وقتی دختر کیرا در ماه نوامبر گذشته به دنیا آمد، به او تنها دو ساعت فرصت دادند تا پیش از آنکه نوزادش به سیستم مراقبت‌های اجتماعی سپرده شود، در کنار او باشد.

کیرا، ‌۳۹ ساله، به یاد می‌آورد: «از همان لحظه‌ای که به دنیا آمد، شروع کردم به شمردن دقیقه‌ها.»

«مدام به ساعت نگاه می‌کردم که ببینم چقدر وقت داریم.»

او می‌گوید وقتی لحظه جدا کردن زَمی از آغوشش فرا رسید، بی‌اختیار گریه می‌کرد و زیر لب به نوزادش می‌گفت «ببخشید».

«احساس می‌کردم بخشی از روحم مرد.»

اکنون کیرا عضو یکی از خانواده‌های بسیاری است که گرینلندی و ساکن سرزمین اصلی دانمارک هستند و برای بازگرداندن فرزندانشان که سیستم خدمات اجتماعی از آنها جدا کرده، مبارزه می‌کنند.

در این پرونده‌ها، نوزادان و کودکان پس از انجام آزمون‌های ارزیابی توانایی والدین برای تشخیص اینکه آیا آنها صلاحیت مراقبت از کودک را دارند یا نه، از خانواده جدا شده‌اند.

در ماه مه امسال، دولت دانمارک پس از دهه‌ها انتقاد، استفاده از این آزمون‌ها را برای خانواده‌های گرینلندی ممنوع کرد.

اما این آزمون‌ها همچنان برای خانواده‌های دانمارکی استفاده می‌شود.

این ارزیابی‌ها که معمولا ماه‌ها طول می‌کشند، در پرونده‌های پیچیده رفاهی به کار گرفته می‌شود؛ جایی که مقام‌ها معتقدند احتمال سهل‌انگاری والدین یا آسیب به کودک وجود دارد.

این فرایند شامل مصاحبه با والدین و کودکان، مجموعه‌ای از آزمون‌های شناختی - مانند تکرار معکوس رشته‌ای از اعداد - آزمون‌های اطلاعات عمومی، و تست‌های شخصیتی و عاطفی است.

مدافعان این آزمون‌ها می‌گویند که این روند در مقایسه با شواهد روایتی و تا حدی ذهنی مددکاران اجتماعی و دیگر کارشناسان، روش عینی‌تری برای سنجش فراهم می‌کند.

اما منتقدان می‌گویند این آزمون‌ها نمی‌تواند به صورت معنادار پیش‌بینی کند که آیا کسی والد خوبی خواهد بود یا نه.

مخالفان همچنین مدت‌هاست استدلال کرده‌اند که این آزمون‌ها بر پایه هنجارهای فرهنگی دانمارک طراحی شده‌اند و به زبان دانمارکی اجرا می‌شوند، نه کالالیسوت که زبان مادری اکثر گرینلندی‌ها است.

به گفته آنان، همین موضوع می‌تواند باعث سوءتفاهم در برقراری ارتباط شود.

گرینلندی‌ها شهروند دانمارک محسوب می‌شوند و همین به آنها امکان می‌دهد در سرزمین اصلی زندگی و کار کنند.

هزاران نفر از آنها در دانمارک زندگی می‌کنند که دلیل آن فرصت‌های بهتر شغلی، آموزشی و درمانی، در کنار عوامل دیگر است.

بر اساس داده‌های مرکز تحقیقات اجتماعی دانمارک - یک موسسه پژوهشی با بودجه دولتی - والدین گرینلندی در دانمارک ۵/۶ برابر بیشتر از والدین دانمارکی در معرض آن هستند که فرزندانشان به مراکز نگهداری سپرده شود.

دولت دانمارک در ماه مه اعلام کرد امیدوار است در زمان مقتضی حدود ۳۰۰ پرونده، از جمله پرونده‌های مربوط به این آزمون‌ها را که در آن کودکان گرینلندی به صورت اجباری از خانواده‌هایشان جدا شده‌اند، بازبینی کند.

اما بی‌بی‌سی دریافت که تا ماه اکتبر، دولت تنها ۱۰ پرونده مربوط به آزمون توانایی والدین را بررسی کرده و در نتیجه این بازبینی‌ها هیچ‌یک از کودکان گرینلندی به خانواده‌هایشان بازگردانده نشده‌اند.

