وقتی خبرنگاران در کاخ سفید از آقای ترامپ پرسیدند آیا اعزام نیروهای زمینی آمریکا را بهطور قطعی منتفی میداند یا نه، او پاسخ داد: «من این را منتفی نمیدانم. هیچ چیزی را منتفی نمیدانم.»
او افزود: «ما فقط باید به وضعیت ونزوئلا رسیدگی کنیم. آنها صدها هزار نفر را از زندانهایشان به کشور ما روانه کردند. اکنون مرز بسیار سختگیرانهای داریم و هیچکس وارد نمیشود، اما یک سال پیش میلیونها نفر از مرز عبور میکردند.»
رئیس جمهوری آمریکا در پاسخ به سوال خبرنگاران در کاخ سفید درباره گفتوگوی مستقیم با آقای مادورو گفت: «احتمالاً با او صحبت خواهم کرد، بله. من با همه صحبت میکنم.» آقای مادورو نیز در واکنش به اظهارات آقای ترامپ در روز دوشنبه اعلام کرد که اختلافات باید از طریق دیپلماسی حل شوند و او آماده است با هر فرد علاقهمندی، گفتوگوی حضوری داشته باشد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
دونالد ترامپ از زمان بازگشتش به کاخ ریاست جمهوری آمریکا، بارها گفته است که «هشت جنگ را در عرض هشت ماه خاتمه داده است»، گرچه این گفتهها کاملا واقعیت را منعکس نمیکنند. با این حال، با وجود تبلیغ سیاست عدم مداخله و تمایلش به دریافت جایزه صلح نوبل، او همچنان به طور مداوم تهدید به حمله به کشورهای مختلف میکند.
پنتاگون در ماههای اخیر در حال اجرای کمپینی از حملات مرگبار علیه قایقهای مظنون به قاچاق مواد مخدر در نزدیکی سواحل ونزوئلا و سواحل اقیانوس آرام در آمریکای لاتین است. تاکنون بیش از ۲۰ حمله انجام شده که دستکم ۸۰ کشته برجای گذاشته است. مادورو بارها ادعا کرده است که تمرکز نظامی ایالات متحده در کارائیب با هدف برکناری او از قدرت انجام میشود.
گروههای حقوق بشری این حملات را کشتارهای غیرقانونی شهروندان توصیف کردهاند، اما کاخ سفید اعلام کرده که آمریکا در حال مبارزه با کارتلهای مواد مخدر است و در این جنگهای مسلحانه نیازی به دادگاه وجود ندارد.
در مجموع، سخنان آقای ترامپ حاکی از آن است که او حاضر است تنشها و برخوردهای دولت خود با ونزوئلا را بهشدت افزایش دهد، ولی اگر دولت ونزوئلا پیشنهادی جذاب ارائه دهد، او همچنان مایل به بررسی راهی برای کاهش تنشها است.
آقای ترامپ به خوبی آگاه است که ونزوئلا بزرگترین ذخایر نفتی شناختهشده جهان را در اختیار دارد و «کشوری بسیار غنی از منابع طبیعی» است.
تهدید کلمبیا، مکزیک و نیجریه
در ادامه سیاست مبارزه با قاچاق مواد مخدر، آمریکا کلمبیا و حتی مکزیک را نیز تهدید کرده است. رئیس جمهوری آمریکا همچنین گفت که مایل است مکانهای تولید کوکائین در کلمبیا را نابود کند، هرچند از اعلام هرگونه مداخله نظامی مستقیم در آن کشور خودداری کرد.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
به تازگی نیز نیجریه در معرض تهدیدات ترامپ قرار گرفته است. نیجریه اکنون در میان کشورهایی است که با هشدار مستقیم واشنگتن روبهرو شدهاند. آقای ترامپ روز اول نوامبر (۱۰ آبان) اعلام کرد که اگر دولت نیجریه جلوی آنچه او «کشتار مسیحیان» توسط «تروریستهای اسلامگرا» میخواند را نگیرد، احتمال اقدام نظامی آمریکا وجود دارد.
او در پیامی تند در شبکه اجتماعی تروثسوشال نوشت که آمریکا در صورت ادامه وضعیت، «ایالات متحده فورا هرگونه کمک به نیجریه را متوقف خواهد کرد، و ممکن است به این کشور که اکنون بیآبرو شده، وارد شود و با آتش گسترده، تروریستهای اسلامگرایی را که این جنایتهای هولناک را مرتکب میشوند، کاملاً نابود کند.»
