بر اساس برخی پژوهشها، زعفران که در غذاها و نوشیدنیهای محبوب ایرانی و جهانی جایگاهی ویژهای دارد، میتواند در بهبود خلقوخو و کاهش علائم افسردگی هم اثربخش باشد و افزون بر اینها، مزایای دیگری نیز برای سلامتی دارد.
نیویورکپست به نقل از دکتر دانیل ایمن، روانپزشک و بنیانگذار کلینیکهای ایمن در کالیفرنیا، به پژوهشهایی اشاره میکند که نشان میدهند در آزمایشهای تصادفی، حدود ۳۰ میلیگرم زعفران «به اندازه داروهای ضدافسردگی» موثر بوده است.
او میگوید: «من اصالتا لبنانیام و زعفران را خیلی دوست دارم. مردم خاورمیانه زیاد با زعفران غذا میپزند. حتی در ایران، زعفران اینقدر شناختهشده است که اگر زیادی خوشحال باشید، به شما میگویند حتما زعفران خوردهاید.»
دکتر ایمن اضافه میکند در حالی که بیشتر مهارکنندههای بازجذب سروتونین (SSRIها) که میتوانند خلقوخو را بهبود دهند، با مشکل جانبی کاهش میل و عملکرد جنسی همراهاند، زعفران برعکس عمل میکند. او توضیح داد: «بهعنوان یک روانپزشک، دوست ندارم زندگی عاشقانه و روابط جنسی بیمارانم خراب شود و اینکه تحقیقات نشان میدهد زعفران عملکرد جنسی را افزایش میدهد، نکته مهمی است.»
بر اساس مطالعات مختلف، زعفران در کمک به حافظه و تمرکز نیز اثرگذار است. مطالعهای جدید که سال ۲۰۲۵ در مجله نقد و بررسی در پزشکی بالینی (Reviews in Clinical Medicine) منتشر شد، کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS) را نیز به زعفران نسبت داد. شرکتکنندگان در این مطالعه گزارش دادند که پس از هشت تا ۱۲ هفته مصرف مکمل زعفران، این مکمل علائم و شدت سندروم پیش از قاعدگی را در آنان به میزان قابلتوجهی کاهش داد.
پژوهش دیگری که ماه مه ۲۰۲۵ در انتشارات دانشگاه کمبریج منتشر شد، نیز نشان داد که زعفران میتواند به کاهش علائم افسردگی کمک کند. این مرور علمی، ۱۹۲ کارآزمایی شامل بیش از ۱۷هزار بیمار و ۴۴ نوع مکمل تغذیهای را بررسی کرد تا مشخص کند کدام مکملها برای افسردگی موثرند و در نهایت، زعفران بهعنوان موثرترین مکمل شناسایی شد و اثر ضدافسردگی در حد متوسط تا زیاد نشان داد.
این فراتحلیل همچنین بررسی کرد که این مکملها چگونه با داروهای ضدافسردگی نسخهای تعامل دارند و دریافت که ترکیب مکملهایی مانند روی (زینک) و کورکومینها (ترکیبات طبیعی موجود در زردچوبه) با داروهای ضدافسردگی موجود باعث بهبود علائم میشود. از همین رو دکتر ایمن توصیه میکند: «اگر داروی ضدافسردگی مصرف میکنید و میخواهید بهتر عمل کند، به روی و کورکومین فکر کنید. زعفران، روی و کورکومین ترکیب خیلی خوبی است.»
البته میزان زعفران موجود در غذاها معمولا به حدی نیست که برای بهبود خلقوخو کافی باشد و برای این منظور مکملهای زعفران که به صورت کپسول، قرص یا پودر در دسترساند، پیشنهاد میشود. دوز معمول توصیهشده برای کاهش علائم، روزی ۳۰ میلیگرم است.
با این حال توجه داشته باشید که هنوز درباره مصرف طولانیمدت مکمل زعفران مطالعه کافی انجام نشده است و پژوهشگران درباره قدرت و پایداری اثر آن در قالب مکمل، تردید دارند.
طبق یک مقاله علمی، مصرف زعفران در دوز بالا یا به مدت طولانی «ممکن است خطرناک باشد» و میتواند موجب اضطراب، تغییر اشتها، ناراحتی معده، خوابآلودگی یا سردرد شود. بنابراین اگر قصد دارید مصرف مکمل زعفران را شروع کنید، حتما با پزشک مشورت کنید.








