نبردی که افسانه امنیت اسرائیل را در هم شکست
موشک‌های شلیک‌شده در جنگ تحمیلی دوازده روزه، نه‌فقط از سپر دفاعی اسرائیل عبور کردند، بلکه تصویر سال‌ها ساخته‌شده از امنیت این رژیم را هم ترک برداشتند؛ تصویری که حالا حتی فرماندهان نظامی غربی آن را زیر سؤال می‌برند.
خلاصه خبر
نبردی که افسانه امنیت اسرائیل را در هم شکست
موشک‌های شلیک‌شده در جنگ تحمیلی دوازده روزه، نه‌فقط از سپر دفاعی اسرائیل عبور کردند، بلکه تصویر سال‌ها ساخته‌شده از امنیت این رژیم را هم ترک برداشتند؛ تصویری که حالا حتی فرماندهان نظامی غربی آن را زیر سؤال می‌برند.
۲۸ MB
گروه سیاسی خبرگزاری فارس: حملات موشکی ایران در جنگ تحمیلی اخیر بار دیگر پرده از یک واقعیت برداشت؛ واقعیتی که این‌بار نه از زبان منتقدان منطقه‌ای، بلکه از سوی یکی از فرماندهان شناخته‌شده ارتش آمریکا بیان شد. سرهنگ داگلاس مک‌گرگور، افسر ارشد سابق ارتش آمریکا، در واکنش به حملات موشکی کشورمان گفت: «دیگر نمی‌توان نام آن را گنبد آهنین گذاشت؛ این سامانه به آبکشی آهنین تبدیل شده است.»آنچه مک‌گرگور توصیف می‌کند، همان افسانه‌ای است که طی دهه‌ها با حمایت آمریکا و کشورهای اروپایی ساخته شد؛ سپر دفاعی چندلایه‌ای که قرار بود یکی از نفوذناپذیرترین ساختارهای دفاع هوایی جهان باشد. اما آزمون بزرگ این سپر در جنگ اخیر فرا رسید؛ زمانی که ایران مجموعه‌ای از موشک‌های کروز، بالستیک و هایپرسونیک را برای سنجش کارایی این ساختار به‌کار گرفت.برای درک اینکه چرا این آزمون اهمیت دارد، باید معماری پنج‌لایه سپر دفاعی اسرائیل را مرور کرد. هر موشک مهاجم برای رسیدن به هدف باید از میان این شبکه دفاعی عبور کند.
۴ MB
گنبد آهنین؛ لایه اولگنبد آهنین مشهورترین بخش این شبکه است؛ سامانه‌ای کوتاه‌برد برای مقابله با راکت‌ها و خمپاره‌هایی که از سال ۲۰۰۶ و پس از جنگ دوم لبنان به تهدیدی همیشگی برای رژیم صهیونیستی تبدیل شد. رژیم صهیونیستی مدعی بود که درصد موفقیت گنبد آهنین بیش از ۹۰% است و پرتابه‌ها را از فاصله ۴ تا ۷۰ کیلومتری منهدم می‌کند. زمان پاسخ دهی آن نیز در حد چند ثانیه است. گنبد مبتنی بر چهار مرحله تشخیص، پیش بینی، ارزیابی و مهار کار می‌کند. ادعا بر این است که در صورت مواجهه گنبد با تهدیدات چندگانه همزمان، راکت‌هایی که احتمال می‌دهد به مناطق غیرمسکونی یا دریا برخورد می‌کند را نادیده می‌گیرد.گنبد آهنین از سال ۲۰۱۱ برای شناسایی و رهگیری راکت‌های کوتاه برد، موشک‌ها و پهپادها به کار گرفته شد. ایده ساخت آن پس از پایان جنگ ۳۳ روزه اسرائیل با حزب الله لبنان شکل گرفت.کمپانی رافائل اسرائیل گنبد آهنین را با حمایت آمریکا توسعه داد. واشنگتن ۱/۶ میلیارد دلار بین سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۲۱ برای توسعه این سامانه پول تزریق کرده است. کنگره آمریکا در سال ۲۰۲۲ میلادی ۱ میلیارد دلار دیگر نیز برای این پروژه تخصیص داده است. این عدد به تنهایی به اندازه یک-هفتم کل هزینه برون مرزی ایران طی ۳۰ سال گذشته است. هزینه هر باتری گنبد آهنین ۱۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود.
