سازمان بورس در تلاش برای اجرای T+1 در معاملات سهام

به گزارش اقتصاد آنلاین، قادر معصومی خانقاه، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس در آغاز سخنان خود با اشاره به تنوع گسترده ریزساختار‌های بازار سرمایه گفت: دامنه نوسان فقط یکی از اجزای ساختار است. ما با مجموعه‌ای بسیار متنوع از ساختار‌ها روبه‌رو هستیم؛ از حد اعتباری کارگزاری‌ها و میزان بدهی اتاق پایاپای گرفته تا صندوق تضمین، ضرایب اعتباری، وجه تضمین، نحوه انجام معاملات، قوانین مرتبط با صندوق‌های سرمایه‌گذاری و حتی نحوه توقیف و توثیق اوراق.

او افزود: این ساختار‌ها به‌قدری درهم‌تنیده‌اند که تمرکز صرف بر دامنه نوسان یا حجم مبنا راهگشا نخواهد بود.

مدیر نظارت بر بورس‌ها با اشاره به تلاش برای اجرای دامنه نوسان پویا اظهار کرد: تعریف دامنه نوسان پویا در دستورالعمل‌ها وجود دارد، اما پیاده‌سازی آن نیازمند آمادگی فنی شرکت مدیریت فناوری است. اگر این شرکت آمادگی لازم را اعلام کند، سازمان بورس آمادگی اجرای این طرح را دارد.

وی تأکید کرد که این موضوع در برنامه سال جاری بوده، اما “به‌دلیل برخی رخداد‌ها فعلا از دستور کار خارج شده است”.

اولویت سازمان: عملیاتی‌کردن معاملات T+۱

معصومی خبر داد: در حال تلاش برای فراهم‌کردن مقدمات اجرای T+۱ در معاملات سهام هستیم. بسیاری از تسویه‌های فعلی بازار‌ها در بورس انرژی و برخی ابزار‌ها همین حالا T+۱ هستند و این الگو می‌تواند در بازار سهام نیز پیاده شود.

او با اشاره به اهمیت مرحله نظارت و نهایی‌سازی معاملات گفت: از نظر حقوقی، ساختار بازار به‌گونه‌ای است که پس از پایان مرحله نظارت، معامله بسته و نهایی می‌شود و امکان بازگشایی ندارد. باید برای این موضوع فکری حقوقی شود تا پاسخ‌گویی و انعطاف‌پذیری در بازار افزایش یابد.

بورس کالا؛ نقش کلیدی دامنه نوسان در بازار فیزیکی

معصومی به ساختار‌های بورس کالایی اشاره کرد و گفت: در بازار فیزیکی بورس کالا دامنه نوسان وجود ندارد. این موضوع بسیار مهم است، زیرا ناشران بورسی و فرابورسی بسیاری در این بازار فعال‌اند و اعمال دامنه نوسان می‌تواند مستقیما بر قیمت سهام آنها اثر بگذارد.

او توضیح داد که در بازار مالی بورس کالا، برای گواهی سپرده دامنه نوسان ۱۰ درصد تعیین شده، اما ابزار‌هایی مانند اوراق سلف دامنه نوسان ندارند.

وی افزود: در بورس انرژی نیز عمدتا دامنه نوسان وجود ندارد و در مواردی که وجود دارد، معمولا بین ۵ تا ۱۰ درصد است. همچنین بخش زیادی از معاملات این بازار با تسویه T+۱ انجام می‌شود.

نیاز به بسته جامع اصلاح ریزساختار‌ها

معصومی در جمع‌بندی گفت: با این حجم از ریزساختار‌های اثرگذار، نمی‌توان یک جزء مانند حجم مبنا یا دامنه نوسان را جداگانه تغییر داد. این عناصر بر یکدیگر اثر متقابل دارند؛ حجم مبنا بر شناوری اثر می‌گذارد و شناوری بر دامنه نوسان.

یک بسته جامع اصلاح ساختاری در مدیریت پژوهش در حال تدوین است و پس از نهایی‌شدن به هیئت‌مدیره سازمان ارائه خواهد شد. او تأکید کرد که هرگونه جابه‌جایی منافع ذی‌نفعان باید به‌گونه‌ای انجام شود که آسیب جدی به کلیت بازار وارد نشود.