فشار اصلاح‌طلبان بر دولت؛ سهم‌خواهی با ماسک «نقد کارشناسی»
برخی از اصلاح‌طلبان در ماه‌های اخیر با مجموعه‌ای از بیانیه‌ها و مواضع چندلایه، رویکردی تازه در برابر دولت اتخاذ کرده است؛ رویکردی که نه بر همکاری کامل استوار است و نه بر فاصله‌گذاری صریح، بلکه بر فشار سیاسی حساب‌شده برای کسب سهم از قدرت بدون پذیرش هزینه‌های حکمرانی.
خلاصه خبر
فشار اصلاح‌طلبان بر دولت؛ سهم‌خواهی با ماسک «نقد کارشناسی»
برخی از اصلاح‌طلبان در ماه‌های اخیر با مجموعه‌ای از بیانیه‌ها و مواضع چندلایه، رویکردی تازه در برابر دولت اتخاذ کرده است؛ رویکردی که نه بر همکاری کامل استوار است و نه بر فاصله‌گذاری صریح، بلکه بر فشار سیاسی حساب‌شده برای کسب سهم از قدرت بدون پذیرش هزینه‌های حکمرانی.
گروه سیاسی خبرگزاری فارس: در ماه‌های اخیر، برخی از اعضای جبهه اصلاحات با صدور بیانیه‌ها و مواضع کنایه‌آلود، پیام‌های غیرمستقیمی را به رئیس‌جمهور مخابره کرده‌اند؛ پیام‌هایی که اگرچه در سطح عمومی با ادبیات «حمایت دلسوزانه» و «نگرانی از شرایط کشور» بیان می‌شود، اما در باطن حاوی سه مطالبه مشخص و فشارآور است و نشان می‌دهد اصلاح‌طلبان می‌کوشند رئیس‌جمهور را متوجه این موضوع کنند که حمایت انتخاباتی آنان «بی‌هزینه» نبوده و اکنون انتظار دارند دولت نه‌تنها در چینش قدرت و انتصابات، بلکه در جهت‌گیری‌های کلان و جزئی سیاست‌گذاری نیز مطابق با خواست این جریان حرکت کند. پیام این دسته از اصلاح‌طلبان به دولت پزشکیان بسیار متفاوت از ظاهر شعارهای «مردم‌محوری» یا «اصلاح‌طلبی اخلاقی» است. مضمون نخست این پیام‌ها را می‌توان چنین خلاصه کرد که پزشکیان رئیس‌جمهوری برآمده از حمایت اصلاح‌طلبان است و بنابراین انتظار می‌رود در چینش دولت، سهم این جریان رعایت شود. اعتراض شدید نسبت به انتصاب اسماعیل سقاب و تعبیر آن به «نمک‌پاشی بر زخم همراهان انتخاباتی»، دقیقاً ناظر بر همین نگاه سهم‌خواهانه است. در این رویکرد، انتقاد اصلاح‌طلبان نه از جنس ملاحظات کارشناسی، بلکه از جنس طلبکاری سیاسی است؛ انتظاری که می‌گوید رئیس‌جمهور باید به‌دور از نیروهای رقیب، کابینه را بر مدار حامیان انتخاباتی تنظیم کند.
دومین پیام اصلی، گلایه از عدم تحقق مطالبات این جریان در حوزه سیاست‌گذاری است. موضوع مرکز امور اجتماعی وزارت نیرو نمونه بارز این مسئله است. انتقاد سخنگوی جبهه اصلاحات این نیست که دولت مسیر کارشناسی نادرستی پیش گرفته، بلکه این است که چرا نهاد مورد حمایت اصلاح‌طلبان که در دولت قبل حذف شده بود دوباره احیا نشده است. این بیان، اصلاح‌طلبان را در جایگاه «صاحب حق» قرار می‌دهد؛ جریانی که از دولت می‌خواهد تصمیماتش را مطابق با خط‌مشی آنان تنظیم کند.سومین پیام، هشدار سیاسی روشن به دولت است. بیانیه‌های جبهه اصلاحات با تصویرسازی از شرایط کشور به‌عنوان وضعیتی بحرانی از تحریم و اسنپ‌بک گرفته تا فشار اقتصادی و فرسایش اعتماد اجتماعی در واقع به دولت القا می‌کند که اگر مسیر خود را با توصیه‌های این جریان هماهنگ نکند، مسئولیت پیامدهای احتمالی بر عهده خود دولت خواهد بود. این الگوی رفتاری، ابزار فشار سیاسی برای تحکیم نقش اصلاح‌طلبان در تصمیم‌سازی است.
ترکیب این سه پیام، تصویری دقیق از راهبرد کنونی اصلاح‌طلبان ارائه می‌دهد. این جریان نه می‌خواهد به‌طور کامل در دولت ادغام شود چرا که در آن صورت مسئولیت اقدامات را نیز باید بپذیرد و نه می‌خواهد به‌طور کامل از دولت فاصله بگیرد زیرا در آن صورت از مدار قدرت دور می‌افتد. به همین دلیل، موقعیتی «میانی و مطالبه‌گر» برگزیده است: جایگاهی که می‌تواند هم حامی مشروط باشد، هم منتقد دائم و هم شریک بی‌مسئولیت.در عمل، پیام اصلاح‌طلبان به دولت چنین ترجمه می‌شود که ما در انتخابات پشت سر تو ایستادیم، اکنون انتظار داریم دولت نیز در چینش قدرت و سیاست‌گذاری پشت سر ما بایستد. عدم رعایت این «بده‌بستان» سیاسی، از نگاه آنان به معنای تخطی از عهد انتخاباتی است و می‌تواند منجر به فاصله‌گذاری و انتقاد شدیدتر شود.این الگوی رفتاری نشان می‌دهد که اصلاح‌طلبان در تلاش‌اند موقعیت خود را به‌عنوان «حامی–منتقد» تثبیت کنند؛ جایگاهی که می‌تواند هم مطالبه سهم داشته باشد، هم از هزینه‌های حکمرانی فاصله بگیرد. ادامه این رویکرد، تأثیر مستقیمی بر چگونگی تعامل دولت و اصلاح‌طلبان در ماه‌های آینده خواهد داشت و می‌تواند سطح همکاری یا تنش میان دو طرف را تعیین کند.
جدیدترین و مهم‌ترین اخبار سیاسی، دفاعی و امنیتی را با دنبال کردن صفحه سیاست (اینجا) بخوانید.
10:08 - 28 آبان 1404
نظرات کاربران
