جنجال سربازی اجباری در آلمان؛ در کدام کشورهای اروپایی خدمت نظامی برای زنان اجباری است؟

آلمان قصد دارد سربازی اجباری را دوباره برقرار کند، اما فقط مردان موظف‌اند برای آن ثبت‌نام کنند. با توجه به نشر گسترده اطلاعات نادرست در ارتباط با این موضوع، در این مطلب به بررسی سیاست تازه آلمان و مقایسه آن با با سایر کشورهای اروپایی می‌پردازیم.

خلاصه خبر

طبق طرح جدید که پس از ماه‌ها بحث تصویب شد، همه مردان ۱۸ساله باید برای خدمت سربازی در آلمان ثبت‌نام کنند، آزمایش‌های پزشکی لازم را بگذرانند و با تکمیل پرسش‌نامه‌ای اجباری می‌توانند تمایل خود برای پیوستن به ارتش را اعلام کنند.

هدف طرح جذب تعداد کافی نیروی داوطلب است، اما در صورت عدم تحقق آن، دولت گزینه‌های دیگری را بررسی خواهد کرد، از جمله گزینش افراد از طریق قرعه‌کشی.

در حالی که این طرح در اساس «تمایز جنسیتی» قائل نمی‌شود، اما فقط مردان جوان مجبور به تکمیل پرسش‌نامه و گذراندن معاینات اجباری هستند. از زنان دعوت شده‌ که به‌طور داوطلبانه ثبت‌نام کنند، اما الزام قانونی وجود ندارد.

این تفاوت موجی از بحث‌ها و ادعاها را در شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرده که برخی از آن‌ها مرز میان انتقاد و اطلاعات نادرست را کمرنگ کرده‌اند.

یک پست‌ آنلاین چنین القا می‌کنند که زنان عمداً از ارتش آلمان کنار گذاشته شده‌اند. برخی دیگر ادعا می‌کنند آلمان می‌خواهد زنان را مجبور به حضور در ارتش این کشور کند. برخی هم آن را شکست فمینیسم می‌دانند که برای اجباری‌شدن خدمت سربازی زنان تلاش نکرده است.

اما دلیل اصلی اینکه ثبت نام زنان برای خدمت سربازی اجباری نیست، این است که قانون اساسی آلمان فعلا چنین اجازه‌ای نمی‌دهد.

طبق ماده ۱۲ قانون اساسی آلمان، مردان می‌توانند «از سن ۱۸سالگی موظف به انجام خدمت در نیروهای مسلح، پلیس مرزی فدرال یا سازمان دفاع غیرنظامی شوند.» چنین الزامی برای زنان ذکر نشده‌ است.

اما زنان از عضویت در ارتش منع نشده‌اند، فقط الزام قانونی ندارند.

زنان پس از رأی دیوان دادگستری اروپا در سال ۲۰۰۱ دسترسی نامحدودی به مشاغل نظامی پیدا کردند. اکنون بیش از ۲۴هزار زن در ارتش آلمان خدمت می‌کنند، حدود ۱۳ درصد کل پرسنل نظامی.

برخی حقوق‌دانان و فعالان فمینیست‌ مدعی شده‌اند که آن بخش قانون اساسی که زنان را از سربازی اجباری مستثنی می‌کند، با ماده۲ که برابری حقوق زن و مرد را تضمین می‌کند، در تضاد است.

سربازان در رویدادی به مناسبت هفتادمین سالگرد بوندسوهر (ارتش آلمان) در برلین، آلمان، چهارشنبه،  ۱۲نوامبر ۲۰۲۵.
سربازان در رویدادی به مناسبت هفتادمین سالگرد بوندسوهر (ارتش آلمان) در برلین، آلمان، چهارشنبه، ۱۲نوامبر ۲۰۲۵. AP Photo

فریدریش مِرتس، صدراعظم آلمان، اعلام کرده که آماده بررسی تغییر قانون اساسی برای مشمول کردن زنان است، اما چنین تغییری دشوار به نظر می رسد.

تغییر قانون اساسی به اکثریت دوسوم در مجلس آلمان نیاز دارد و این به معنای جذب آرای جناح چپ و راست افراطی است.

حزب چپ مدت‌هاست که با خدمت اجباری، چه برای مردان و چه برای زنان، مخالف است. حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD) با اصل خدمت اجباری موافق است، اما مشخص نیست اعضای آن تا چه حد از اجباری‌شدن آن برای زنان نیز حمایت می‌کنند.

مقایسه آلمان با دیگر کشورهای اروپایی

در حالی که آلمان نظامی با اولویت «داوطلبی» طراحی کرده، چند کشور اروپایی از این فراتر رفته‌اند و خدمت اجباری همگانی برای زنان و مردان در نظر گرفته‌اند.

در سال‌های اخیر شمار کشورهای اروپایی که خدمت اجباری همگانی را احیا کرده‌اند، به‌ویژه در کشورهای شمال اروپا افزایش پیدا کرده‌است.

نروژ در سال ۲۰۱۵ خدمت اجباری زنان را برقرار کرد و نخستین کشور ناتو شد که دست به چنین اقدامی زد . سوئد در سال ۲۰۱۷ و پس از چند سال تعلیق خدمت اجباری، دوباره آن را احیا کرد و زنان را نیز مشمول کرد.

دانمارک اخیراً قانون خدمت وظیفه را به زنان نیز تعمیم داده و از ۲۰۲۶ اجرا خواهد شد. این سیستم مثل برنامه آلمان، بر اساس قرعه کشی خواهد بود.

در برخی کشورها، موضوع پیچیده‌تر است: هلند از سال ۲۰۱۸ خدمت اجباری زنان را به‌طور نمادین وارد قانون کرد، اما ار آنجایی که خدمت وظیفه از سال ۱۹۹۷ اجرا نمی‌شود، عملاً اجباری نیست.

با این حال، آلمان در اروپا یک استثنا محسوب نمی‌شود. در بیشتر کشورهایی که خدمت اجباری دارند، پیوستن زنان همچنان داوطلبانه است.

به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

زنان در اتریش، قبرس، استونی، فنلاند، یونان، لتونی، لیتوانی، سوئیس و اوکراین مجبور به خدمت نیستند، اما می‌توانند به‌صورت داوطلبانه و در نقش‌های مختلف خدمت کنند.

در بسیاری کشورهای دیگر اروپا، نه مردان و نه زنان مجبور به انجام خدمت سزباری نیستند، اما امکان خدمت داوطلبانه وجود دارد.

حضور زنان در نقش‌های رزمی یا خط مقدم در اروپا رو به افزایش است؛ از جمله در فرانسه، لهستان، اسپانیا و بریتانیا.

نظرات کاربران
ارسال به صورت ناشناس
اخبار داغ