انتشار سه سند آرشیو امنیت ملی آمریکا؛ پوتین خطاب به بوش در سال ۲۰۰۱: «شکی نیست که ایرانی‌ها سلاح هسته‌ای می‌خواهند»

منبع تصویر، Corbis via Getty Images

اسناد آرشیو امنیت ملی آمریکا که اکنون از حالت محرمانه خارج و منتشر شده است، نشانگر هشدار پوتین در سال ۲۰۰۱ در مورد برنامه‌های هسته‌ای ایران است.

بر اساس این اسناد، رئیس‌جمهور روسیه به جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا گفته بود که «شکی نیست» تهران به دنبال سلاح‌های هسته‌ای است.

بر اساس یکی از این اسناد در جلسه‌ای در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۱ در اسلوونی، ولادیمیر پوتین به جورج بوش می‌گوید: «کارشناسان ایرانی سوالات زیادی در مورد مسائل حساس از کارشناسان ما می‌پرسند و من به کارشناسان روسی دستور داده‌ام که از انتقال هرگونه اطلاعات حساس به ایران خودداری کنند.»

در همان گفتگو، ولادیمیر پوتین با اشاره به این که کشورش انتقال فناوری موشکی به ایران را محدود خواهد کرد گفته بود که «برخی افراد و شبکه‌ها به دنبال سود مالی از همکاری‌های حساس با تهران هستند.»

متن کامل جلسات و تماس‌های تلفنی ولادیمیر پوتین با جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهور آمریکا از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۸، بر اساس قوانین آزادی اطلاعات از سوی آرشیو امنیت ملی، در دسترس عموم قرار گرفت.

سند دوم مربوط به دیدار ولادیمیر پوتین و جورج بوش در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۵ در دفتر بیضی‌ کاخ سفید است. این دیدار که با حضور کاندولیزا رایس، وزیر خارجه وقت و دونالد رامسفلد وزیر دفاع وقت آمریکا و همچنین سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه انجام شد، عمدتاً مسائل مربوط به عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای و همکاری ایالات متحده و روسیه در مورد ایران و کره شمالی را پوشش می‌دهد و به ویژه بر برنامه هسته‌ای ایران و جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای متمرکز بوده است.

این گفت‌وگو نشان دهنده مواضع بسیار نزدیک دو طرف در مورد ایران و کره شمالی است و آقای پوتین خود را به عنوان یک شریک مشتاق و حامی آمریکا در اقدام در این موارد معرفی می‌کند. بوش به پوتین می‌گوید: «ما به تعداد زیادی دیوانه مذهبی دارای سلاح هسته‌ای نیاز نداریم» که ظاهرا به ایران اشاره دارد. آقای پوتین هم توضیحات مفصلی در مورد درک و نگرانی‌های روسیه در مورد برنامه هسته‌ای ایران و همچنین دلایل مشارکت روسیه در پروژه راکتور بوشهر به آقای بوش ارائه می‌دهد.

بر اساس این اسناد ولادیمیر پوتین در یکی از این جلسات از جورج بوش می‌پرسد که آیا ایالات متحده به سمت عادی‌سازی روابط با ایران حرکت می‌کند، که جورج بوش و کاندولیزا رایس، مشاور امنیت ملی وقت آمریکا، آن را شایعه خوانده و رد می‌کنند.

این اسناد همچنین نشان می‌دهد که رئیس‌جمهور روسیه، در سال ۲۰۰۱ متحد نزدیک جورج بوش بوده و تمرکز مشترک آنها بر مبارزه با «تروریسم» بود، پوتین از تمرکزش بر چچن و آقای بوش از تمرکزش بر القاعده می‌گوید تا جایی که بوش با صدای بلند خطاب به رئیس جمهوری روسیه می‌گوید: «تو از آن تیپ آدم‌هایی هستی که دوست دارم در سنگر با من باشند.»

این متن همچنین شامل بحث‌ها در مورد قدرت رو به رشد چین است. در یکی از این گفتگوها جورج بوش می‌گوید: «چین بزرگترین مشکل بلند مدت برای هر دوی ما است.» ولادیمیر پوتین پاسخ می‌دهد: «بیشتر برای شما.» جورج بوش در جواب می‌گوید: «اما آنها هم‌مرز ما نیستند».

بر اساس این اسناد اما با گذشت زمان، گفت‌وگوهای دو طرف دشوارتر می‌شوند، ازجمله در مورد انتقاد روسیه از استدلال‌های آمریکا برای دفاع موشکی، و بی‌اعتمادی فزاینده ولادیمیر پوتین به مقاصد آمریکا در مناطقی از اتحاد جماهیر شوروی سابق که پوتین مدام بر شناخت بیشتر خود از واقعیت‌های میدانی و منافع ملی روسیه تأکید می‌کند.

ولادیمیر پوتین در پایان دوران ریاست جمهوری جورج بوش، به‌‎شدت از سیاست‌های ایالات متحده از جمله در مورد حمله به عراق و گسترش ناتو در نقاط مختلف انتقاد کرده است، از جمله در سخنرانی معروفش در مونیخ در سال ۲۰۰۷.

آخرین دیدار آنها در سال ۲۰۰۸ انجام شده است.