دولت نیجریه در آبوجا این اتهامات را رد کرده است. بولا تینوبو، رئیسجمهوری نیجریه گفته است که آماده است با دونالد ترامپ دیدار کند. نیجریه تقریباً به دو بخشِ شمال مسلماننشین و جنوب عمدتاً مسیحی تقسیم میشود و سالهاست با بحرانهای امنیتی دستوپنجه نرم میکند. در شمالشرق کشور، شورش جهادی بوکوحرام جریان دارد؛ جنبشی که طبق آمار سازمان ملل از سال ۲۰۰۹ تاکنون بیش از ۴۰ هزار نفر را کشته و بیش از دو میلیون نفر را آواره کرده است.
ایران و برنامه هستهایاش
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز شنبه هشدار داد که تشدید فعالیتهای نظامی ایالات متحده در کارائیب و آمریکای لاتین میتواند پیامدهایی «ناپایدار» برای صلح و امنیت بینالمللی به همراه داشته باشد. وی در بیانیهای بر احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی ونزوئلا تأکید کرد.
آقای بقایی گفت تهدیدهای ایالات متحده برای استفاده از زور علیه دولت قانونی ونزوئلا مصداق «نقض آشکار قانون» و تخطی از منشور سازمان ملل است.
وی به «گزارشهای متعدد» سازمانهای بینالمللی اشاره کرد که حملات آمریکا به قایقها در دریای کارائیب و اقیانوس آرام شرقی را «قتلهای خودسرانه و خارج از چارچوب قانونی» توصیف کردهاند و افزود که واشنگتن از مسئله قاچاق مواد مخدر برای نقض حاکمیت ونزوئلا سوءاستفاده میکند.
بقایی همچنین از سازمان ملل خواست از اقداماتی که میتواند صلح بینالمللی را تضعیف و «یکجانبهگرایی ستیزهجویانه» را تشویق کند، جلوگیری کند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آمریکا پیشتر با ایران نیز مشابه همین تاکتیک را به کار برده است. آمریکا بامداد ۲۲ ژوئن در عملیات موسوم به «چکش نیمهشب»، به مجموعهای از مراکز هستهای ایران حمله کرد. در اوج تنشهای «جنگ دوازدهروزه» میان تهران و تلآویو، دوازده بمب آمریکایی تأسیسات زیرزمینی فُردو را هدف قرار داد و سپس موشکهای دیگری نقاط هستهای دیگر در کشور را زدند. این حملات در نهایت در روزهای بعد به برقراری یک آتشبس منجر شد.
رئيس جمهور آمریکا پیش از حمله گفته بود که نامهای در خصوص مذاکره با ایران برای تهران ارسال کرده است.
دانمارک و چشم دوختن به گرینلند
این موارد به همیها محدود نمیشود. دونالد ترامپ از دورهٔ اول ریاستجمهوریاش همواره نگاهی حسرتگونه به گرینلند داشته است. تا اینکه او در دسامبر ۲۰۲۴ به صراحت گفت که به دست گرفتن کنترل گرینلند «یک ضرورت مطلق» برای «امنیت ملی و آزادی در سراسر جهان» است.
او در ۷ ژانویه دانمارک را ترغیب کرد که از این سرزمین خودمختار «صرفنظر» کند و حتی احتمال استفاده از نیروی نظامی را هم رد نکرد. یادآوری میشود که گرینلند، سرزمینی نیمهخودمختار زیر پرچم دانمارک است؛ و خود دانکارک کشوری عضو ناتو، اتحادیه اروپا و متحد نزدیک آمریکا است.
گرینلند از ذخایر غنی مواد معدنی برخوردار است و در اقیانوس منجمد شمالی از موقعیتی راهبردی بهرهمند است.
سرزمینهای فلسطینی؛ تهدید مستقیم ترامپ علیه حماس
دونالد ترامپ در ۱۶ اکتبر حماس را تهدید کرد که اگر «کشتار مردم» در غزه را متوقف نکند، شخصا برای «کشتن» اعضای این گروه اقدام خواهد کرد؛ تهدیدی که شائبهٔ احتمال دخالت نظامی مستقیم آمریکا را ایجاد کرد.
این واکنش پس از آن صورت گرفت که حماس ویدئویی منتشر کرد که در آن برخی افراد در خیابانهای غزه به صورت صحرایی اعدام میشدند. آقای ترامپ بعدا در پاسخ به پرسشی دربارهٔ این ویدئو گفت: «آنها تعدادی از اعضای باندهای جنایتکار را کشتند و صادقانه بگویم، این موضوع زیادی ناراحتم نکرد.»
