بروجرد یکی از قطب‌های کشاورزی لرستان است و سالانه تولیدات متنوعی همچون گندم، جو، سیب‌زمینی، حبوبات، سبزیجات و محصولات باغی دارد. اما کمبود آب در سال‌های اخیر، بسیاری از کشاورزان منطقه را با مشکلات جدی مواجه کرده است. این سد می‌تواند بخشی از چالش‌های افزایش سطح زیر کشت آبی، بهبود عملکرد محصولات در واحد سطح، کاهش وابستگی کشاورزی به بارش‌های ناپایدار و کاهش فشار بر چاه‌های آب و جلوگیری از افت بیشتر آبخوان را رفع کند.
کارشناسان معتقدند بهره‌برداری از سد آبسرده، ظرفیت تولید کشاورزی بروجرد را در بلندمدت افزایش می‌دهد و ارزش اقتصادی محصولات را بالا می‌برد. سد آبسرده علاوه بر نقش اقتصادی، اثرات مثبت زیست‌محیطی نیز دارد. تنظیم جریان رودخانه‌ها، جلوگیری از فرسایش خاک، کاهش گردوغبار ناشی از خشکی اراضی و ایجاد امکان توسعه فضای سبز از جمله مزایای محیط‌زیستی این سد است. از سوی دیگر، افزایش رطوبت و تقویت سفره‌های زیرزمینی می‌تواند شرایط را برای احیای پوشش گیاهی و بهبود تنوع زیستی منطقه فراهم سازد.
کارشناسان تأکید می‌کنند که با تغییرات اقلیمی، افزایش دما و کاهش بارش‌ها، نقش این سد در تأمین آب و تنظیم منابع محدود، بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. سرعت‌بخشی به روند اجرا، تخصیص اعتبارات مؤثر و هماهنگی دستگاه‌های اجرایی، می‌تواند سد آبسرده را از یک پروژه نیمه‌تمام به یک زیرساخت کلیدی برای توسعه پایدار بروجرد تبدیل کند.
سد آبسرده بروجرد یکی از مهم‌ترین طرح‌های نیمه‌تمام حوزه آب در لرستان است؛ پروژه‌ای که با وجود آغاز آن در دهه ۱۳۸۰، هنوز به بهره‌برداری نرسیده اما امروز بیش از هر زمان دیگری جایگاه آن در امنیت آبی، کشاورزی و توسعه منطقه‌ای مورد تأکید مسئولان است. مرور سخنان مدیران و نمایندگان در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که این سد تحت‌تأثیر عوامل متعدد از جمله کمبود اعتبار، تغییرات تخصیص آب، مشکلات پیمانکاری و بازنگری‌های فنی با تأخیرهای مکرر مواجه بوده است.
سد آبسرده دارای ۶۵ درصد پیشرفت فیزیکی است
حمزه حسنوند مدیر امور منابع آب بروجرد در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: با توجه به اینکه شهرستان بروجرد فاقد منبع تامین آب پایدار شرب بوده و بیشتر برداشت‌های ما جهت تامین آب از منابع آب زیرزمینی است دو سد شهید بروجردی و سد آبسرده را در دست اقدام داریم.
وی خاطرنشان کرد: قریب به ۲۰ سال از عملیات اجرایی سد آبسرده می‌گذرد و با به کار آمدن تیم مدیریتی جدید در استان پروژه روند رو به رشد خیلی خوبی را شروع کرده است.
مدیر امور منابع آب بروجرد اضافه کرد: در پروژه سد آبسرده تاکنون ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه شده و پیشرفت فیزیکی پروژه در حال حاضر ۶۵ درصد است.
وی با بیان اینکه این سد با هدف تامین آب کشاورزی و تحت پوشش قرار دادن شبکه کشاورزی به مقدار ۳ هزار و ۷۵۰ هکتار و ۱۷ میلیون مترمکعب به منظور تامین آب شرب شهر بروجرد در حال احداث است، بیان کرد: با پیگیری‌های مسئولان امسال نیز ۳۰۰ میلیارد تومان به آن تخصیص داده شده و امید می‌رود تا پایان سال ۱۴۰۷ به بهره‌برداری برسد و مردم از برکات آن منتفع شوند.
