دوباره درباره قوم‌گرایی در ورزشگاه‌ها

گویا همچنان اراده‌ای جدی برای مدیریت افراط‌گرایی قومی و فحاشی و پرده‌دری‌ها در ورزشگاه‌های کشور وجود ندارد. در آخرین دست از این رویداد‌های ناخوشایند، تصاویر توهین‌های ناپسند به یکی از چهره‌های محبوب و خوش‌نام فوتبال ایران یعنی کریم باقری بازتاب بسیاری در حوزه عمومی و شبکه‌های اجتماعی داشت. به دنبال توهین در سکوهای تماشاگران به کریم باقری، مربی تیم پرسپولیس و بازتاب بسیار گسترده و منفی آن، باشگاه تراکتورسازی بیانیه‌ای منتشر کرد و پس از بیانیه باشگاه تراکتورسازی تبریز، کریم باقری نیز پس از سال‌ها سکوت خود را شکست و بی‌عملی مسئولان باشگاه تراکتورسازی تبریز را در زمانی که به علی دایی و کریم باقری توهین شد، یادآور شد. به دنبال این رویدادها و حکم فدراسیون فوتبال درباره حواشی بازی تراکتورسازی تبریز و پرسپولیس، مالک باشگاه تراکتورسازی در بیانیه‌ای مدعی شد «هواداران ما هدف شعارهای قومیتی قرار می‌گیرند» گویی آش این‌قدر شور شده که صدای آشپز را هم درآورده است.

1- نخستین‌باری نیست که در حاشیه مسابقات ورزشی و از جمله در حاشیه بازی‌های تیم تراکتورسازی تبریز اتفاقات ناخوشایند روی می‌دهد. از سال 1388 ورزش کشور یکباره با پدیده‌ای عجیب و غریب مواجه شد. در سکوهای تماشاگران لیدرها و تعدادی از تماشاگران شعارهای قومی و حتی ضد ایرانی سر دادند. در این دوره مالکیت باشگاه تراکتورسازی هنوز به بخش خصوصی واگذار نشده بود، اما مدیران باشگاه تراکتورسازی با سکوت در برابر این رویدادها، از آن گذشتند. در سال‌های بعد این روند استمرار داشت. اما نه باشگاه و مدیران باشگاه در‌این‌باره موضعی گرفتند و نه نهاد ناظر بر مسابقات یعنی فدراسیون فوتبال اقدام تنبیهی قابل قبولی، متناسب با مقررات فیفا، انجام داد. بی‌مسئولیتی و بی‌توجهی به این روند حتی دامن دیگر سازمان‌های مربوطه را در اوایل دهه 90 هم گرفته بود و هیچ اقدام مشهود و روشنی برای مقابله با این اقدامات صورت نگرفت. با انتقال مالکیت تیم به بخش خصوصی نیز این روند ادامه داشت. اما سکوت مدیران و مسئولان باشگاه همچنان استمرار داشت.

2- اتفاقات هفته گذشته و نیز بیانیه شدیداللحن مالک باشگاه تراکتورسازی تبریز در کنار اقدامات تنبیهی فدراسیون فوتبال نشانگر تشدید بی‌اخلاقی در حواشی مسابقات ورزشی است. پرسش اینجاست که آیا بدون شناسایی ریشه و ابعاد رویدادهای ضد انسجامی و حتی ضد ایرانی در سال‌های گذشته می‌توان با چند اقدام تنبیهی یا صدور بیانیه به این وضع خاتمه داد؟ پرسش‌های مهمی چون: آیا اتفاقات و رویدادهای گذشته در سکوها سازمان‌یافته بود یا خیر؟ اگر سازمان‌یافته بود چه کسانی در سازماندهی این رویدادها ایفاگر نقش بوده‌اند و چه اهدافی را تعقیب می‌کردند؟ منابع مالی برای لیدرهایی که شعارهای خارج از عرف و افراط‌گرایانه قومی سر می‌دادند از کجا تأمین می‌شد؟ چه کسانی و چگونه توانستند پارچه‌نوشته‌های بزرگ و چند ده متری را با شعارهای ضد ایرانی وارد ورزشگاه کنند؟ در مقابل چه کسانی از ورود تراکت‌های کوچک ایران‌گرایانه ممانعت کردند؟ چرا مسئولان باشگاه‌ها به‌ویژه باشگاه تراکتورسازی تبریز در این سال‌ها به جز موارد محدودی، در برابر این اتفاقات سکوت کردند؟ و چرا فدراسیون فوتبال با وجود مغایرت چنین اتفاقاتی در حاشیه مسابقات فوتبال از اختیارات خود استفاده نکرد و مطابق مقررات فیفا با خاطیان برخورد نکرد و با سکوت از چنین مسائلی گذشت؟ همه این مسئل نیازمند بررسی‌های چندوجهی و جامع است. حتی بررسی دقیقی صورت نگرفت که آیا باشگاه‌های رقیب در فرستادن عوامل خود در میان هواداران تیم‌های رقیب برای سردادن شعارهای قومی و تباری و قبیله‌ای نقش داشته‌اند یا خیر. البته اینجا باید با صراحت تأکید کرد که شعارها و صداهای ناکوک افراطی به میان سکوهای تیم پرسپولیس و برخی باشگاه‌های دیگر هم کشیده شده و این سرایت ممکن است به دیگر نقاط کشور هم کشیده شود.

3- امروز آش توهین‌ها و افراط‌گری قومی در برخی فضاهای ورزشی خیلی شور شده و حتی صدای آشپزها را نیز درآورده است. حاشیه ورزشگاه حتی به‌واسطه عوامل سازمان‌یافته گاهی هم سیاسی شده و شعارهای سیاسی سر داده می‌شود، مانند آنچه در هفته گذشته در تبریز روی داد. استمرار این وضعیت نه به نفع ورزش کشور است و نه به نفع باشگاه‌های ورزشی! اگر واقعا قرار است با این حواشی برخوردی ریشه‌ای صورت گیرد، نمی‌توان تنها به چند حکم فدراسیون فوتبال مانند کسر امتیاز و دیگر جریمه‌ها دل خوش کرد. مقابله جدی با این حاشیه‌های نگران‌کننده نیازمند کاری ریشه‌ای است. پیشنهاد می‌شود وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال هیئتی مستقل و حقیقت‌یاب متشکل از کارشناسان این دست از مباحث و گروهی از پیشکسوتان ورزش کشور تشکیل دهد تا درباره ریشه‌ها و ابعاد این تحرکات ضد ورزشی به بررسی و تحقیق بپردازند و سپس برای مقابله با چنین پدیده زشت و ناخوشایندی برنامه‌ای تدوین کنند. در غیر این صورت ورزشگاه‌های کشور باز شاهد برگ‌های دیگری از این حواشی تلخ خواهد بود. بی‌تعارف باید با هر نوع حواشی ضد ورزشی افراط‌گرایانه قومی به‌صورت قانونی برخورد کرد. آیا کسی هست که چنین تذکر‌های مشفقانه‌ای را که بارها تکرار شده، جدی بگیرد؟

آخرین مقالات منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.