فلاخن داوود؛ لایه دوموقتی تهدیدها فراتر از راکت‌های کوتاه‌برد رفت، اسرائیل به سراغ سامانه فلاخن داوود رفت؛ محصول مشترک رافائل و شرکت آمریکایی ریتئون که از سال ۲۰۱۷ وارد میدان شد. فلاخن داوود (David's sling) بالاتر از لایه گنبد آهنین و پایین‌تر از لایه ختص یا پیکان قرار دارد. طراحی فلاخن داوود از ۲۰۰۶ شروع و در سال ۲۰۱۷ در پایگاه هوایی «هاتزور» با حضور مقامات اسرائیل و آمریکا رونمایی شد. ادعا بر این است که نام فلاخن از تورات برداشته شده و اشاره به سلاح حضرت داوود در مقابل جالوت دارد. هدف ایجاد این سامانه یک سپر موشکی میان‌برد در مقابل پرتاپه‌هایی نظیر موشک‌های بالستیک تاکتیکی، راکت‌های میان برد تا دوربرد، پهپادها و موشک‌های کروز است. این سامانه موشکی در دامنه ۴۰ تا ۳۰۰ کیلومتری اهداف درگیر می‌شود.
پیکان؛ لایه سومبرای مقابله با موشک‌های بالستیک دوربرد، اسرائیل و آمریکا به سراغ پروژه مشترک پیکان (Arrow) رفتند؛ یکی از گران‌ترین و پیچیده‌ترین اجزای سپر دفاعی. گفته شده که پیکان ۳ توانایی رهگیری خارج از جو دارد و هر موشک آن حدود ۴ میلیون دلار ارزش دارد. این سامانه با رادارهای پیشرفته، مسیر موشک را از لحظه پرتاب دنبال می‌کند و در صورت نیاز رهگیر خود را به ارتفاعات بالا می‌فرستد؛ جایی که قرار است تهدید را پیش از ورود به جو منهدم کند.سامانه دوربرد Arrow-۲ و Arrow-۳ توسط اسرائیل با در نظر گرفتن زرادخانه موشکی ایران و برای رهگیری موشک‌های بالستیک خارج از جو زمین طراحی شده است. صنایع هوافضای اسرائیل (IAI) و کمپانی بویینگ آمریکا سازنده این سامانه هستند.ارتش اسرائیل روز ۳۱ اکتبر اعلام کرد که از سامانه پیکان برای اولین بار از زمان آغاز جنگ غزه برای رهگیری یک موشک زمین به زمین یمن از سمت دریای سرخ استفاده کرده است.
پاتریوت؛ لایه چهارمبا وجود انتقاداتی که به عملکرد اولیه پاتریوت در جنگ خلیج فارس وارد شد، این سامانه همچنان یکی از ستون‌های دفاع هوایی اسرائیل و متحدان آمریکا است.سامانه پاتریوت یک سیستم دفاع هوایی موشکی است که توانایی مقابله با موشک‌های بالستیک تاکتیکی، موشک‌های کروز، و هواگردهای دشمن را در تمامی شرایط آب و هوایی و در هر ارتفاعی داراست. ویژگی‌های کلیدی سیستم پاتریوت رادار مرکب چندکاره، هدایت تعقیب از طریق موشک و نرم‌افزار مدرن و همچنین عملکرد خودکار گسترده‌است. پاتریوت موشک ضد بالستیک نیروی زمینی ارتش آمریکاست و مأموریت اصلی آن دفاع در مقابل موشک‌های بالستیک است.پاتریوت با قیمت چند میلیون دلاری هر موشک، مسئول دفاع در برابر تهدیدهای متنوعی مانند هواگردهای بدون سرنشین، موشک‌های کروز و برخی موشک‌های بالستیک است. تجربه طولانی این سامانه در نبردهای واقعی، دلیل ماندگاری آن در ساختار دفاعی اسرائیل است.