نتیجه آزمون ارزیابی کیرا که در سال ۲۰۲۴، در دوره بارداری او انجام شد، این بود که او «توانایی‌های لازم برای مراقبت مستقل از نوزاد را ندارد».

کیرا می‌گوید پرسش‌هایی که از او شده بود شامل این موارد بوده است: «مادر ترزا کیست؟» و «چقدر طول می‌کشد تا اشعه‌های خورشید به زمین برسند؟»

روان‌شناسانی که از آزمون دفاع می‌کنند می‌گویند پرسش‌هایی مانند این، برای سنجش اطلاعات عمومی و درک والدین از مفاهیمی است که ممکن است در جامعه با آنها روبه‌رو شوند.

کیرا گفت: «مجبورم کردند با یک عروسک بازی کنم و به خاطر اینکه تماس چشمی کافی با آن نداشتم، از من انتقاد کردند.»

او ادعا می‌کند زمانی که پرسیده است چرا باید چنین آزمونی بدهد، روان‌شناس به او گفته است: «برای اینکه ببینیم چقدر متمدن هستید، آیا می‌توانید مثل یک انسان رفتار کنید یا نه.»

مرجع محلی مسئول در پرونده کیرا گفت نمی‌تواند درباره خانواده‌ها به طور خاص اظهار نظر کند و تنها افزود که تصمیم‌گیری درباره انتقال کودک به سیستم مراقبت‌های اجتماعی، زمانی انجام می‌شود که نگرانی جدی درباره «سلامت، رشد و رفاه کودک» وجود داشته باشد.

در سال ۲۰۱۴، دو فرزند دیگر کیرا - که در آن زمان ۹ ساله و هشت‌ماهه بودند - پس از یک آزمون دیگر از او گرفته شدند. نتیجه آن ارزیابی این بود که مهارت‌های والدگری او برای برآورده کردن نیازهای کودکان با سرعت کافی رشد نکرده است.

فرزند بزرگش زویی اکنون ۲۱ ساله است. او وقتی ۱۸ ساله شد به خانه برگشت و حالا در آپارتمان خودش زندگی می‌کند و مادرش را مرتب می‌بیند.

کیرا امیدوار است به زودی بتواند زمی را برای همیشه پیش خودش داشته باشد.

دولت دانمارک گفته است بررسی‌های خود را بر این موضوع متمرکز خواهد کرد که آیا اشتباهی در روند آزمون‌ها برای گرینلندی‌ها رخ داده است یا نه.

کیرا اجازه دارد هفته‌ای یک ساعت زمی را که در حال حاضر تحت سرپرستی یک خانواده مورد تایید خدمات اجتماعی است، ملاقات کند.

هر بار که به دیدن او می‌رود، برایش گل می‌برد و گاهی غذای گرینلندی، مثل سوپ دل مرغ. می‌گوید: «فقط برای اینکه کمی از فرهنگش با او بماند.»

«وحشتناک‌ترین دل‌شکستگی را تجربه کردم»

اما پرونده همه والدین گرینلندی که پس از آزمون، فرزندانشان را از آن‌ها گرفته‌اند، بازبینی نخواهد شد.

پسر یوهانه و اولریک در سال ۲۰۲۰ به فرزندخواندگی سپرده شد و دولت دانمارک گفته است پرونده‌هایی که منجر به فرزندخواندگی شده‌اند بررسی نخواهند شد.

یوهانه، ۴۳ ساله، در سال ۲۰۱۹ و در دوره بارداری مورد آزمون قرار گرفت.

مانند زمی، قرار بود پسر او هم بلافاصله پس از تولد از او گرفته شود.

اما چون او پیش از موعد در دوره تعطیلات کریسمس به دنیا آمد و مددکاران اجتماعی در تعطیلات بودند، او و همسرش اولریک توانستند ۱۷ روز او را پیش خود نگه دارند.

اولریک ۵۷ ساله می‌گوید: «این شادترین زمان زندگی من به عنوان یک پدر بود.»

«اینکه کنار پسرم باشم، بتوانم او را بغل کنم، پوشکش را عوض کنم و مطمئن شوم یوهانه شب پیش از خوابیدن شیرش را آماده می‌کند.»

اما یک روز، دو مددکار اجتماعی و دو مامور پلیس به خانه آنها آمدند تا پسرشان را ببرند.

این زوج می‌گویند به آن‌ها التماس کردند که کودک را با خود نبرند.

