درباره هیثم علی طباطبایی، نفر دوم و فرمانده کل نظامی حزب‌الله، چه می‌دانیم

حزب‌الله لبنان نیز ساعاتی بعد کشته شدن علی طباطبایی را تایید و از او به‌عنوان «فرمانده بزرگ جهادی» یاد کرد.

این نخستین ترور هدفمند اسرائیل علیه یکی از فرماندهان ارشد حزب‌الله پس از آتش‌بس محسوب می‌شود.

هیثم علی طباطبایی، مشهور به ابوعلی طباطبایی، پس از کشته شدن حسن‌ نصرالله، جانشین او و بسیاری از فرماندهان ارشد نظامی حزب‌الله، به‌عنوان رییس ستاد کل نیروهای نظامی این گروه در عمل بالاترین مقام نظامی و نفر دوم آن، پس از نعیم قاسم، دبیرکل حزب‌الله بود و کشته شدنش، ضربه سنگین دیگری به گروهی است که تحت فشارهای فزاینده‌ای برای خلع سلاح قرار دارد.

زادگاه، پیشینه خانوادگی و پیوستن به حزب‌الله

هیثم علی طباطبایی در ۱۴ آبان ۱۳۴۷ در النبطیه از پدری ایرانی و مادری لبنانی متولد شد. دوران کودکی خود را در جنوب لبنان گذراند و از جوانی به حزب‌الله پیوست. او در دهه ۹۰ میلادی در درگیری‌های مستقیم با ارتش اسرائیل حضور داشت و از اواخر این دهه به یکی از فرماندهان میدانی حزب‌الله بدل شد.

ارتقاء پس از جنگ ۳۳ روزه

پس از جنگ ۳۳ روزه در سال ۲۰۰۶، علی طباطبایی در ساختار فرماندهی کل حزب‌الله جایگاهی مهم‌تر یافت و به‌تدریج از چهره‌ای میدانی به معمار ساختارهای نظامی و عملیاتی این گروه تبدیل شد.

او یکی از بنیان‌گذاران یگان‌های تخصصی حزب‌الله در حوزه‌های برنامه‌ریزی، آموزش، فرماندهی و عملیات ویژه بود.

ماموریت‌های فرامرزی: سوریه و یمن

پس از سال ۲۰۰۸ طباطبایی همراه با دیگر فرماندهان حزب‌الله ماموریت‌هایی خارج از لبنان برعهده گرفت. رسانه‌های غربی او را از چهره‌های کلیدی حزب‌الله در سوریه می‌دانستند. اسرائیل مدعی است که او در آموزش نیروهای حوثی در یمن نقش مهمی داشته است.

مرکز تحقیقاتی اسرائیلی آلما نیز از مسئولیت احتمالی او در ساخت زیرساخت‌های نظامی حزب‌الله در بلندی‌های جولان گزارش داده بود.

نیروی رضوان و جایگاه علی طباطبایی در حزب‌الله

هیثم علی طباطبایی از فرماندهان ارشد نیروی رضوان – نخبه‌ترین و تهاجمی‌ترین واحد عملیات ویژه حزب‌الله – بود؛ واحدی که به نام عماد مغنیه («الحاج رضوان») نام‌گذاری شده است. در سال‌های جنگ داخلی سوریه نیز او بارها به‌عنوان «فرمانده ارشد میدانی» این واحد معرفی شده بود.

ترور ناموفق ۲۰۱۵ در قنیطره

او نخستین‌بار در سال ۲۰۱۵ هدف یک عملیات ترور اسرائیل قرار گرفت؛ حمله‌ای هوایی در قنیطره که طی آن سرتیپ محمدعلی الله‌دادی و شش عضو حزب‌الله – از جمله جهاد مغنیه – کشته شدند، اما علی طباطبایی از این حمله جان سالم به‌در برد. جمهوری اسلامی و حزب‌الله هرگز جزئیات دقیق این عملیات را تایید نکردند.

تحریم آمریکا و جایزه پنج میلیون دلاری

در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۶، وزارت امور خارجه آمریکا هیثم علی طباطبایی را یک «تروریست جهانی» خواند و او را تحریم کرد. در سال ۲۰۲۰، آمریکا از جمله به‌دلیل نقش علی طباطبایی در عملیات حزب‌الله در سوریه و یمن، جایزه‌ای تا سقف پنج میلیون دلار برای به‌دست آوردن اطلاعاتی درباره او تعیین کرد.

رهبری نظامی پس از جنگ با اسرائیل

پس از حملات تروریستی هفتم اکتبر ۲۰۲۳ و درگیری مجدد اسرائیل و حزب‌الله، اسرائیل اغلب فرماندهان رده بالای حزب‌الله را هدف قرار داد. پس از آتش‌بس، طباطبایی که از حملات پیشین جان به‌در برده بود، به‌سرعت ارتقا یافت و به‌عنوان رییس ستاد کل حزب‌الله منصوب شد؛ جایگاهی که او را پس از نعیم قاسم به نفر دوم حزب‌الله تبدیل کرد.

ارتش اسرائیل در بیانیه خود درباره کشتن هیثم علی‌ طباطبایی گفت: «پس از آتش‌بس، طباطبایی مسئولیت بازسازی و بازگرداندن آمادگی حزب‌الله برای جنگ با اسرائیل را برعهده داشت.»

او در دو سال گذشته فرماندهی بخشی از نیروهای عملیاتی موسوم به مقاومت را در سراسر منطقه بر عهده داشت.

ترور دوم و پایان یک مسیر طولانی

سرانجام، در دوم آذر ۱۴۰۴، پهپادهای اسرائیلی در دومین تلاش برای کشتن هیثم علی طباطبایی، خودرو حامل او را در منطقه ضاحیه در جنوب بیروت هدف قرار دادند؛ حمله‌ای که مقامات اسرائیلی آن را «یک عملیات دقیق علیه رییس ستاد حزب‌الله» توصیف کردند.

منابع امنیتی لبنان می‌گویند او هنگام حمله در حال انجام ماموریت میدانی بود و همراه با شماری از نیروهایش کشته شد.