محمدمهدی کریمی قهی، کارشناس ترانزیت ریلی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ازسرگیری کریدور ریلی اسلام‌آباد - تهران - استانبول تا پایان سال ۲۰۲۵، اظهار کرد: ایران بار دیگر در محور ترانزیت شرق و غرب قرار می‌گیرد و این مسیر ۶۵۰۰ کیلومتری می‌تواند نقشه تجارت منطقه را متحول کند.
وی افزود: درحالی‌که تلاش کشورهای منطقه برای گسترش همکاری‌های اقتصادی و ترانزیتی افزایش‌یافته، ایران در آستانه ایفای نقشی کلیدی در احیای یکی از مهم‌ترین مسیرهای ریلی اوراسیا قرار دارد. ترکیه و پاکستان پس از ماه‌ها مذاکره اعلام کرده‌اند که قصد دارند تا پایان سال ۲۰۲۵، کریدور ریلی اسلام‌آباد - تهران - استانبول (ITI) را دوباره فعال کنند؛ پروژه‌ای که از آن به‌عنوان «ریل وحدت کشورهای مسلمان» یاد می‌شود و ایران محور اصلی آن است.
کریمی قهی ادامه داد: این مسیر ریلی بیش از ۶۵۰۰ کیلومتر طول دارد و قرار است پایتخت پاکستان را از طریق زاهدان، تهران و مرز رازی در آذربایجان غربی به استانبول متصل کند. آخرین حرکت این قطار به اوت ۲۰۲۲ بازمی‌گردد، اما مشکلات فنی، تأخیر در گمرکات و آسیب زیرساخت‌ها بر اثر سیلاب‌های گسترده باعث توقف آن شد. اکنون با توافق جدید سه کشور، این خط تا پایان دسامبر ۲۰۲۵ دوباره فعال خواهد شد.
وی با استناد به اظهارات «محمد حنیف عباسی»، وزیر راه‌آهن پاکستان، گفت: مذاکرات فنی و اجرایی با ترکیه و ایران در مراحل نهایی قرار دارد و فعال‌سازی دوباره این خط نه‌تنها به توسعه تجارت میان سه کشور کمک می‌کند، بلکه ظرفیت جابه‌جایی کالا میان جنوب آسیا و اروپا را نیز افزایش می‌دهد.
این کارشناس ترانزیت ریلی بیان کرد: ایران در مسیر این کریدور نقش بی‌بدیلی دارد. قطار ITI پس از عبور از شرق ایران وارد زاهدان شده و از آنجا به تهران و سپس تبریز و مرز رازی می‌رسد؛ نقطه‌ای که شبکه ریلی ایران را به مسیر ترکیه متصل می‌کند.
کریمی قهی تأکید کرد: مسئولان شرکت راه‌آهن ایران اعلام کرده‌اند که زیرساخت‌های لازم در مسیرهای زاهدان - تهران - تبریز بازسازی و آماده عبور محموله‌های ترانزیتی شده است. اتصال این کریدور با طرح‌های بزرگ اوراسیا مانند کریدور بین‌المللی شمال - جنوب (INSTC) و پروژه ۶۰ میلیارد دلاری چین - پاکستان (CPEC)، ایران را به گره‌ای کلیدی در شبکه ترانزیت اوراسیا تبدیل می‌کند.
وی ادامه داد: کارشناسان معتقدند که با بهره‌برداری کامل از مسیر ITI، زمان حمل‌ونقل بین اسلام‌آباد و استانبول به حدود ۱۰ تا ۱۲ روز کاهش خواهد یافت؛ رقمی که نسبت به مسیرهای دریایی سنتی بسیار سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
این کارشناس ترانزیت ریلی یادآور شد: احیای این مسیر تنها یک پروژه حمل‌ونقلی نیست، بلکه اقدامی ژئواکونومیک است که می‌تواند جایگاه ایران را در نقشه تجارت اوراسیا بازتعریف کند. با فعال‌شدن این خط، ایران نه‌تنها به پل زمینی میان شرق و غرب تبدیل می‌شود، بلکه نقش فعالی در زنجیره تأمین انرژی و کالا میان کشورهای مسلمان ایفا خواهد کرد.
کریمی قهی در پایان گفت: با حرکت دوباره قطار اسلام‌آباد - تهران - استانبول، امیدها برای گسترش همکاری اقتصادی، افزایش ترانزیت کالا و ایجاد پیوندهای جدید میان کشورهای منطقه بیش از هر زمان دیگری زنده شده است و ایران، در قلب این مسیر قرار دارد.
