خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: حجاب و عفاف سرمایه عظیم ملی و دینی ایرانیان است که از دیرباز باعث تحکیم بنیان خانواده و پابرجا ماندن این نهاد مهم شده است اما به نظر می‌رسد این سرمایه ارزشمند تحت تأثیر تبلیغات سو و فضای مسمومی که دشمن ایجاد کرده و مهم‌تر از آن، در سایه کم‌کاری مسئولان به چالش کشیده شده و کمرنگ شده است.
امروز متأسفانه شاهد صحنه‌هایی از بی‌حجابی و بدحجابی در سطح جامعه هستیم که دل هر انسان دلسوزی را به درد می‌آورد و به تأمل وادار می‌کند. در چنین شرایطی اجرای برنامه‌های هدفمند و هوشمندانه برای کودکان و نوجوانان در راستای نهادینه سازی حجاب لازم و ضروری به نظر می‌رسد، ضرورتی که متأسفانه هم از جانب بسیاری از خانواده‌ها و هم نهادهای متولی فرهنگی و دینی مغفول مانده است.
توصیه مؤکد و هوشمندانه دین و البته تأکید علم روانشناسی این است که پدر و مادرها باید نسبت به ویژگی‌های نوجوانان شناخت کافی پیدا کنند و با احترام به این ویژگی‌ها، پا به پای آنها همفکر و همراه باشند و تنها با این رویکرد می‌توان نوجوان را نه فقط در خصوص حجاب بلکه درباره همه ارزش‌های دینی و اخلاقی مجاب به پذیرش کرد. در همین خصوص گفتگوی تفصیلی ما با سیده فاطمه حسینی، دارنده دکترای روانشناسی، رئیس اسبق اداره روانشناسی و مشاوره اداره‌کل آموزش و پرورش استان چهارمحال و بختیاری و مؤلف کتاب «ایست اسفنج نباشیم» تقدیم نگاه مخاطبان گرامی می‌شود.
چرایی حجاب را برای نوجوانان تبیین کنیم
سیده فاطمه حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه نوجوانان به عنوان سرمایه‌های آینده این مرز و بوم به فضل الهی نسل پیروز ایران خواهند بود، اظهار کرد: نوجوانان ارزش‌های دینی و اخلاقی را با تجربه‌های تئوری و رفتاری و عملی از طریق پدر و مادر، معلمان، دوستان و … دریافت می‌کنند و ذهنیت، تفکر و هویت آنها شکل می‌گیرد.
دکترای روانشناسی در چهارمحال و بختیاری با ذکر اینکه برای تبیین چرایی و اهمیت حجاب به نوجوانان باید از طریق رفتاری و عملی این آموزه را در وجودشان نهادینه کنیم، ادامه داد: نوجوانان باید به این باور برسند که حجاب برای خود و اطرافیان آنها ضرورت دارد و انکار و غفلت از این امر الهی و انسانی باعث آسیب‌های فراوان به خانواده و جامعه خواهد شد.
حسینی با تصریح اینکه تفاوت راستی و ناراستی باید در ساحت عملی به نوجوانان تعلیم داده شود، گفت: اگر در این کار موفق شویم یقین بدانید که نوجوان مسیر خودش را پیدا می‌کند زیرا انسان در این سن با دقت در محیط پیرامونی خود دائماً در حال دریافت تجربه‌های شناختی و تفکری عمیق است.
ویژگی‌های سن نوجوانی و راهکارهای مواجهه
وی برخی مؤلفه‌های مهم سن نوجوانی و نحوه مواجهه والدین را یادآور شد و توضیح داد: در نوجوانی، تفکر انسان از حالت عینی خارج شده و هر چیزی را با مشاهده یا لمس کردن باور نمی‌کند بلکه انسان قدرت تفکر و استقلال‌طلبی می‌یابد، نوجوان دوست دارد از زیر یوغ بزرگ‌ترها رها شود و کاملاً مستقل و بی‌نیاز از آنان باشد.
این نویسنده و پژوهشگر با تأکید بر اینکه نوجوان هیچ خطایی را از جانب خودش قبول نداشته و خود را منزه از اشتباه می‌داند، اضافه کرد: نوجوان در این سن تمام نگاه‌ها و توجهات را به سمت خود تلقی کرده و تصور می‌کند خودش محور و مرکز است و اوست که از پس همه کارها بر می‌آید.
وی بیان کرد: امروز روانشناسان و مشاوران تا حد زیادی در جلسات مشاوره، بیمار خود را امر و نهی نمی‌کنند اما کاری می‌کنند که مخاطب متوجه خیر و صلاح خود بشود و بداند چه چیزی او را به اهدافش می‌رساند یا دور می‌کند.
حسینی ادامه داد: لازم است که پدرها و مادرها نیز علاوه بر توجه به اثربخشی قابل توجه تربیت عملی، به گفتگوی اثربخش با نوجوان خود روی بیاورند و از امر و نهی مستقیم او پرهیز کنند.
شجاعت را به نوجوانان آموزش دهیم
حسینی بر آموزش و تقویت شجاعت در نهاد نوجوان تأکید و بیان کرد: اگر نوجوانمان را شجاع بار بیاوریم یقین بدانید که زندگی آرامی را تجربه خواهیم کرد زیرا او به خوبی مسیر صحیح را پیدا می‌کند و دچار چالش و بحران نمی‌شود.