او پیشتر گفته بود که آمریکا در صورت لزوم میتواند با زور، حماس را خلع سلاح کند؛ اما بعداً افزود که برای انجام این کار «هیچ نیازی به حضور نیروهای زمینی آمریکا» نخواهد بود.
آیا ونزوئلا میتواند همان استراتژی حوثیها در دریای سرخ را تکرار کند؟
برخی کارشناسان مدعی هستند که چین، ایران و روسیه با استفاده از شبکههای تجارت غیرقانونی، به حوثیها کمک کردند تا به کشتیهای تجاری و نظامی در تنگه بابالمندب حمله کنند و اکنون قصد دارند همین استراتژی را در کارائیب و علیه آمریکا دنبال کنند.
شان اف. بری، فرمانده نیروی دریایی آمریکا، در مقالهای برای «مرکز مطالعات و استراتژی دریایی» به واشنگتن توصیه میکند که برای مقابله با این تهدید، آمریکا باید بر ابزار این استراتژی یعنی تجارت غیرقانونی تمرکز کند؛ در غیر این صورت، تهدیدی بیسابقه در نیمکره غربی پدید میآید.
اگرچه زرادخانه ونزوئلا قدیمی و ضعیف است، اما تجربه نبرد دریایی در دریای سرخ نشان میدهد حتی نیروهای کوچک با کمک خارجی میتوانند چالش ایجاد کنند.
استراتژی دریای سرخ، برتری دریایی آمریکا را به چالش کشید؛ حوثیها طی دو سال بیش از ۱۷۰ بار به کشتیهای جنگی و ۱۴۵ بار به کشتیهای تجاری حمله کردند. شبکههای تجارت غیرقانونی، بستر اصلی انتقال سلاح و دارو بودند و تلاشهای آمریکا تنها تأثیر محدود داشت.
این استراتژی در کارائیب، با استفاده از زیرساختهای قاچاق مواد مخدر مادورو، میتواند تهدیدی بزرگتر ایجاد کند. فاصله نزدیک ونزوئلا به میامی، کانال پاناما و پایگاههای نظامی آمریکا، خطر را دوچندان میکند.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
اما دیدگاههای رقیب نیز وجود دارد. کمترین توجیهِ عملیات نظامی، مقابله با قاچاق مواد مخدر است؛ اما رسیدن به همین هدف هم با چند حملهٔ محدود تقریباً ناممکن است.
اول اینکه ونزوئلا خود مرکز اصلی قاچاق نیست. شبکهٔ قاچاق از کلمبیا آغاز میشود و در مرز مکزیک با آمریکا پایان پیدا میکند. نقش ونزوئلا بیشتر نقش یک تسهیلکننده بوده: اجازه داده است از خاکش برای پرواز هواپیماهای حامل کوکائین استفاده شود و انبارها و کارگاههایی را در خود جای داده که با آزادی عمل بیشتری نسبت به کلمبیا فعالیت میکنند. در مجموع، این کشور تنها بخش کوچکی از مشکل است، نه هستهٔ آن.
دوم اینکه سود قاچاق مواد مخدر آنقدر نجومی است که هیچ عملیات نظامی نمیتواند آن را واقعاً متوقف کند؛ انگیزهها برای ادامهٔ کار بسیار بزرگتر از میزان بازدارندگیِ هر حملهای است.
سیاست ایالات متحده نیازمند حمایت مردمی از سوی همان افرادی است که این سیاست بر آنها اعمال میشود، و چنین حمایتی بهندرت با شلیک یک موشک از ارتفاع ۳۰ هزار پایی به دست میآید.
ترامپ احتمالاً امیدوار است که با سروصدا و هیاهو، آنقدر پیامرسان باشد که مادورو برای حفظ جان خود مجبور به توافق شود و فرار کند.
اما مقامات ترامپ با یک تناقض در سیاست خود مواجهاند: اگر مادورو واقعاً همان سرکردهٔ قاچاق و تروریسم مواد مخدر است که ادعا میکنند، تصمیم او برای فرار به این راحتیها نیست، بلکه پیچیده است. مطمئناً افرادی قدرتمند و خشونتطلب هستند که میخواهند او در قدرت باقی بماند.
برخی پژوهشگران مستقل به رویترز گفتهاند که هرچند مقامات ونزوئلایی در قاچاق مواد مخدر دست دارند، اما شواهد کمی دربارهٔ وجود یک سازمان سلسلهمراتبی و از بالا به پایین که بتوان بهطور سنتی آن را یک کارتل نامید، وجود دارد.










