حورا حق‌شنو در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: «از ریشه تا همیشه»، نمایشگاه گروهی آثار طراحی کاراکتر، موجودات اسطوره‌ای، انیمیشن و داستان‌های ایرانی و فانتزی توسط هنرجویان چندرسانه‌ای دانشگاه فردوس مشهد است. این نمایشگاه دعوتی برای توجه دوباره به برخی سرچشمه‌های معنایی فرهنگ و هنر ایران، از دریچه‌ای تازه است؛ جایی که طبیعت، اسطوره و مفهوم انسان‌بودن درهم تنیده می‌شود.
وی افزود: آثار دانشجویان در این نمایشگاه ترکیبی از تصویرسازی دیجیتال، طراحی کاراکتر، محیط‌پردازی، طراحی مناسب گیم و انیمیشن، پوستر مفهومی و مجموعه‌ای از واریاسیون‌های برگرفته از مکاتب طبیعت است. این آثار با الهام از نگارگری ایرانی، اسطوره‌های بومی، الگوی روایی سفر قهرمان و فلسفه طبیعت خلق شده‌اند. در واقع، نمایشگاه سعی بر به تصویر کشیدن پیوندی میان میراث کهن، تخیل امروز و ابزارهای جدید داشته است.
هوش مصنوعی تجربه دیدن را لایه‌مندتر کرده و ابزاری تازه برای بیان، فراهم می‌کند
حق‌شنو درباره مواجهه مخاطب امروز با آثار مبتنی بر هوش مصنوعی، گفت: مخاطب با سرعت قابل توجهی به دیدن تصاویر تولیدشده توسط هوش مصنوعی عادت کرده اما این آثار همچنان برای او جنبه‌ای شگفت‌انگیز دارند. هوش مصنوعی، نوع تازه‌ای از رابطه میان مخاطب و اثر شکل می‌دهد؛ رابطه‌ای مشارکتی که در آن مخاطب، نه‌تنها با زیبایی بصری مواجه می‌شود بلکه درباره فرآیند خلق اثر نیز کنجکاوی می‌کند. این تصاویر جهان آشنا را در مقابل دنیای ناشناخته قرار می‌دهد که هم ریشه در اسطوره و فرهنگ و هم کیفیتی آینده‌نگر و تخیل‌محور دارد. در حقیقت هوش مصنوعی، تجربه دیدن را لایه‌مندتر می‌کند؛ چراکه مخاطب هم به زیبایی اثر نگاه می‌کند و هم به فرایند خلق آن می‌اندیشد.
وی با اشاره به اینکه هوش مصنوعی نه به عنوان «جایگزین هنرمند» بلکه برای گسترش‌ظرفیت‌های خلاقانه او وارد عرصه هنر شده است، خاطرنشان کرد: در توضیح این وضعیت می‌توان این مثال را زد که همان‌طور که با ورود عکاسی، نقاشی نابود نشد بلکه معنا و کارکرد تازه‌ای پیدا کرد، هوش مصنوعی نیز هنر را از میان نمی‌برد بلکه ابزار تازه‌ای برای بیان هنرمند فراهم می‌کند. در حقیقت هوش‌مصنوعی، مسیر تولید آثار هنری را تسریع و به‌نوعی چندصدایی کرده است. هنرمند امروز فقط خالق نیست؛ او تبدیل به کارگردانِ فرایندِ خلق شده است؛ کسی که سواد بصری، جهان‌بینی و حق انتخاب دارد و هوش مصنوعی نیز ابزار دست او به‌شمار می‌رود.
هنوز قوانین یکپارچه‌ای برای تعیین مالکیت این نوع آثار وجود ندارد
این نمایشگاه‌گردان و مدرس دانشگاه درباره واکنش هنرمندان در استفاده از هوش مصنوعی برای تولید آثار هنری، بیان کرد: طبیعی است که بخشی از هنرمندان نسبت به آثار مبتنی بر هوش مصنوعی حساس باشند اما در این نمایشگاه ما بیشتر با کنجکاوی، پرسشگری و استقبال روبه‌رو شدیم. دلیل این امر آن بود که آثار ارائه‌شده صرفاً خروجی خام هوش مصنوعی نبود بلکه بر اساس پژوهش و تحلیل شکل گرفته و با هدایت هنری، سناریو و انتخاب‌های دقیق همراه بود.
