کمال خرازی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی، در گفتگویی تازه با سیانان، اعلام کرد که تهران مایل است مذاکرات هستهای با واشینگتن را از سر بگیرد. او در عین حال تاکید کرد که جمهوری اسلامی از موضعی که قبل از حمله آمریکا و اسرائیل در ماه ژوئن داشت، کوتاه نخواهد آمد.
مشاور سیاست خارجی علی خامنهای در این گفتگو، مدعی شد که «دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، به تعامل دیپلماتیک اعتقادی ندارد و میخواهد برای رسیدن به خواستههایش، از زور استفاده کند».
او در عین حال تاکید کرد: «آنها باید اولین قدمها را بردارند تا نشان دهند آماده تعامل با ما بر اساس شرایطیاند که ما تعیین میکنیم... این تعامل باید بر اساس جایگاه برابر و احترام متقابل باشد و دستور کار از قبل آماده میشود تا از شفافیت محتوا و روند مذاکرات، اطمینان حاصل شود.»
خرازی در ادامه، با تکرار این موضع که «غنیسازی اورانیوم ادامه خواهد داشت» افزود: «شرایط ایران برای ایجاد روابط حسنه با واشینگتن از زمان حمله آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هستهای در ماه ژوئن تغییر نکرده است. ما به غنیسازی اورانیوم ادامه میدهیم، زیرا برای نیروگاهها و برای اهداف پزشکی به سوخت نیاز داریم.»
این اظهارات در حالی است که اگرچه جمهوری اسلامی مدعی صلحآمیز بودن برنامه هستهای است، سازمان انرژی اتمی بارها درباره سطح بالای غنیسازی اورانیوم در ایران که نزدیک به سطح تسلیحاتی دانسته میشود، ابراز نگرانی کرده است. از طرفی تهران هنوز وضعیت هیچیک از تاسیساتی را که هدف حمله قرار گرفتند و نیز وضعیت موجودی اورانیوم خود را که شامل موادی با غنای تا ۶۰ درصد (بسیار نزدیک به حدود ۹۰ درصد سطح تسلیحاتی) است، به آژانس اطلاع نداده که با واکنش جامعه جهانی مواجه شده است.
ایالات متحده و سه قدرت بزرگ اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) روز سهشنبه پیشنویس قطعنامهای را به نشست این هفته شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی سازمان ملل ارائه کردند که از تهران میخواهد درباره تاسیسات هستهای بمبارانشده و موجودی اورانیوم غنیشده خود توضیح دهد و دسترسی کامل و فوری بازرسان را فراهم کند.
به گفته دیپلماتها، این پیشنویس به احتمال بسیار زیاد روز چهارشنبه به تصویب خواهد رسید. این اقدام در پی گزارش تند و انتقادی آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هستهای تهران است که هفته گذشته برای کشورهای عضو ارسال شد.
جمهوری اسلامی تهدید کرده است که در صورت تصویب قطعنامه، متقابلا اقدام میکند. نمایندگی جمهوری اسلامی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز جمعه در اکس نوشت: «در صورتی که این پیشنویس قطعنامه به تصویب برسد، به طور اجتنابناپذیر و منفی، بر روند مثبت همکاری میان تهران و آژانس تاثیر خواهد گذاشت.» جمهوری اسلامی این تلاش برای تصویب قطعنامه را «اشتباه بزرگ» خوانده است.
به رغم گذشت حدود پنج ماه از حملات اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی، کمال خرازی در بخشی از گفتگویش با سیانان، مدعی شد که «میزان خسارات وارده به تاسیسات هستهای هنوز ارزیابی نشده است». این در حالی است که روز یکشنبه، سعید خطیبزاده، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، به سیانان گفت که با وجود خسارات جدی به «زیرساختها، ماشینآلات و ساختمانها»، برنامه هستهای تهران «دستنخورده» باقی مانده است. در همان روز، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، هم گفت که «در حال حاضر»، هیچ غنیسازی اورانیومی انجام نمیشود، زیرا تاسیسات هدف حمله قرار گرفتهاند.
در طول مذاکرات جمهوری اسلامی و ایالات متحده در تابستان، واشینگتن اصرار داشت که تهران غنیسازی اورانیوم را به طور کامل متوقف کند، در حالی که جمهوری اسلامی بر ادامه غنیسازی در خاک این کشور تا خلوصی که برای ساخت بمب هستهای قابلاستفاده نباشد، اصرار داشت. اورانیوم با غنای بالا یکی از اجزای کلیدی برای ساخت سلاح هستهای است.
در همین حال، خرازی در تازهترین اظهارنظرش گفت که محور مذاکرات احتمالی با آمریکا «درجه غنیسازی» و نه خود غنیسازی، خواهد بود.
سیانان در ماه ژوئن گزارش داد که واشینگتن برای یک توافق هستهای پیشنهادی ارائه کرده است که بر اساس آن، ایالات متحده در برنامه انرژی هستهای غیرنظامی جمهوری اسلامی سرمایهگذاری خواهد کرد و به کنسرسیومی خواهد پیوست که بر غنیسازی اورانیوم سطح پایین در داخل ایران برای مدت زمان نامشخص نظارت خواهد کرد.
انتظار میرود اعضای این کنسرسیوم بالقوه برخی کشورهای خاورمیانه و آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نهاد ناظر هستهای سازمان ملل، باشند. در آن زمان، مقامهای جمهوری اسلامی بارها گفتند که از ایده کنسرسیوم غنیسازی استقبال میکنند، اما اصرار داشتند که تهران باید بتواند کنترل قابلیتهای غنیسازی در خاک خود را حفظ کند.
خرازی در پاسخ به این سوال که آیا برای رسیدن به تفاهم با آمریکا در مورد برنامه هستهای جمهوری اسلامی، از جمله در مورد یک کنسرسیوم احتمالی، امکانی وجود دارد، ابراز امیدواری کرد و گفت: «اگر مذاکرات واقعی بین ایران و ایالات متحده وجود داشته باشد، راهها و روشهایی وجود دارد که بتوان اطمینان حاصل کرد ایران میتواند به غنیسازی ادامه دهد و در عین حال به دیگران اطمینان دهد که به دنبال سلاحهای هستهای نخواهد بود.»
او در پاسخ به این سوال که آیا نگران رویارویی نظامی دیگری با آمریکا یا اسرائیل است، گفت: «همه چیز ممکن است، اما ما برای آن آمادهایم.»
خرازی سپس در پیامی برای ترامپ گفت: «با رویکردی مثبت، با جمهوری اسلامی شروع کنید. اگر رویکرد شما مثبت باشد، مطمئنا متقابلا پاسخ داده خواهد شد. اما برای این کار، آنها [ایالات متحده] باید از هرگونه زور علیه ایران خودداری کنند. آنها پیشتر نیز روشهای مختلفی را امتحان کردند و اکنون میدانند که قابل قبول و عملی نیست.»
مشاور علی خامنهای در بخش دیگری از این گفتگو، تاکید کرد که برنامه موشکهای بالیستیک تهران روی میز مذاکره قرار نخواهد داشت و تصریح کرد: «ما فقط در مورد مسئله هستهای با ایالات متحده مذاکره خواهیم کرد.»










