مهدی طارمی، کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران، پس از شکست برابر ازبکستان، در یکی از صریح‌ترین موضع‌گیری‌هایش طی سالیان اخیر، عملا تایید کرد که تعطیلی طولانی‌مدت ورزشگاه آزادی تهران، در کنار آماده نبودن حتی یک ورزشگاه بین‌المللی و استاندارد در سراسر ایران، تصمیمی فنی یا عمرانی نیست و در نگرانی‌های امنیتی و ترس از تجمع‌های اعتراضی ریشه دارد.
او با انتقادی بی‌سابقه از شرایط فوتبال ایران گفت: «بگذارید رک صحبت کنم. در این دوسه ساله، از بالا، از هرجا که شما فکر کنید، دارند فوتبال را در ذهن مردم خراب می‌کنند. مگر می‌شود دربی سپاهان‌ــ‌‌ذوب‌آهن دو هزار نفر بروند استادیوم؟ یا ورزشگاه آزادی را چهار سال درست نکنند تا استقلال و پرسپولیس بروند شهرقدس بازی کنند. چرا؟ چون ۵۰ــ۶۰ هزار نفر، ۱۰۰ هزار نفر یک جا جمع نشوند.»
طارمی در ادامه، با اشاره به کیفیت فاجعه‌بار زمین‌ها و روند تخریبی ورزشگاه‌های اصلی ایران گفت: «اگر ایده این است، دنبال چه می‌گردید؟ فوتبال را خراب کنید؟ اوکی... نمی‌شود تراکتور هم چمنش خراب باشد. چهار، پنج تیم بزرگ را بگویم چمنشان خراب است، که چه؟ جمع نشوند یک‌جا؟ نه! یک چیزی بدهید، یک چیزی بگیرید. مگر در زمین خراب می‌شود فوتبال بازی کرد؟ لیگمان را ببینید! چند زمین درست در کل لیگ داریم؟»
این سخنان افشاگرانه تاییدی مهم بر واقعیتی غیررسمی است که هواداران، بازیکنان و حتی مجریان صداوسیما طی دو سال اخیر بارها به آن اشاره و تعطیلی آزادی، تنها ورزشگاه بین‌المللی فوتبال ایران را، «تصمیمی امنیتی» توصیف کرده‌اند. در آخرین اطلاع‌رسانی، احمد دنیامالی، وزیر ورزش و جوانان، خبر داد بود که زمان اتمام پروژه بازسازی آزادی «دست‌کم تا پایان سال آینده طول می‌کشد».
از «آریامهر» مدرن تا خرابه آزادی
ورزشگاه آزادی که سال ۱۳۵۰ با فرمان محمدرضاشاه پهلوی و طی تنها ۱۷ ماه ساخته شد، دهه‌ها نماد افتخار ورزش ایران بود؛ مجموعه‌ای که هنگام بهره‌برداری جزو پنج ورزشگاه مدرن جهان محسوب می‌شد، اما همین میراث ملی، در جمهوری اسلامی به بنایی فرسوده، محصور، پنهان و عملا تعطیل تبدیل شد.
بازسازی ورزشگاه آزادی از اردیبهشت ۱۴۰۰ آغاز شد، اما با وجود گذشت چهار سال و هفت ماه، همچنان به پایان نرسیده است. در این مدت، استقلال و پرسپولیس ناچار شدند هفته‌ها و ماه‌ها در ورزشگاه قلعه‌حسن‌خان در شهرقدس بازی کنند که فاقد زیرساخت‌ها و امکانات اولیه برای برگزاری مسابقات فوتبال است، کیفیت چمن آن پایین است و از همه مهم‌تر ظرفیت آن تنها هشت هزار تماشاگر است.
امید عالیشاه، کاپیتان پرسپولیس، شهریور امسال به خبرنگاران گفت: «کل فصل گذشته ورزشگاه آزادی را بازسازی کردید و الان هم در حال بازسازی هستید؟ هیچ‌کس نیست بگوید چه خبرتان است؟» علی علی‌پور، دیگر مهاجم پرسپولیس نیز خطاب به هواداران معترض گفت: «به جای اعتراض به ما، بروید بپرسید چرا ورزشگاه آزادی را به ما نمی‌دهند؟»
حتی یک مجری صداوسیما هم در حرکتی کم‌سابقه، پنهان‌کاری وزارت ورزش و قرارگاه خاتم‌الانبیای سپاه پاسداران را که پیمانکار بازسازی آزادی است افشا کرد. مجید یحیایی در برنامه «صبحانه ایرانی» گفت: «این سوال را جواب دهید که چرا کسی درباره ورزشگاه آزادی حرفی نمی‌زند و کسی توضیح نمی‌دهد که چه اتفاقی درحال رخ دادن است. من به شما می‌گویم؛ دلیلش این است که وزیر محترم ورزش و جوانان دستور داده تا ۱۴۰۵ هیچ بازی در آزادی برگزار نشود. به همین دلیل چون قرار نیست بازی برگزار شود، پیمانکار می‌گوید من که تا ۱۴۰۵ فرصت دارم و فعلا وقت هست! به همین دلیل سرعت بازسازی آزادی بسیار پایین آمده است. در این حد بگویم از سال گذشته تا الان که ضلع غربی آماده شد، فقط پشت دروازه‌ها را آماده کرده‌اند. تازه آن‌هم فقط سکوها آماده شدند و بقیه زیرساخت‌ها مثل تونل‌ها خراب است.»
