این عبادتها به درد نمیخورند و ما را نجات نمیدهند
خدا در آیات ۵۶ تا ۶۷ سوره فرقان معیار عبادت نجاتبخش را روشن میکند، عبادتی که به تواضع، اخلاق و تغییر رفتار نرسد، فقط ظاهر دینی دارد. چنین عبادتهایی، به تصریح قرآن، نه انسان را به خدا نزدیک میکند و نه راه نجات را نشان میدهد.
خلاصه خبر
گروه قرآن و فعالیتهای دینی خبرگزاری فارس: آیات ۵۶ تا ۶۷ سوره فرقان، پایانی معنادار بر بخش توحیدی و تربیتی این سوره است، آیاتی که از یکسو مأموریت پیامبر را یادآوری میکند و از سوی دیگر تصویری روشن از بندگان واقعی خداوند ارائه میدهد.در این آیات، قرآن از مرز اعتقاد عبور کرده و وارد سبک زندگی، اخلاق اجتماعی و رفتار فردی مؤمنان میشود، گویی ایمان، بدون این نشانهها کامل نیست.مأموریتی فراتر از ابلاغ پیامسوره فرقان در آیه ۵۶، جایگاه پیامبر اکرم را دوباره تبیین میکند. خداوند تصریح میکند که پیامبر تنها فرستادهای برای بشارت و هشدار است. این تأکید هم پاسخی به انتظارهای نابجای مشرکان است و هم مرزبندی روشنی میان هدایت الهی و اجبار انسانی. پیامبر مأمور تغییر دلها با زور نیست، بلکه دعوتکنندهای است که راه را نشان میدهد و انتخاب را به انسان میسپارد.در ادامه، آیه ۵۷ نگاه مادیگرایانه را به چالش میکشد. پیامبر اعلام میکند که در برابر رسالت خود، هیچ پاداش دنیوی نمیطلبد، مگر آنکه مردم راه خدا را برگزینند. این بیان، اخلاص دعوت الهی را آشکار میسازد و نشان میدهد که مسیر ایمان، معاملهای مالی یا سیاسی نیست، بلکه انتخابی آگاهانه برای نزدیکشدن به خداست.توکل بر خدایی که مرگ نداردآیه ۵۸، مؤمنان را به توکل بر خدایی فرا میخواند که زنده و پایدار است و هرگز نمیمیرد. در جهانی که انسانها به قدرتهای زودگذر دل میبندند، قرآن یادآوری میکند که تکیهگاه حقیقی، خدایی است که از همه چیز آگاه و بر همه چیز تواناست. توکل در این آیه، به معنای رهاکردن مسئولیت نیست، بلکه اعتماد عمیق به تدبیر الهی در کنار تلاش انسانی است.
آیات بعدی، خداوند را خالق آسمانها و زمین معرفی میکند که در مدت معین، جهان را آفرید و بر هستی احاطه کامل دارد. این توصیف، پیوندی میان ایمان نظری و آرامش عملی برقرار میکند، کسی که به چنین خدایی باور دارد، در برابر حوادث زندگی کمتر دچار اضطراب و فروپاشی میشود.عبادت بدون معرفت، راه به جایی نمیبرددر آیه ۶۰، واکنش مشرکان به دعوت به سجده در برابر خدای رحمان بیان میشود. آنان با تمسخر میپرسند که رحمان کیست؟ این پرسش، نشانه جهلی است که از سر لجاجت سرچشمه میگیرد. قرآن نشان میدهد که مشکل اصلی این گروه، ناآگاهی صرف نیست، بلکه سرپیچی آگاهانه از حقیقت است. نتیجه چنین برخوردی، چیزی جز دورترشدن از ایمان نیست.این آیه هشدار میدهد که عبادت، بدون شناخت و پذیرش قلبی، نهتنها انسان را بالا نمیبرد، بلکه میتواند او را به ورطه انکار بکشاند. ایمان واقعی، نیازمند معرفت و تسلیم در برابر حقیقت است.ورود به معرفی بندگان خاص خدااز آیه ۶۳ به بعد، لحن آیات تغییر میکند و قرآن به معرفی بندگان خاص خدا، یعنی عبادالرحمن میپردازد. این بخش، یکی از زیباترین توصیفهای قرآنی از شخصیت مؤمنان است، توصیفی که ایمان را در رفتار روزمره نشان میدهد، نه صرفاً در ادعا.نخستین ویژگی عبادالرحمن، تواضع در رفتار اجتماعی است. آنان با آرامش و فروتنی بر زمین راه میروند و در برابر جاهلان، به جای درگیری و خشونت، راه سلام و گذشت را برمیگزینند. این برخورد، نشانه ضعف نیست، بلکه بیانگر قدرت درونی و تسلط بر نفس است.شبزندهداری و رابطه پنهان با خداآیه ۶۴ به بُعد عبادی زندگی عبادالرحمن اشاره میکند. آنان شبها را با سجده و قیام در پیشگاه خدا میگذرانند.
این عبادت شبانه، نماد رابطهای عمیق و صمیمی با خداست، رابطهای که دور از هیاهوی روز و نگاه دیگران شکل میگیرد و روح انسان را جلا میدهد.قرآن در اینجا نشان میدهد که اخلاق اجتماعی متعالی، ریشه در عبادت خالصانه دارد. کسی که در خلوت شب با خدا سخن میگوید، در متن جامعه نیز رفتاری سنجیده و مهربان خواهد داشت.ترس آگاهانه از عذاب و امید به رحمتدر آیات ۶۵ و ۶۶، عبادالرحمن کسانی معرفی میشوند که همواره از خدا میخواهند آنان را از عذاب جهنم دور نگه دارد. این ترس، ترسی فلجکننده نیست، بلکه آگاهی از مسئولیت و پیامد اعمال است. آنان میدانند که عذاب الهی، اقامتی سخت و دردناک است و همین آگاهی، رفتارشان را اصلاح میکند.میانهروی در زندگی اقتصادیآیه ۶۷ به یکی از مهمترین شاخصهای زندگی ایمانی میپردازد، یعنی اعتدال در خرجکردن. عبادالرحمن نه اهل اسراف هستند و نه دچار بخل، بلکه راه میانه را برمیگزینند. این آیه، نشان میدهد که ایمان حتی در جزئیترین رفتارهای مالی انسان نیز اثرگذار است و اقتصاد خانواده و جامعه را از افراط و تفریط نجات میدهد.در مجموع، آیات ۵۶ تا ۶۷ سوره فرقان، نقشه راهی روشن برای زندگی مؤمنانه ترسیم میکند، از شناخت جایگاه پیامبر و توکل بر خدا گرفته تا اخلاق اجتماعی، عبادت، ترس آگاهانه از عذاب و اعتدال در زندگی. این آیات یادآور میشود که ایمان حقیقی، مجموعهای هماهنگ از باور، رفتار و سبک زندگی است.#قرآن#سوره_فرقان
۴ MB
01:17 - 8 دی 1404
نظرات کاربران
