شاخص کل، آینه تمام‌نمای بورس نیست

هاتف شاملو، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به وضعیت فعلی بورس گفت: هرچند شاخص کل به دلیل فرمول محاسبه، تصویر دقیقی از کلیت بازار ارائه نمی‌دهد و به‌راحتی تحت‌تاثیر چند سهم بزرگ قرار می‌گیرد، اما از آنجا که همچنان مبنای تصمیم‌گیری بسیاری از فعالان بازار است، بررسی روند آن اهمیت دارد.

او افزود: شاخص کل در حال حاضر در محدوده ۴‌میلیون و ۱۰۰ هزار واحد قرار دارد و برای ادامه مسیر صعودی، نیازمند عبور و تثبیت بالای محدوده ۴ میلیون تا ۴‌میلیون و ۲۵۰ هزار واحد است. به گفته شاملو، در صورت عبور از این سطح، هدف بعدی شاخص در کوتاه‌مدت می‌تواند محدوده ۴‌میلیون و ۵۰۰ هزار واحد باشد، هرچند بازار ممکن است پیش از آن وارد فاز اصلاح زمانی یا قیمتی شود.

این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر نقش متغیرهای بنیادی گفت: مهم‌ترین عامل حمایت‌کننده از بازار در مقطع فعلی، رشد نرخ‌های مختلف ارز است. افزایش دلار توافقی در تالار اول، در نظر گرفتن نرخ‌های بالاتر در بودجه و همچنین سوق دادن بخشی از صادرات به تالار دوم با نرخ‌هایی بالاتر از ۱۱۰ هزار تومان، باعث شده دلار پایه محاسباتی شرکت‌ها افزایش یابد و چشم‌انداز سودآوری بنگاه‌های بورسی بهبود پیدا کند.

شاملو تصریح کرد: رشد همزمان دلار آزاد و نرخ‌های تسعیر، در کنار افزایش نرخ فروش محصولات، به‌ویژه برای شرکت‌های تورم‌محور، فضای مثبتی در بازار ایجاد کرده است. این در حالی است که بازار سهام نسبت به بازارهایی مانند طلا و ارز همچنان عقب‌مانده محسوب می‌شود و بخش مهمی از رشد این بازارها هنوز در قیمت سهام منعکس نشده است.

او با اشاره به وضعیت صنایع مختلف گفت: صنایعی مانند دارو، غذا و زراعی که ماهیت تورم‌محور دارند و از مفروضات بودجه‌ای نیز اثر مثبت می‌گیرند، می‌توانند در ادامه مورد توجه بازار قرار گیرند. در کنار آن، صنایع صادرات‌محور از جمله شیمیایی‌ها، فولادی‌ها، معدنی‌ها و فلزی‌ها نیز با افزایش نرخ دلار و بهبود نرخ‌های تسعیر، ظرفیت رشد سودآوری دارند. حتی گروه بانکی نیز به دلیل حجم بالای دارایی‌های ارزی، در صورت تسعیر با نرخ‌های بالاتر، می‌تواند با جهش سودآوری مواجه شود، هرچند محدودیت‌هایی در تقسیم سود دارد.

این کارشناس بازار سرمایه درباره اصلاح احتمالی بازار گفت: در صورت اصلاح، محدوده ۴‌میلیون واحد می‌تواند نقش حمایت روانی داشته باشد، اما کف معتبرتر شاخص در محدوده ۳‌میلیون و ۸۰۰ هزار واحد قرار دارد. در سناریوهای بدبینانه‌تر، افت تا محدوده ۳‌میلیون و ۷۰۰ هزار واحد نیز قابل تصور است و تنها در صورت بروز ریسک‌های شدید سیاسی، احتمال شکست این سطوح وجود دارد.

شاملو در پایان با اشاره به چشم‌انداز میان‌مدت بازار گفت: با فرض نبود تنش‌های جدی و تداوم رشد نرخ ارز، می‌توان انتظار داشت شاخص کل در افق یک تا دو ساله به سطوح بالاتری دست یابد. به گفته او، بازار سهام از منظر بنیادی هنوز ظرفیت رشد دارد و افزایش سودآوری شرکت‌ها، ورود نقدینگی جدید و بهبود انتظارات تورمی می‌تواند مسیر رشد بازار را  تقویت کند.

