمان ابراهیم، تشکیل دولت مستقل فلسطینی و اجرای راه حل دو کشوری برای حل بحران اسرائیل و فلسطینیان است. ترامپ احتمالا تلاش خواهد کرد بن‌سلمان را قانع کند که طرح ۲۰ ماده‌ای او درباره غزه منجر به این اتفاق خواهد شد.
بهبود روابط دو کشور پس از قتل خاشوقچی
روابط آمریکا با عربستان سعودی پس از عملیات قتل جمال خاشوقچی، نویسنده سعودی در ترکیه، به سردی گرایید.
هفت سال پس از آن واقعه اما ابرهای تیره از روابط دو کشور کنار رفته‌اند و حالا دونالد ترامپ ولیعهد چهل ساله عربستان سعودی را یک بازیگر بسیار مهم در به ثمر نشستن تلاش خود به منظور شکل دادن خاورمیانه جدید برای دهه‌های آینده می‌بیند.
رهبران دو کشور قرار است در نخستین سفر بن‌سلمان پس از قتل خاشوقچی، قراردادهای چندین میلیارد دلاری امضا کنند، درباره یک قرارداد اتمی گفت‌وگو کنند و جلساتی در مورد مسیر دشوار پیش روی بی‌ثباتی در خاورمیانه برگزار کنند.
فروش جنگنده‌های اف ۳۵
یکی از موارد مذاکره بین دو کشور در سفر بن‌سلمان فروش جنگنده‌های راهبردی اف ۳۵ به عربستان سعودی است.
در حالیکه برخی مقامات دولت ترامپ نگران دستیابی چین به سیستم پیشرفته تسلیحاتی این جنگنده پس از فروش احتمالی به عربستان سعودی هستند، ترامپ پیش از ورود بن‌سلمان به واشینگتن گفت که موافق فروش این جنگنده به عربستان سعودی است.
این موافقت ترامپ تعجب برخی جمهوریخواهان متحد ترامپ را برانگیخت؛ به ویژه از این نظر که واشینگتن برای به سرانجام رساندن طرح صلح غزه به موافقت و همراهی اسرائیل نیاز دارد و اسرائیل با فروش این جنگنده به عربستان سعودی مخالفت است.
تحولات منطقه و لزوم حمایت نظامی آمریکا
مقام‌های دو کشور در این سفر بر سر مسائل مختلف از جمله سامان دادن به آتش‌بس شکننده غزه، نگرانی از اقدامات مخرب جمهوری اسلامی در منطقه و جنگ بی‌رحمانه سودان گفت‌ووگو خواهند کرد.
در این بین، بن‌سلمان به دنبال یک تضمین رسمی از سوی ترامپ درباره پشتیبانی نظامی آمریکا از عربستان سعودی است که دامنه و میزان آن مشخص شده باشد. هر چند چنین اقدامی در صورتی که حمایت و تصویب کنگره را در پی نداشته باشد ممکن است از سوی رئیس جمهوری بعدی آمریکا لغو شود.
به باور ناظران، بن‌سلمان تلاش می‌کند خود را به عنوان یک بازیگر جهانی نشان دهد؛ رهبری که در داخل تلاش می‌کند به اقتصاد کشور برای رهایی از وابستگی به فروش نفت از طریق توسعه گردشگری و فناوری تنوع ببخشد.
قراردادهای چندصد میلیارد دلاری
دیدار ترامپ و بن‌سلمان در شرایطی انجام می‌شود که دو طرف در ماه‌های گذشته رکوردی از تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای اقتصادی را ثبت کرده‌اند.
یک مقام ارشد کاخ سفید به مجله تایم گفت که انتظار می‌رود واشینگتن و ریاض در جریان این سفر بر سر معاملات چندین میلیارد دلاری شامل «سرمایه‌گذاری عربستان سعودی در زیرساخت‌های هوش مصنوعی آمریکا، همکاری مشترک در حوزه انرژی هسته‌ای، خرید سلاح به منظور تقویت همکاری دفاعی بین دو کشور و تحقق سرمایه گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری عربستان سعودی در چندین حوزه تعیین شده» مذاکره کنند.
کریس رایت، وزیر انرژی آمریکا پیش‌تر در مورد مذاکره درباره دسترسی ریاض به فناوری هسته‌ای گفته بود توافق در این مورد می‌تواند راه عربستان سعودی را برای ایجاد و توسعه صنایع هسته‌ای تجاری هموار کند.