وی با اشاره به موضوع مهم مالکیت فکری در آثار مبتنی بر هوش مصنوعی، خاطرنشان کرد: در جهان، هنوز قوانین ثابت و یکپارچه‌ای برای تعیین مالکیت این نوع آثار وجود ندارد اما در فضای آموزشی، معیار اصلی مالکیت، «نقش خلاقانه دانشجو» است. یعنی ایده، طراحی، روایت و جهان‌سازی متعلق به دانشجو بوده و هوش مصنوعی تنها ابزار اجرای آن بوده است. طی سال‌های آینده قوانین جهانی به‌سمت شناسایی نقش انسانی خالق اثر حرکت خواهند کرد و «مالکیت ایده و طراحی» بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
ماشین هنر نمی‌آفریند بلکه انسان از طریق آن، هنری را شکل می‌دهد
حق‌شنو ادامه داد: یکی از مباحث مهم هوش مصنوعی در هنر، مسئله احساس انسان در مقابلِ فاقدِ احساس بودن ماشین، است. حقیقت آن است که ماشین هنر نمی‌آفریند بلکه این انسان است که از طریق ماشین، هنر را شکل می‌دهد. احساس، رنج، زیست‌جهان و تخیل همیشه متعلق به انسان است و ابزار صرفاً فرم تازه‌ای برای بیان آن است؛ همان‌طور که قلم‌مو یا دوربین نیز هیچ‌گاه احساس نداشتند اما محصول آنها می‌توانست حامل معنا و احساس باشد. در نتیجه اگر یک اثر مبتنی بر هوش مصنوعی، دارای ایده روشن، تعمد هنری و امضای انسانی باشد کاملاً در چهارچوب هنر معنادار است.
وی درباره ضرورت حضور بیشتر بخش‌هایی مانند طراحی کاراکتر گیم و انیمیشن در نمایشگاه‌ها، گفت: این حوزه‌ها معمولاً در صنعت مورد توجه‌اند و کمتر به‌صورت جدی در نمایشگاه‌های هنری دیده می‌شوند. درحالی‌که بخش مهمی از آینده هنر، اقتصاد خلاق و فرهنگ بصری نسل جدید را تشکیل می‌دهند. دیده‌شدن این حوزه‌ها در چنین رویدادهایی، یک گام پیشرو محسوب می‌شود.
تقویت رابطه هنر و تکنولوژی؛ بستری پایدار برای رشد هنرمندان
این مدرس دانشگاه و فعال فرهنگی و هنری، ادامه داد: ایجاد نمایشگاه‌ها و فستیوال‌های تخصصی مشترک میان هنرهای تجسمی و صنایع خلاق، حمایت دانشگاهی و صنعتی از پروژه‌های دانشجویی، آموزش پژوهش‌محور و عملی در طراحی کاراکتر، شکل‌دهی به آرشیوهای حرفه‌ای پروژه‌های دانشجویان و هنرمندان جوان و برگزاری کارگاه‌های مشترک میان هنرمندان سنتی و فعالان گیم و انیمیشن، باعث و تقویت این حوزه می‌شود. چنین اقداماتی می‌تواند حلقه ارتباطی میان هنر و تکنولوژی را تقویت کرده و بستری پایدار برای رشد هنرمندان جوان فراهم کند.
این نمایشگاه تا ۲۹ آبان در نگارخانه موسسه آموزش عالی فردوس، واقع در کلاهدوز ۲۸ در دو نوبت صبح و بعدازظهر، پذیرای علاقه‌مندان است.
انتهای پیام