یوهانه پرسید که آیا می‌تواند یک بار دیگر به او شیر بدهد.

اولریک می‌گوید: «وقتی داشتم پسرم را برای تحویل دادن به والدین پرورشگاهی‌اش که در راه بودند آماده می‌کردم، وحشتناک‌ترین دل‌شکستگی دنیا را تجربه کردم.»

یوهانه زمانی دوباره مورد آزمون قرار گرفت که دو فرزندش از رابطه‌ای دیگر - که پنج و شش سال داشتند - در سال ۲۰۱۰ و پس از انجام آزمون از او جدا و به مراقبت سپرده شده بودند.

ارزیابی سال ۲۰۱۹ او را «خودشیفته» و دارای «کم‌توانی ذهنی» توصیف کرده بود؛ طبقه‌بندی‌ای که بر اساس تعاریف سازمان جهانی بهداشت و مطابق با اصطلاحاتی که در آن زمان رایج بود، انجام شده بود.

خود او هر دو این توصیف‌ها را رد می‌کند.

در اصل، آزمونی که از والدین گرفته می‌شود، نمره قبولی یا مردودی ندارد و تنها یکی از چند عاملی است که مقام‌های محلی هنگام تصمیم‌گیری درباره نگهداری از کودک در نظر می‌گیرند.

اما ایساک نلمن، روان‌شناسی که پیش‌تر این آزمون‌ها را اجرا می‌کرد، می‌گوید در عمل این آزمون‌ها «بسیار مهم هستند، شاید مهم‌ترین عامل. چون وقتی نتیجه آزمون بد باشد، در حدود ۹۰ درصد موارد، والدین فرزندانشان را از دست می‌دهند».

نلمن استدلال می‌کند که آزمون‌ها اعتبار علمی ندارند و اساسا برای مطالعه ویژگی‌های شخصیتی طراحی شده‌اند، نه پیش‌بینی توانایی والدین.

اما سوری فردریکسن، روان‌شناس ارشد و عضو تیمی که در حال حاضر آزمون‌ها را اجرا می‌کند، با دفاع از آن‌ها می‌گوید هرچند بی‌نقص نیستند، اما «ابزارهای روان‌شناختی گسترده و ارزشمندی» هستند.

او همچنین می‌گوید باور ندارد که این آزمون‌ها نسبت به گرینلندی‌ها جانبدارانه باشند.

سال ۲۰۱۹ وقتی در آزمون رورشاخ - تست روان‌شناسی که در آن از افراد پرسیده می‌شود در لکه جوهر چه می‌بینند - را روی یوهانه انجام دادند، او گفت تصویر زنی را می‌بیند که در حال پوست کندن فوک است؛ صحنه‌ای آشنا در فرهنگ شکار گرینلند.

یوهانه ادعا می‌کند روان‌شناس پس از شنیدن این پاسخ او را «بربر» خطاب کرده است.

شورای محلی مسئول آزمون در سال ۲۰۱۹ این ادعا را مستقیما رد یا تایید نکرد.

آنها گفتند ارزیابی او «نگرانی‌های قابل توجهی درباره توانایی کلی والدین» و همچنین «نگرانی‌هایی درباره سبک زندگی و سطح عملکرد والدین در زندگی روزمره» نشان داده است.

«هرگز اولین قدم‌هایش را ندیدم»

پس از آنکه پسرشان به مراقبت سپرده شد، یوهانه و اولریک اجازه داشتند تا زمان فرزندخواندگی او در سال ۲۰۲۰، در ملاقات‌های کوتاه هفتگی او را ببینند.

از آن زمان تاکنون دیگر او را ندیده‌اند.

یوهانه می‌گوید: «هرگز اولین قدم‌هایش را ندیدم، اولین کلمه‌اش، اولین دندانش، اولین روز مدرسه‌اش.»

با این حال، چند روز پس از تولدش او را غسلِ تعمید دادند و به این ترتیب یک سند رسمی ایجاد کردند که نام و نشانی آن‌ها نیز در آن ثبت شده است.

یوهانه می‌گوید: «باید ردپایی روی کاغذ می‌گذاشتیم تا بتواند راهش را به سوی ما پیدا کند.»

ژانت یورت، وکیل آنها، امیدوار است پرونده را به دادگاه حقوق بشر اروپا ببرد.