رئیس اسبق اداره مشاوره و روانشناسی اداره‌کل آموزش و پرورش چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه تسهیل‌گری بخشی از رسالت والدین در قبال نوجوان است، تصریح کرد: پدر و مادر باید به این دانش و آگاهی برسند که در بزنگاه‌های مناسب نوجوان خود را مورد تشویق و تحسین و حمایت قرار دهند و نقش تسهیل‌گر خود را ایفا کنند.
حسینی با بیان اینکه پدر و مادری که دغدغه آینده فرزندان و مملکت را دارند باید از آسایش خود مایه بگذرند، ادامه داد: والدینی که ترجیح می‌دهند هیچ رنجی را به جان نخرند و در کمال آرامش و آسایش به زندگی ادامه دهند دچار چالش بلندمدت با نوجوان خود خواهند شد لذا توصیه می‌کنم پدران و مادران سطح دانش و آگاهی خود را نسبت به مسائل تربیتی از طریق تعامل با کارشناسان و نیز مطالعه و تحقیق بالا ببرند.
وی ادامه داد: امروز پدرها و مادرها ناگزیر از آشنایی با فضای مجازی و خطرات و تهدیدها و البته ظرفیت‌های آن هستند تا بتوانند در این فضا صادقانه و تلاشگرانه پا به پای نوجوان خود حضور داشته باشند و او را به طور اصولی و نامحسوس کنترل کنند تا از آسیب مصون بمانند.
پدر و مادرها با نوجوان خود دوست باشند
نویسنده کتاب «ایست، اسفنج نباشیم» بیان کرد: یک اصل روانشناختی قائل است که هر انسانی در سایه روابط بین فردی خوب و مفید با دیگران خاصه اعضای خانواده کمتر به سمت دنیای اشیا گرایش خواهد داشت لذا خانواده‌ای که تعامل مثبت و ارتباط گرم و دوستانه با فرزندان خاصه نوجوانان داشته باشند، آنها کمتر با سمت فضای مجازی و لوازم ارتباطی خواهند رفت.
وی با تأکید بر اینکه یک عامل گرایش نوجوانان به فضای مجازی خلأ روابط عاطفی در خانواده است، افزود: پدرها و مادرها باید با ایجاد روابط گرم و صمیمی در خانواده از پناه بردن نوجوان به سمت فضای مجازی جلوگیری کنند و در یک خانواده یا تعامل خوب و سالم، نوجوان در چارچوب مشخص و اصولی از فضای مجازی استفاده می‌کند و از خطرات احتمالی آن مصون می‌ماند.
این نویسنده و پژوهشگر مشاوره و روانشناسی در خصوص خانواده‌هایی که اصولاً قائل به حجاب نیستند، تصریح کرد: برخی از آنها همسایه‌ها و دوستان ما هستند و وقتی با آنها به گفتگو می‌نشینیم متوجه می‌شویم که تفکر عمیقی در پس این بدحجابی یا پوشش نامناسب وجود ندارد لذا رسانه‌ها، نهادهای فرهنگی و دینی و متولیان باید برای این قشر برنامه‌های فرهنگی و آموزشی داشته باشند.
حسینی با تصریح اینکه در کارهای فرهنگی باید پا به پای دشمن بلکه جلوتر حرکت کنیم، افزود: همانطور که هر شهروند اخلاق‌مدار و بافرهنگ به قوانین و مقررات احترام می‌گذارد و برای حق سایر شهروندان ارزش قائل است، باید حجاب را نیز به عنوان یک ارزش و قانون محترم بشمارد و با این رفتار نشان بدهد که برای افکار و عقاید خود و افراد جامعه ارزش قائل باشد.
نوجوان را به تفکر دعوت کنیم
وی با یادآوری اینکه باید مردم را به تفکر دعوت کنیم، بیان کرد: این روحیه باید به عموم مردم خاصه نوجوانان و جوانان با طراحی و اجرای کارهای فرهنگی و تبلیغی تأثیرگذار انتقال داده شود.
حسینی گفت: معتقدم باید امیدوارانه به مسئله حجاب نگاه کنیم، تجربه سال‌ها کار در حوزه روانشناسی خاصه در حوزه نوجوانان به بنده آموخته است که نباید مأیوس شویم بلکه در کمال احترام به افکار و اندیشه دیگران و با این نگاه که همه انسان‌ها شریف هستند، اطرافیان خود را به کارهای درست دعوت کنیم.
وی افزود: از نوجوان بخواهیم مانند یک دانشمند که هیچ موضع شخصی در قبال مسائل ندارد بلکه بر طبق مشاهدات و پژوهش‌های خود آزادانه قضاوت می‌کند، به مقوله حجاب نگاه کند، بی‌طرفانه مزایا و معایب آن‌را بشناسند و با مطالعه و تحقیق به پذیرش یا عدم پذیرش حجاب برسند.
حسینی در پایان گفت: گام نهایی این است که مختصات دین اسلام در خصوص حجاب را به نوجوان یادآوری کنیم و متذکر شویم که او دیندار است لذا دستورالعمل حجاب را نیز می‌پذیرد.
امروز تهاجم گسترده فرهنگی از سوی غرب بر جامعه اسلامی ایران برای همگان محرز است و دشمن تلاش دارد تا افکار باطل را در میان نوجوانان و جوانان ترویج دهد و با ایجاد فضای مسموم، تأثیرات نامناسبی را در جامعه از جمله در مقوله حجاب ایجاد کنند، در این راستا رسالت خانواده و مدرسه این است که کودکان و نوجوانان را در رسیدن به خودسازی و خودباوری کمک کنند تا نسل جدید در تشخیص فرهنگ خودی از غیرخودی دچار سردرگمی نشوند و هویت خود را به خوبی بشناسند.