تاد؛ آخرین لایهسامانه تاد به‌عنوان گران‌ترین و نادرترین لایه شبکه دفاعی آمریکا و اسرائیل شناخته می‌شود. تاد یک سامانه مدرن دفاع موشکی در جهان است که توسط ایالات متحده آمریکا برای مقابله با موشک‌های بالستیک طراحی شده است. توسعه این سیستم دفاع موشکی به دهه ۱۹۸۰ بازمی‌گردد.نخستین تست‌های عملیاتی این سامانه در دهه ۱۹۹۰ انجام شد، اما تا اوایل دهه ۲۰۰۰ سامانه به‌طور کامل توسعه نیافته بود.سامانه پدافند ضد موشکی تاد تلفیقی از ۵ بخش رادار (سکوی پرتاب یا پرتابگر موشک بالستیک)، لانچر، سیستم کنترل آتش و سامانه‌ها و واحدهای ارتباطی است که به‌طور مشخص سیستم‌های تاد را حمایت می‌کنند.تاد Terminal High Altitude Area Defense یا (THAAD) که قبلاً به عنوان پدافند هوایی مرحله پایانی ارتفاع بالا شناخته می شد، یک سیستم دفاع موشکی ضد بالستیک آمریکایی است که برای رهگیری و انهدام موشک های بالستیک کوتاه، متوسط و میان برد در مرحله پایانی آنها (فرود) طراحی شده است. رهگیر تاد کلاهک حمل نمی‌کند، در عوض بر انرژی جنبشی برخورد خود برای نابود کردن موشک ورودی تکیه می‌کند. تاد پس از تجربه حملات موشکی اسکاد عراق در طول جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ توسعه یافت.تاد که در اصل یک برنامه نظامی ایالات متحده بود، زیر چتر آژانس دفاع موشکی قرار گرفته است. تاد در ابتدا برای استقرار در سال ۲۰۱۲ برنامه ریزی شده بود، اما استقرار اولیه در می ۲۰۰۸ انجام شد. اکنون تاد در امارات متحده عربی، اسرائیل، رومانی و کره جنوبی مستقر شده است.در ۱۷ ژانویه ۲۰۲۲، تاد اولین رهگیری عملیاتی خود را از یک موشک بالستیک میان برد متخاصم در امارات انجام داد.
نتیجه یک آزمایش واقعیجنگ تحمیلی دوازده روزه تنها برخورد چند موشک با یک سپر دفاعی نبود؛ تقابل دو مدل متفاوت از قدرت نظامی بود. در یک‌سو سپری قرار داشت که با میلیاردها دلار هزینه، دهه‌ها همکاری بین‌المللی و فناوری‌های گران‌قیمت ساخته شده بود. در سوی دیگر موشک‌هایی قرار گرفتند که طراحی آنها بر پایه سرعت، مانورپذیری و عبور از همین لایه‌های دفاعی انجام شده بود.برای فهم اهمیت این رویارویی، باید صحنه نهایی میدان نبرد را به تصویر کشید؛ نبردی که در آن موشک‌های ایرانی توانستند از میان لایه‌هایی عبور کنند که قرار بود «نفوذناپذیر» باشند.ادامه تحلیل این نبرد، به‌ویژه درباره نوع موشک‌های مورد استفاده، ترکیب دفاعی اسرائیل و نقاط شکست این ساختار، تصویر دقیق‌تری از آنچه رخ داد ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد چرا مقام‌های آمریکایی مانند مک گرگور چنین صریح از فروپاشی افسانه گنبد آهنین سخن می‌گویند.
02:04 - 29 آبان 1404
نظرات کاربران