اما سوفی هستورپ اندرسن، وزیر امور اجتماعی دانمارک، به بی‌بی‌سی گفت که دولت پرونده‌های منجر به فرزندخواندگی را بازنگری نخواهد کرد چون هر یک از این کودکان اکنون در کنار یک «خانواده مهربان و مراقب» زندگی می‌کنند.

او درباره روند بررسی می‌گوید: «شاید کند به نظر برسد، اما کار را آغاز کرده‌ایم.»

او همچنین می‌گوید تصمیم به جداکردن یا سپردن کودکان به فرزندخواندگی بخشی از «فرایندی بسیار دقیق» است که در آن «توانایی خانواده برای مراقبت طولانی‌مدت» بررسی می‌شود، نه فقط یک یا دو سال.

توردیس یاکوبسن، سرپرست تیم مددکاری اجتماعی در آلبورگ واقع شمال دانمارک، نیز تاکید می‌کند که جدا کردن کودک از والدینش در دانمارک بسیار جدی گرفته می‌شود.

او می‌گوید نگرانی‌های مربوط به امنیت کودک اغلب ابتدا از سوی مدارس یا بیمارستان‌ها مطرح می‌شود و در پرونده‌های فرزندخواندگی دائم، تصمیم نهایی را یک قاضی می‌گیرد.

پیلینگوآک از معدود مادران گرینلندی است که فرزندش را به او بازگردانده‌اند.

او و دخترش، که در یک‌سالگی به مراقبت سپرده شده بود، چند ماه پیش دوباره کنار هم قرار گرفتند. دخترش اکنون شش ساله است.

پیلینگوآک، ۳۹ ساله، می‌گوید خبر غیرمنتظره را در تماس تلفنی از خدمات اجتماعی دریافت کرد.

«هم‌زمان شروع کردم گریه کردن و خندیدن. باورم نمی‌شد. مدام فکر می‌کردم: خدای من، او دارد به خانه برمی‌گردد.»

هر سه فرزند او در سال ۲۰۲۱ به مراقبت سپرده شده بودند. دو فرزند دیگر آن زمان شش و نه ساله بودند.

پیلینگوآک می‌گوید موافقت کرده بود که فرزندانش موقتا در مراقبت باشند تا او خانه جدیدی پیدا کند که مناسب فرزندانش باشد.

او می‌گوید تصور می‌کرد فرزندانش به زودی به او برمی‌گردند، اما در عوض مجبور شد آزمون توانایی والدین را بگذراند.

نتیجه ارزیابی این بود که او معمولا وارد «روابط مشکل‌دار» می‌شود و توان لازم برای نگهداری از کودک را ندارد.

«آنها می‌توانند ظرف یک ساعت او را ببرند»

چند ماه پس از بازگشت دختر شش‌ساله‌اش، به پیلینگوآک گفتند دو فرزند بزرگ‌ترش نیز در ماه دسامبر به او بازگردانده خواهند شد.

این تصمیم در مراجع محلی گرفته شد، نه در چارچوب بازبینی دولت. مقام‌های محلی از اظهار نظر درباره پرونده او خودداری کرده‌اند.

چهار سال جدایی باعث شد پیلینگوآک نتواند به آسانی رابطه‌اش را با دخترش بازسازی کند.

او می‌گوید: «اگر به دستشویی بروم و در را ببندم، او دچار وحشت می‌شود و می‌گوید مامان پیدایت نمی‌کنم.»

او همچنین می‌گوید از اینکه دوباره فرزندش را از دست بدهد وحشت دارد.

«آنها می‌توانند در عرض یک ساعت او را ببرند. می‌توانند دوباره این کار را بکنند.»

کیرا اکنون در غیاب او برای تولد یک‌سالگی او آماده می‌شود.

او در حال ساختن یک سورتمه چوبی و سنتی گرینلندی با دست، و با تصویر یک خرس قطبی در جلو آن است.

اوایل ماه نوامبر به او گفتند که دخترش فعلا به خانه باز نخواهد گشت، اما کیرا امیدش را از دست نداده است.

کیرا هنوز یک گهواره کنار تخت و یکی در اتاق نشیمن دارد، همراه با قاب‌های عکس زمی روی دیوار و لباس و پوشک نوزاد.

او می‌گوید: «برای فرزندانم دست از مبارزه نمی‌کشم.»

«اگر این مبارزه را من به سرانجام نرسانم، در آینده به دوش فرزندانم خواهد افتاد.»