او افزود: «پارسال سه شیفت کار می‌کردند تا ورزشگاه به نیم‌فصل دوم لیگ برسد، اما حالا چون وزیر ورزش دستور داده مسابقات تا ۱۴۰۵ در آزادی برگزار نشود، کلا کاری نمی‌کنند. امیدوارم آقای دنیامالی یک بازنگری در این دستور داشته باشند. چمن آزادی که آماده است و ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر هم می‌توانند به ورزشگاه بیایند. چرا همه چیز را قایم کردید تا سال ۱۴۰۵ بیاید و آن‌وقت هم بگویید ای بابا هنوز آماده نشده و برویم تا ۱۴۰۶ و پیمانکار هم که خوشحال می‌شود.»
شعارها علیه نظام، در حمایت از پهلوی
ورزشگاه آزادی از زمان آغاز خیزش سراسری در پاییز ۱۴۰۱ به صحنه‌ای مهم برای اعتراض‌ها تبدیل شد و اگرچه کمی بعد، مهدی تاج، از فرماندهان سابق سپاه پاسداران و رئيس فعلی فدراسیون فوتبال، دستور داد تعدادی از بازی‌ها به دلیل تشدید شعارهای سیاسی، بدون تماشاگر برگزار شود، در معدود بازی‌هایی که با حضور تماشاگران در آزادی برگزار شد، بارها علیه علی خامنه‌ای، سپاه پاسداران و کلیت نظام جمهوری اسلامی شعار سر داده شد و حتی دامنه شعارها به انتقاد از حماس و حزب‌الله، گروه‌های فلسطینی و لبنانی تحت حمایت نظام هم رسید.
در سه سال گذشته، بارها ده‌ها هزار نفر، هنگام خروج از ورزشگاه آزادی شعارهای «رضاشاه روحت شاد» یا «زنده و جاویدباد، سلسله پهلوی» را فریاد زدند؛ همان شعارهایی که امروز در تجمع‌های مردمی مختلف، از مترو تهران گرفته تا دانشگاه همدان و از مزار فردوسی در مشهد تا حافظیه شیراز هم شنیده می‌شود.
در کنار این‌ها، هواداران پرسپولیس و استقلال بارها از علی کریمی، یکی از محبوب‌ترین چهره‌های ورزشی مخالف جمهوری اسلامی، حمایت کردند و شعارهایی در ستایش او سر دادند. به بیان دیگر، اکنون آزادی یا «آریامهر» دیگر تنها یک ورزشگاه نیست؛ یک مکان بالقوه با ظرفیت ۹۰ هزار نفر برای شکل‌گیری اعتراضات مردمی است. به همین دلیل است که بسیاری باور دارند بازسازی طولانی‌مدت آن، نه از سر بی‌کفایتی محض، بلکه ناشی از نگرانی سیاسی و امنیتی است.
تقدیر از محمدرضاشاه در تلویزیون
دی‌ماه ۱۴۰۳، محمد خاکپور، بازیکن سابق تیم ملی ایران، در حاشیه بازگشایی موقت آزادی که همراه با برگزاری یک مسابقه دوستانه میان پیشکسوتان بود، در مصاحبه‌ای زنده با صداوسیما از محمدرضاشاه پهلوی به عنوان سازنده این ورزشگاه تمجید کرد و گفت: «شخصی که میهنش را دوست داشت، ۵۰ سال قبل این ورزشگاه را ساخت و باعث آبروی ما شد، اما مسئولان جمهوری اسلامی در چند دهه گذشته نتوانستند از آن نگهداری کنند.» مجری برنامه که فهمید این جملات باید در این رسانه حکومتی سانسور شود، فورا تلاش کرد سخنان خاکپور را قطع کند؛ اقدامی که بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشت و خود نشانه‌ای دیگر از حساسیت سیاسی حکومت نسبت به میراث پهلوی و جایگاه آزادی بود.
آنچه امروز از سخنان مهدی طارمی، اعتراض بازیکنان لیگ، صحبت‌های مجریان تلویزیون و پنهان‌کاری وزارت ورزش و جوانان برمی‌آید، تصویری شفاف از شرایط کنونی است؛ اینکه تعطیلی آزادی نه به دلیل بازسازی، بلکه به دلیل ترس از تجمع‌های اعتراضی است. کیفیت فنی فوتبال ایران نیز با چمن‌های خراب، استادیوم‌های بی‌کیفیت و تصمیم‌های امنیتی نابود شده است و هواداران میلیونی دو باشگاه پرسپولیس و استقلال، از ابتدایی‌ترین حقشان که حضور حداکثری در ورزشگاه‌ها است، محروم شده‌اند.
در آخرین خبر از بحران نبود ورزشگاه آماده در تهران، سازمان لیگ فدراسیون فوتبال ایران اعلام کرد که قرار است دربی حساس تهران میان پرسپولیس و استقلال، بازهم مانند سال گذشته در اراک برگزار شود. روز چهارشنبه همچنین اعلام شد که برای میزبانی از مسابقه روز ۳۰ آبان استقلال تهران در جام حذفی، حتی ورزشگاه قلعه‌حسن‌خان تهران نیز آماده نیست.
