زیست‌بوم فناوری اروپا در «دوراهی» قرار دارد و اگر بخواهد سرعت پیشرفت را حفظ کند، سرمایه‌گذاری پایدار در حوزه‌هایی چون فناوری اقلیم، هوش مصنوعی (AI) و دفاع «دهه آینده اروپا را تعریف خواهد کرد»، شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر آتومیکو در گزارش. «وضعیت فناوری اروپا ۲۰۲۵» هشدار داد.
با این حال، گزارش می‌گوید اروپا استعداد و نوآوری دارد، اما از «هم‌راستایی میان جاه‌طلبی و تعهد» رنج می‌برد. این گزارش خواستار آن است که اروپا نخستین شرکت تریلیون‌یورویی خود را بسازد.
«حاکمیت در فناوری به معنای حمایت‌گرایی نیست، بلکه به معنای اختیار و انتخاب است؛ یعنی ساخت ظرفیت، اعتمادبه‌نفس و سرمایه برای شکل‌دادن به آینده، در عین حفظ آزادیِ اقدام مستقل و رهبری بر مبنای شرایط خود اروپا»، تام وِهمایر، شریک و رئیس واحد اطلاعات در آتومیکو، گفت.
این گزارش سالانه با استفاده از داده‌های عمومی و نظرسنجی از حدود ۲۵۰۰ فعال صنعت فناوری، تصویری از جایگاه قاره در پیشرفت‌های فناورانه ارائه می‌دهد.
به گفته گزارش، چشم‌انداز تأمین مالی اروپا از پیش به سوی چیرگی هوش مصنوعی حرکت کرده و ۳۱ درصدِ کل سرمایه جذب‌شده در ۲۰۲۵ به شرکت‌های هوش مصنوعی یا یادگیری ماشین رسیده است.
بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری اروپایی در سال ۲۰۲۵ متعلق به شرکت فرانسوی هوش مصنوعی Mistral AI بود با جذب ۲ میلیارد دلار (۱.۷۳ میلیارد یورو). پس از آن، استارت‌آپ مراکز داده Nscale با ۱.۱ میلیارد دلار (۹۵۲ میلیون یورو) قرار داشت.
شرکت‌های کدنویسی مبتنی بر هوش مصنوعی نیز در اروپا رشد سریعی را تجربه کرده‌اند.
استارت‌آپ سوئدی Lovable تنها در شش ماه پس از آغاز فعالیت، به ارزش‌گذاری ۱ میلیارد دلار (۸۶۵ میلیون یورو) رسید.
گزارش افزود دیگر شرکت‌های هوش مصنوعی که آماده رهبری بازار جهانی هستند عبارت‌اند از Synthesia، پلتفرم محتوای ویدئویی مبتنی بر هوش مصنوعی، و n8n، شرکتِ جریان‌کار هوش مصنوعی.
فناوری دفاعی
به گفته گزارش، حوزه دیگری از فناوری که شاهد رشد است، دفاع است. در مجموع، پیشرفت‌های فناوری در بخش دفاع امسال ۱.۶ میلیارد دلار (۱.۳۸ میلیارد یورو) جذب کرد که از ۱ میلیارد دلار (۸۶۵ میلیون یورو) در ۲۰۲۴ بیشتر است و «به‌مراتب بالاتر از هر سطح سرمایه‌گذاری» این بخش در دهه گذشته.
یک‌سوم سرمایه‌گذاری‌های دفاعی اروپا به یک شرکت اختصاص یافت: Helsing، شرکت آلمانی که از هوش مصنوعی در پهپادها و زیردریایی‌های خود استفاده می‌کند.
سایر پیمانکاران دفاعی، از جمله Isar Aerospace، Cambridge Aerospace، Quantum Systems و Roark Aerospace نیز امسال دورهای بزرگ تأمین مالی را پشت سر گذاشتند.
با این حال، گزارش خاطرنشان کرد سرمایه‌ای که فناوری دفاعی اروپا موفق به جذب آن شده، در مجموعه‌ای متنوع‌تر از شرکت‌ها نسبت به ایالات متحده توزیع می‌شود؛ به این معنا که این اقتصاد در مقیاسی کوچک‌تر فعالیت می‌کند.
برای همگام‌ماندن، استعداد و بودجه پژوهشی بیشتری لازم است
برای حفظ سرعت توسعه، گزارش توصیه می‌کند اروپا به جذب بهترین استعدادهای هوش مصنوعی جهان ادامه دهد.
به گفته گزارش، این قاره همین حالا چنین می‌کند و پایگاه استعداد آن از سال ۲۰۱۶ هر سال ۲۲ درصد گسترش یافته است.
گزارش همچنین گفت که اتحادیه اروپا باید شیوه سرمایه‌گذاری ایالات متحده در پژوهش و توسعه فناوری را همسان کند. هرچند اتحادیه اروپا از نظر رقم دلاری تقریباً به اندازه همتایان آمریکایی سرمایه‌گذاری می‌کند، سرمایه‌گذاران پژوهشی اروپا بیشتر در بخش‌های صنعتی و تولیدی متمرکزند تا در نرم‌افزار و هوش مصنوعی.
«این مهم است، زیرا تعیین می‌کند نوآوری کجا رخ می‌دهد»، گزارش افزود که بیشتر پول در «بخش‌های سنتی» قفل شده است، نه در «زیرساخت دیجیتال، توان محاسباتی یا قابلیت‌های دیپ‌تک».
برای رقابت با آمریکا و چین نیز به سرمایه‌گذاری بیشتری در توان محاسباتی نیاز است؛ کشورهایی که در مجموع ۸۷ درصد واحدهای پردازش گرافیکی (GPU) جهان را در اختیار دارند.
«ماموریت اروپا هرگز به این اندازه نیرومند نبوده است. استعداد، جاه‌طلبی و ایده‌ها همگی مهیاست. آنچه کم داریم، شرایطی برای همسان‌سازی با آن ظرفیت است: مقررات ساده‌تر، سرمایه صبورتر و تعهد عمومی»، سارا گوموری، کارشناس ارشد در آتومیکو، گفت.
«گزارش امسال نقشه راه ما برای تغییر است، زیرا دهه آینده مشخص خواهد کرد که اروپا عصر بعدی فناوری را رهبری می‌کند یا اجازه می‌دهد دیگران آن را تعریف کنند».