سد آبسرده جز ء پروژه‌های اولویت‌دار
فاطمه مقصودی، نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی نیز در این باره، اظهار کرد: سد آبسرده بروجرد که از سال ۱۳۸۷ کلنگ‌زنی شده بود، پس از بیش از یک دهه توقف و رکود، از سال ۱۴۰۱ بار دیگر به جریان افتاد.
وی از جهش فیزیکی این پروژه خبر داد و گفت: از زمان ورود به مجلس، پیگیری ویژه‌ای برای فعال‌سازی مجدد طرح انجام شد و اکنون سد به بیش از ۶۰ درصد پیشرفت رسیده است.
نماینده مردم بروجرد در مجلس خاطرنشان کرد: در حالی که از زمان کلنگ‌زنی تا سال ۱۴۰۱ تنها حدود ۲۰ درصد از پروژه آن هم به‌صورت ناقص اجرا شده بود، طی دو سال اخیر با جذب هزار میلیارد تومان اعتبار، سد آبسرده دوباره جان گرفته و با شتاب در حال ساخت است.
مقصودی گفت: این طرح به تعبیر وزیر نیرو و رئیس سازمان برنامه و بودجه از معدود پروژه‌هایی است که نمونه مشابهی در کشور ندارد و جزو طرح‌های اولویت‌دار استان لرستان محسوب می‌شود.
وی با اشاره به اینکه این شهرستان از مناطق دارای تنش آبی در کشور است، افزود: در بسیاری از روستاها آبرسانی از طریق تانکر انجام می‌شود و حتی در برخی مناطق شهری نیز شبکه توزیع پاسخ‌گوی رشد جمعیت نیست. کمبود آب در بخش کشاورزی باعث کاهش بهره‌وری زمین‌ها و مهاجرت روستاییان به شهر شده است.
نماینده مردم بروجرد در مجلس تأکید کرد: سد آبسرده نه‌تنها یک طرح عمرانی، بلکه پروژه‌ای حیاتی برای حفظ جمعیت، رونق اقتصادی و تثبیت زیست‌پذیری در شهرستان بروجرد است. اگر این مسیر ادامه یابد، بروجرد از یک منطقه بحرانی آبی به یکی از کانون‌های توسعه پایدار در لرستان تبدیل خواهد شد.
بررسی سخنان مسئولان در یک دهه گذشته نشان می‌دهد که سد آبسرده بیش از آن‌که با مشکلات فنی مواجه باشد، با مسائل مدیریتی و مالی گره خورده است. نوسان در تخصیص آب، افزایش چندبرابری برآورد هزینه‌ها، تغییر پیمانکار، و تخصیص اعتبارات ناپایدار، چهار محور ثابت در تمام اظهارنظرها بوده است.
ظرفیت سد آبسرده ۸۰ میلیون مترمکعب است
مهدی مجیدی معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان نیز در این‌باره، گفته بود: این سد به عنوان منبع تامین پایدار آب شرب و کشاورزی این شهرستان از اهمیت بالایی برخوردار است. سد آبسرده بروجرد به عنوان منبع تامین پایدار آب شرب و کشاورزی این شهرستان از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی با اشاره به اینکه ظرفیت سد آبسرده ۸۰ میلیون مترمکعب است، در ادامه بازدید از سدهای ایوشان دورود و مروک خرم‌آباد ضمن تشکر از پیگیری‌های مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان، یادآور شد: این سدها قابلیت گردشگری و تفریحی بسیار خوبی دارند و باید زمینه برای بازدید علاقه مندان در فصول گردشگری فراهم شود.
آنچه مشخص است این است که تغییرات مداوم در تخصیص آب، عدم قطعیت مهمی در کارکرد نهایی سد ایجاد کرده و برنامه‌ریزی بلندمدت کشاورزی منطقه را با چالش روبه‌رو کرده است.
سد آبسرده علاوه بر نقش اقتصادی، اثرات مثبت زیست‌محیطی نیز دارد. تنظیم جریان رودخانه‌ها، جلوگیری از فرسایش خاک، کاهش گردوغبار ناشی از خشکی اراضی و ایجاد امکان توسعه فضای سبز از جمله مزایای محیط‌زیستی این سد است. از سوی دیگر، افزایش رطوبت و تقویت سفره‌های زیرزمینی می‌تواند شرایط را برای احیای پوشش گیاهی و بهبود تنوع زیستی منطقه فراهم سازد.
انتهای پیام