مقاومت روانی برای اعداد جدید شاخص

میلاد زمانی، کارشناس بازار سرمایه، با اشاره به وضعیت فعلی شاخص کل گفت: با توجه به میزان نقدینگی موجود در کشور و سیر تورمی که وجود دارد، طبیعی است که شاخص کل توانسته تا حوالی چهار‌میلیون و ۱۰۰ هزار واحد رشد کند و حتی از این محدوده عبور کند. در صورت تثبیت بالای این قیمت، شاخص کل می‌تواند اهداف تکنیکال خود را تا محدوده چهار‌میلیون و ۲۵۰ هزار واحد و چهار‌میلیون و ۵۰۰ هزار واحد ادامه دهد که در محدوده چهار‌میلیون و ۵۰۰ هزار واحد، مانند چهار‌میلیون، مقاومت روانی قابل‌توجهی نیز وجود دارد.

زمانی با اشاره به روند اصلاحات بازار سرمایه گفت: به نظر می‌رسد در برهه فعلی اصلاحات عددی جدی نخواهیم داشت و اگر هم اصلاحی رخ دهد، بیشتر از نوع اصلاح زمانی خواهد بود. یکی از دلایل این موضوع پیش‌بینی رشد نرخ دلار است که انتظارات برای پایان سال حتی به بالای ۱۶۰ هزار تومان رسیده است . با توجه به اینکه بانک مرکزی از مردادماه آمار نقدینگی را منتشر نمی‌کند، تحلیلگران به‌صورت تقریبی نرخ دلار حدود ۱۵۰ تا ۱۵۵ هزار تومان را هدف‌گذاری کرده‌اند، مشروط بر اینکه اتفاق غیرمنتظره‌ای در کشور رخ ندهد و سطح تنش‌ها در همان حد فعلی باقی بماند.

او درباره تاثیر رشد دلار بر شاخص کل گفت: رشد دلار می‌تواند به ادامه حرکت صعودی شاخص کل منجر شود. رشد اخیر بازار سرمایه ناشی از افزایش سودآوری واقعی شرکت‌ها یا رشد اقتصادی نیست، بلکه صرفا به‌عنوان پوشش تورم عمل می‌کند. بازار با این رشد سعی دارد سهامداران خود را همگام با تورم بالا ببرد و تنها بخشی از کاهش قدرت خرید آنها را جبران کند.

زمانی درباره رفتار شاخص کل توضیح داد: به دلیل جابه‌جایی مداوم سهم‌های شاخص‌ساز، هر گروهی با توجه به توان خود شاخص را برای چند روز بالا می‌برد. این وضعیت باعث می‌شود شاخص کل مسیر صعودی خود را ادامه دهد و مقاومت جدی نداشته باشد، اما بسیاری از سهم‌ها به اندازه شاخص رشد نمی‌کنند، زیرا سهم‌های شاخص‌ساز نیز به‌صورت نوبتی جای خود را عوض می‌کنند و هر کدام سهم خود را به سمت بالا هل می‌دهد.

او تاکید کرد: اهداف چهار‌میلیون و ۲۵۰ هزار و چهار‌میلیون و ۵۰۰ هزار واحد برای شاخص دور از ذهن نیست، اما کلیت بازار صرفا در حال پوشش تورم است و نباید انتظار رشد غیرعادی داشت. اگر سطح تنش‌های سیاسی در همین حد باقی بماند یا اخبار مثبت یا توافق جدی شکل نگیرد، شاخص می‌تواند هم‌مسیر با رشد دلار حرکت کند و تورم را پوشش دهد.

میلاد زمانی درباره سقف و کف شاخص گفت: فعلا سقف تاریخی برای شاخص وجود ندارد و اعداد فعلی سطوح جدیدی هستند و شاخص می‌تواند سقف‌های جدیدی را تجربه کند. کف شاخص نیز حوالی چهار‌میلیون واحد است که پیش‌تر مقاومت روانی بود و اکنون می‌تواند به حمایت تبدیل شود و با توجه به اینکه شاخص چند روزی حوالی سه‌میلیون و ۹۰۰ هزار واحد درجا زده بود، این محدوده از منظر تکنیکالی نیز می‌تواند حمایت نسبی ایجاد کند. تنها در صورتی که اخبار غیرمنتظره و شدید منتشر شود ممکن است این محدوده از دست برود و در شرایط عادی با ادامه وضعیت فعلی شاخص به‌راحتی می‌تواند مسیر صعودی خود را دنبال کند.

او با اشاره به بودجه سال آینده گفت: بودجه فعلا در دستور کار مجلس است و احتمال تغییراتی در آن وجود دارد، اما وضعیت کلی می‌تواند به ادامه تورم منجر شود. زمانی افزود: دولت تلاش کرده از مسیر افزایش مالیات و کنترل رشد حقوق کارکنان بخشی از ناترازی را جبران کند، اما به نظر می‌رسد مجلس با برخی بندها مخالفت کند و در نهایت تورم در سال آینده همچنان پابرجا خواهد بود و حتی امکان ثبت اعداد بالاتر هم وجود دارد.