نبرد اقتصادی؛ از شعار تا ساخت نهاد
خلاصه خبر
نبرد اقتصادی: از شعار تا ساخت نهادامروز ۴ آبان سالروز شهادت مجتهدی نام آور به نام آیت الله حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی است. او مجتهدی بود که فهمیده بود که استقلال سیاسی بدون استقلال اقتصادی ناممکن است. بنابراین، مبارزه او در این عرصه، فراتر از شعار بود و به ساخت نهادهای اقتصادی ماندگار انجامید.· تأسیس شرکت اسلامیه: مشارکت فعال او در تأسیس اولین شرکت سهامی ایران، حرکتی انقلابی برای خودکفایی و مقابله با سلطه کالاهای خارجی بود. هدف این شرکت، تولید کالاهای وطنی و جایگزینی آنها با نمونههای خارجی بود.· عهدنامه تاریخی علما: او به همراه ۱۳ نفر از علمای طراز اول اصفهان، در اقدامی بیسابقه و سازمانیافته، متعهد شدند: · تمام قبالهها و احکام شرعی را تنها بر کاغذ ایرانی بنویسند. · بر مردگانی که با کفن غیرایرانی کفن شده باشند، نماز نخوانند. · لباسهای جدید خود را فقط از منسوجات ایرانی بدوزند. · مهمانیها را به شدت مختصر کنند تا اسراف نشود. این پیمان، نمونهای درخشان از بسیج اجتماعی و اقتصادی بر پایه باورهای دینی و ملی است.یک مبارزه، دو جبهه: استبداد و استعمارحاج آقا نورالله بهدرستی تشخیص داده بود که استبداد داخلی و استعمار خارجی پشتیبان یکدیگرند. مبارزه او نیز همزمان بر این دو جبهه متمرکز بود:· جبهه داخلی (مقابله با استبداد): از همراهی با نهضت مشروطه و تشکیل «انجمن مقدس ملی اصفهان» با همکاری افرادی مانند سید حسن مدرس، تا مقابله با کودتای ۱۲۹۹ و نقش کلیدی در شکست طرح جمهوریخواهی رضاخان، و در نهایت، رهبری «مهاجرت بزرگ علما به قم» در اعتراض به قانون نظام اجباری، که به مهمترین حرکت اعتراضی اوایل سلطنت رضاشاه تبدیل شد.
· جبهه خارجی (مقابله با استعمار): مبارزه او با نفوذ خارجی، از قیام تنباکو آغاز شد. در جنگ جهانی اول، صرفاً نظارهگر نبود. او با همکاری وکلای مجلس و ژاندارمری، به قوای متفقین اعلام جنگ داد و حتی مؤسسات حساس انگلیسیها در اصفهان را تصرف کرد، تا اینکه با حمله قوای روس مجبور به ترک شهر شد.میراثی فراتر از سیاستفعالیتهای او منحصر به سیاست و اقتصاد نبود. او با تأسیس مدرسه ایتام، بیمارستان (بیمارستان اسلامیه در مقابل بیمارستان انگلیسی ها)، کتابخانه، قرائتخانه و مدارس جدید، و همچنین برگزاری جلسات بحث آزاد با کشیشان اروپایی (معروف به انجمن صفاخانه)، تلاش گستردهای برای ارتقای فرهنگی، اجتماعی و بهداشتی جامعه انجام داد. خانه او نیز پناهگاه مستمندان بود.پایانِ راه و شهادتآخرین حرکت بزرگ او، همان مهاجرت به قم و تشکیل «هیئت علمیه مهاجرین» بود که حکومت رضاشاه را سخت تحت فشار قرار داد. قبل از به ثمر نشستن این حرکت، در چهارم دیماه ۱۳۰۶، به طور ناگهانی درگذشت. منابع تاریخی بسیاری، با توجه به ملاحظات سیاسی آن دوران و بیماری ناگهانی او، شهادت وی به دستور رضاشاه و توسط پزشک مخصوصش (شفاءالدوله) با تزریق آمپول هوا را اعلام کرده اند.حاج آقا نورالله اصفهانی، الگویی کامل از عالِمِ مجاهدِ زمانشناس بود. او نشان داد که دفاع از آزادی و میهن، نیازمند شناخت عمیق تهدیدها (هم داخلی و هم خارجی)، ایجاد پشتوانههای فکری و نهادی (مانند شرکت اسلامیه)، و عزمی راسخ برای عمل در همه عرصههای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است. زندگی او برای نسل امروز پیامی روشن دارد: آزادی و استقلال، موهبتی واگذارشدنی نیست؛ حقی است که با آگاهی، شجاعت، اتحاد و تلاشی خستگیناپذیر باید به دست آورد و پاسداری کرد.
21:16 - 3 دی 1404
نظرات کاربران
