والاستریت ژورنال در گزارشی تازه به نقل از مقامهای آمریکایی خبر داد که ایالات متحده پیشنهاد «پروژه طلوع» (Project Sunrise) را برای بازسازی غزه پس از جنگ و تبدیل آن به یک منطقه ساحلی مدرن با امکانات لوکس و فناوری پیشرفته مطرح کرده است. این طرح به کشورهای مشارکتکننده و سرمایهگذاران احتمالی ارائه شده است.
بر اساس این گزارش، طی ۴۵ روز گذشته، تیمی به رهبری جرد کوشنر، داماد دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در خاورمیانه، این پروژه را تهیه کرده است، پروژهای که طی ۱۰ سال اول ۱۱۲ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت.
طبق این گزارش، در ابتدا، ایالات متحده متعهد میشود که با تامین ۶۰ میلیارد دلار، این برنامه را «تثبیت» کند، در عین حال پیشبینی میشود که غزه بتواند بخشهایی از این طرح را همزمان با شروع آن تامین مالی کند.
به گفته منابع آگاه، این طرح ۳۲ صفحهای با عنوان «حساس اما غیرمحرمانه» در قالب یک چشمانداز چهار مرحلهای برای پاکسازی آوار، بازسازی نوار غزه، رهایی ساکنان غزه از فقر و تبدیل آن منطقه به یک مقصد لوکس گردشگری، به کشورهای ثروتمند حوزه خلیج فارس، ترکیه و مصر ارائه شده است.
در اوایل سال جاری، ترامپ طرحی را ارائه کرد مبنی بر اینکه ایالات متحده نوار غزه را تصرف و بازسازی کند تا «ریویرای خاورمیانه» را ایجاد کند. چندین کشور از این طرح انتقاد کردند، اما دولت اسرائیل از آن استقبال کرد. ترامپ از آن زمان تاکنون، دیگر سخنی درمورد خروج دائمی ساکنان غزه نگفته است.
در گزارش جدید والاستریت ژورنال آمده است که نقشه راه ارائهشده، در چهار مرحله و طی بیست سال تکمیل خواهد شد، که در جنوب از رفح و خان یونس آغاز میشود و سپس به اردوگاههای مرکزی و در نهایت به شهر غزه میرسد.
این نقشه راه شامل پاکسازی آوار، خنثی کردن بمبهای منفجرنشده و از بین بردن تونلهای حماس است و همزمان فراهم کردن سرپناههای موقت و مراکز درمانی برای ساکنان غزه. اما به شکل دقیق مشخص نشده است که ساکنان غزه در طول این بازسازی کجا زندگی خواهند کرد. در مرحله بعدی، ساخت اقامتگاههای دائمی، تاسیسات عمومی و زیرساختها آغاز میشود.
طبق این گزارش، پس از پایان یافتن مراحل ضروری، ساخت پنتهاوسهای لوکس، بهمنزله بخشی از «ریویرای پر زرق و برق» و همچنین حمل و نقل ریلی پیشرفته، آغاز میشود.
یکی از طرحهایی که والاستریت ژورنال آن را مشاهده کرده، «رفح جدید» نام دارد که بر اساس آن قرار است این شهر از بیش از ۱۰۰ هزار واحد مسکونی، ۲۰۰ مدرسه، بیش از ۷۵ مرکز پزشکی و ۱۸۰ مسجد و مرکز فرهنگی برخوردار شود.
یکی دیگر از این طرحها، غزه را در قامت «شهری هوشمند» با مدیریت و خدمات مبتنی بر فناوری بازآفرینی میکند.
بر اساس طرحهایی که ارائه شده، تا سال دهم ۷۰ درصد از خط ساحلی غزه باید به درآمدزایی برسد و پیشبینی شده است که این منطقه میتواند بیش از ۵۵ میلیارد دلار بازدهی سرمایهگذاری بلندمدت داشته باشد.
در طرح ارائهشده، با حروف مشخص و قرمز، تاکید شده که حماس باید «تمامی سلاحها را تحویل دهد و تونلها غیرنظامی شوند»، خواستهای که این گروه شبهنظامی تاکنون آن را نپذیرفته اما هم اسرائیل و هم ایالات متحده اصرار دارند که حماس قبل از بازسازی غزه باید خلع سلاح شود.
مقامهای دولت ترامپ به والاستریت ژورنال گفتند که اگر شرایط امنیتی اجازه دهد این طرح ظرف دو ماه آغاز میشود. هرچند این طرح واکنشهای متفاوتی را در میان مقامهای آمریکایی برانگیخته است، برخی درمورد خلع حماس سلاح و در نتیجه اجازه اجرای این طرح، و حتی درمورد اینکه آیا کشورهای دیگر به تامین مالی این طرح کمک خواهند کرد، تردید دارند.
در این گزارش آمده است که برخی دیگر معتقدند که این طرح «مفصلترین و خوشبینانهترین» طرحی است که تاکنون برای آینده احتمالی غزه ارائه شده است.
این گزارش در حالی منتشر میشود که قرار است ویتکاف روز جمعه در میامی با مقامهای ارشد قطری، مصری و ترکی برای گفتگو درمورد مرحله دوم آتشبس غزه دیدار کند. این چهار کشور معتقدند که اسرائیل و حماس هر دو برای جلوگیری از اجرای مرحله دوم این توافق تعلل میکنند و مشتاقاند تا درمورد رویکردی مشترک برای پیشبرد هر دو طرف تصمیم بگیرند.
طبق مرحله دوم، قرار است اسرائیل از مواضع خود در غزه عقبنشینی کند، یک مرجع موقت به جای حماس بر این منطقه حکومت کند و یک نیروی تثبیتکننده بینالمللی مستقر شود.
با این حال حرکت به سوی مرحله دوم توافق به کندی پیش میرود و آتشبس همچنان شکننده است و هر دو طرف مدعیاند که طرف دیگر آن را نقض کرده است.
اگر حماس و اسرائيل از این مرحله عبور کنند، مرحله سوم شامل بازسازی مناطق وسیعی از غزه است که در طول جنگ ویران شده است، جنگی که با حمله ویرانگر حماس به جنوب اسرائیل در اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد.
