روزی که ابهت پوشالی دشمن فرو میریزد
آیات آغازین سوره حج با توصیف زلزله عظیم قیامت، تصویر تکاندهندهای از فرو ریختن همه قدرتهای ظاهری ارائه میکند؛ لرزشی که نهتنها جهان مادی را در هم میشکند، بلکه نقابهایی را که دشمنان سالها با ترسسازی بر چهره زدهاند کنار میزند و نشان میدهد در برابر حقیقت الهی، هیچ قدرتی پایدار نیست.
خلاصه خبر
روزی که ابهت پوشالی دشمن فرو میریزد
آیات آغازین سوره حج با توصیف زلزله عظیم قیامت، تصویر تکاندهندهای از فرو ریختن همه قدرتهای ظاهری ارائه میکند؛ لرزشی که نهتنها جهان مادی را در هم میشکند، بلکه نقابهایی را که دشمنان سالها با ترسسازی بر چهره زدهاند کنار میزند و نشان میدهد در برابر حقیقت الهی، هیچ قدرتی پایدار نیست.
گروه قرآن و فعالیتهای دینی خبرگزاری فارس: آیات ابتدایی سوره حج از تکاندهندهترین بخشهای قرآن است؛ جایی که خداوند با زبانی هشداردهنده، مشاهدات انسان در واپسین لحظات دنیا و آغاز قیامت را به عنوان نشانهای برای بیداری معرفی میکند.این آیات اگرچه ظاهرشان درباره قیامت است، اما در لایهای عمیقتر، بنیانی برای دشمنشناسی نیز فراهم میآورند؛ زیرا قرآن در ابتدا انسان را از دشمن بیرونی نمیترساند، بلکه از دشمنی که او را از درون زمینگیر میکند یعنی غفلت.ترس بزرگ قیامت و دشمن درونی غفلتآیه نخست مردم را با یک خطاب تکاندهنده مواجه میکند: تقوای الهی داشته باشید، چرا که زلزله قیامت حادثهای بزرگ است. این لرزش ترسناک تنها یک پدیده فیزیکی نیست؛ جنبه روانی و معرفتی هم دارد. انسان در برابر چنین هولناکی، اگر گرفتار غفلت باشد، پیش از هر دشمن بیرونی از درون نابود میشود. غفلت همان دشمن خاموشی است که قدرت تحلیل را مختل میکند و انسان را در برابر دشمنان آشکار بیدفاع میگذارد.این هشدار قرآنی نوعی بازسازی شناختی است، ترس حقیقی نه از دشمنان زمینی، که از روزی است که هیچ قدرتی کارساز نیست. هر گروهی که ترس را ابزار سلطه قرار میدهد، از همین غفلت تغذیه میکند. قرآن در آغاز سوره حج میآموزد: کسی که از قیامت آگاهی دارد، دیگر برده ترسهای ساختگی دشمن نمیشود.تصویرهای روانی از فروپاشی دنیا و تضعیف جبهه دشمنآیه دوم چند تصویر تکاندهنده ارائه میدهد، زنی که نوزادش را فراموش میکند، بارداری که جنین خود را میاندازد، و انسانهایی که از شدت وحشت، مست به نظر میرسند اما مست نیستند.
این صحنهها بیان یک حقیقت عمیق است و آن اینکه تمام قدرتهای ظاهری، هیمنههای سیاسی و اقتصادی و رسانهای، در برابر قدرت مطلق خداوند بیارزش و بیثباتاند.از این منظر، مؤمن باید دشمن را در نقطه واقعیاش ببیند یعنی دشمنی که بر پایه ترسسازی عمل میکند، موجودی پوشالی است. اگر انسان در برابر قیامت اینگونه بیاختیار میشود، پس چگونه میتواند قدرتهای انسانی را مطلق بداند و از آنها بترسد؟ این آیات ستونهای روانی دشمن را فرو میریزند؛ دشمنی که همیشه میخواهد ترس را پایدار نگه دارد.انسان، مراحل خلقت و پاسخ به شبهات دشمنان فکریآیات سوم تا پنجم از فضای هولناک قیامت فاصله میگیرد و به خلقت انسان میپردازد. این گذار ناگهانی، پیام مهمی برای دشمنشناسی دارد، یکی از اصلیترین میدانهای دشمنی، میدان فکری و اعتقادی است. مخالفان دین در طول تاریخ با طرح شبهات درباره خلقت، انسان، و آینده او تلاش کردهاند پایههای ایمان را تضعیف کنند.آیه چهارم درباره کسانی سخن میگوید که بدون علم و هدایت، درباره خدا مجادله میکنند. این دسته، دشمن آشکار معرفتاند، جریانهایی که با تکیه بر ظن و گمان، اما با ژست عقلانیت، باورهای صحیح مردم را هدف میگیرند. قرآن آنان را نه یک مخاطب علمی، بلکه تهدیدی فکری معرفی میکند، زیرا مجادله بدون علم، خود به بیثباتی فکری جامعه و به قدرتگیری دشمنان بیرونی منجر میشود.در ادامه، آیه پنجم با بیان دقیق مراحل خلقت انسان، پاسخی منطقی و مستدل به شبهات میدهد، ابتدا خاک، سپس قطره، بعد خون بسته، پس از آن تودهای گوشتی که گاه کامل و گاه ناقص است، و سپس رشد انسان تا زمان مرگ و دوباره زندهشدن او.
این تشریح علمی توحیدی، خط بطلانی بر ادعای کسانی است که با استهزا یا سطحینگری درباره معاد و خلقت سخن میگفتند. دشمن فکری همیشه از ناآگاهی مردم بهره میگیرد، قرآن در این آیات با بالا بردن سطح شناخت، این امکان را از او میگیرد.نشانههای خلقت، ابزار بیداری و خلع سلاح دشمندر بخش پایانی آیه پنجم، خداوند به صحنههای حیات زمین اشاره میکند، مانند باران، رویش گیاهان، و تبدیل زمین مرده به سرسبزی. این مثالها یادآور این هستند که خداوند هم قدرت احیا دارد هم قدرت نابودی. دشمنی که بر پایه انکار معاد و انکار حکمت خلقت فعالیت میکند، در برابر این نشانههای آشکار بیحجت میماند. قرآن با نشاندادن نظم و دقت در خلقت، تمام توجیهات دشمنان معرفتی را بیاثر میکند.این آیات میآموزند که دشمنشناسی تنها رصد دشمن بیرونی نیست، بلکه قبل از آن باید سلاحهای فکری دشمن را شناخت و بیاثر کرد. اگر جامعهای نسبت به خلقت، هدف زندگی، مرگ و قیامت بصیرت داشته باشد، هیچ ترفند رسانهای، شبههافکنی یا تهدید سیاسی او را نمیلرزاند.آیات ۱ تا ۵ سوره حج سه محور اساسی دشمنشناسی را ترسیم میکند، اول دشمن درونی غفلت که انسان را از قدرت حقیقی غافل میکند. دوم، دشمن روانی ترس که با اغراق در قدرتهای ظاهری، انسان را اسیر میسازد و سوم، دشمن فکری که با تحریف و شبههسازی، سرچشمههای بصیرت را مسدود میکند.قرآن با پیوند دادن قیامت، خلقت و سنتهای الهی، تصویری جامع از دشمنشناسی ارائه میدهد؛ تصویری که انسان را مقاوم، هوشیار و از تهدیدهای بیرونی و درونی رها میسازد.تلاوت این آیات را که در صفحه ۳۳۲ قرآن کریم واقع است، ببینید و بشنوید.
۵ MB
00:37 - 3 آذر 1404
نظرات کاربران









