اعتیادی که بی بو و مزه، نئشگی میدهد
وقتی حرف از اعتیاد میشود تصویر خماری آدمها، گردنی که کج شده و آب دهانی که جمع نمیشود جلوی چشم همه ماست. اما شاید باشند معتادانی که اتوی لباسشان هندوانه قاچ میکند، هر روز سرکار میروند، کتاب میخوانند و درعینحال معتادند!
خلاصه خبر
اعتیادی که بی بو و مزه، نئشگی میدهد
وقتی حرف از اعتیاد میشود تصویر خماری آدمها، گردنی که کج شده و آب دهانی که جمع نمیشود جلوی چشم همه ماست. اما شاید باشند معتادانی که اتوی لباسشان هندوانه قاچ میکند، هر روز سرکار میروند، کتاب میخوانند و درعینحال معتادند!
گروه زندگی: خندهدار است نه؟ آدمهای سالمی که لب به گل و حشیش و تریاک نمیزنند درگیر مخدری شدهاند که حتی بلد است از فاصله دهها کیلومتر وسوسهشان کند. این اغواگر خطرناک وقتی پایش به بحث ما کشیده میشود که پای برچسبهای روانشناختی وسط میآید.ولاء موسوی، دکتری روانشناسی سلامت و ارشد مغز و رشد شناختی از دانشگاه برک بک لندن، مقیم انگلیس و باسابقه ۱۵ سال کار تخصصی رواندرمانی در حوزه خانواده، سهگانه پیشگیری، تشخیص و درمان را در گزارش مفصلی که قبل از این منتشر شد، برایمان روشن کرد. سهگانهای که امروز به سراغ ضلع اولش میرویم. در این عصری که انواع اختلال روی سر خانوادهها آوار شده و فضای تربیت را مبهم کردهاند، پیشگیری چقدر اثرگذار است؟
اعتیاد شنوایی؛ وقتی صداها هم درد دارند!
ولاء موسوی در یک پژوهش بزرگ و با یک فراخوان عمومی توانست حدود سی هزار والد را بهصورت رایگان پذیرش کند. از ۲۷ کشور دنیا با کسانی حرف زده و آنها را با ذرهبین یک متخصص دیده است که برچسب اوتیسم خورده بودند. نکته جالب توجه آن است متغیر مشترک در همه افراد پذیرش شده، اعتیاد به دیجیتال بود. پس نتیجه را بخواهیم واضحتر بگوییم؛ ردپای اعتیاد به دیجیتال در شکلگیری آشفتهترین حالت روانی بچهها که نامش را اوتیسم گذاشتهاند بهوضوح قابلردیابی است. یک ردپای بزرگ و غیرقابلانکار.پس اگر بخواهیم برای پیشگیری یکقدم درست و ایمن برداریم از همین نقطه آغاز میشود. موسوی میگوید: «همه فکر میکنند وقتی میگوییم دیجیتال یعنی فقط اسکرین اما در همین پژوهشها ما دیدیم که اتفاقاً بیشترین نوع اعتیاد، اعتیاد شنوایی است. به بچههایی که درگیر علائم مختلف شدهاند هم اگر نگاه کنید آنها یا دائم دوست دارند صدایی اطرافشان پخش شود یا بهشدت روی صدا حساساند. این یعنی اعتیاد به دیجیتال، فقط تماشای تلویزیون و دیدن برنامه کودک نیست. در حقیقت ما گاهی حتی بهصورت غیرمستقیم به این نوع اعتیاد در بچهها دامن میزنیم، آن هم وقتی که اخبار گوش میدهیم، موسیقی و مداحی بهصورت دائمی پخش میکنیم و محیط بچه را آلوده به اعتیاد شنوایی میکنیم. حتی اگر بچه دقیقاً آنجا نیست، بازهم دارد اثر میپذیرد و والدین اغلب این را نمیدانند.
ردپای هیولای دیجیتال در کولیک نوزادی!
موسوی ادامه میدهد: «این اعتیاد اغلب از جنینی آغاز میشود. مادری که استراحت مطلق است یا به هر دلیلی ارتباط زیادی با فضای دیجیتال دارد، جنین درونش را با رسانه پیوند میزند نه قلب خودش. خیلی مهم است بدانیم دلبستگی کودک به مادر از همان جنینی آغاز میشود و وقتی پای چیزی به اسم دیجیتال در میان است این دلبستگی بهخوبی شکل نمیگیرد. حتی جالب است بدانید همین کولیک که یک مشکل جسمی تلقی میشود اغلب اوقات با تداخل روانشناختی حل میشود و دلیلش این است که ریشه کولیک هم در عدم دلبستگی ایمن جنین در بارداری و حضور پررنگ دیجیتال است. پس در حوزه پیشگیری، همه کسانی که با کودک در ارتباط هستند باید به این مسئله توجه کنند، متخصصان زنان زایمان، مربیان کودک، روانشناسها و...».
متخصص بلاگرها یقه والدین را ول نمیکنند!
در سهگانهای که ولاء موسوی مطرح میکند؛ پیشگیری، تشخیص و درمان، باورکردنی نیست اما حتی «تشخیص» هم با کمک خود والدین اتفاق میافتد. این درمانگر متخصص میگوید: والدین قدرت تشخیص دارند. اما به دو دلیل امروزه دیگر از پس این کار برنمیآیند و برای همه مسائل فرزندشان دنبال روانشناس و مشاور میروند. دلیل اول غرق بودن در دنیای دیجیتال است. وقتی والدین همه روز درگیر رسانه هستند، ظرفیت روانیشان بهشدت کاهش پیدا میکند و دیگر قادر به ردیابی مسئلهها نیستند. به چشمان بچه نگاه میکنند، اما مغزشان در عالم دیگری گیر افتاده است. علت دوم، فرهنگسازی غلط در زمینه روانشناسی است که باعث شده والدین تصور کنند برای همه مسئلهها باید دنبال روش برخورد علمی باشند. متخصص بلاگرها هم با القای ترسهای فرضی، ترس از آسیبزدن به بچهها را درون قلب والدین طوری جایدادهاند که انگار این فرهنگ شبیه سلامکردن بدیهی شده است. به آنها القا میشود اگر برای مسئله فرزندتان سراغ مشاور نمیروید والدین مسئولیتپذیری نیستید. بدین ترتیب قدرت تشخیص والدین به زیرخط فقر رسیده است و آنها بهسختی والدگری میکنند.»
همین الان دکمه خاموش مودم را بزنید!
ولاء موسوی بهدرستی گره کور تربیت را نشان ما والدین میدهد. اگر یک مسئله همگانی بین همه مادر و پدرها وجود دارد آن هم همین اعتیاد به دیجیتال است. شما حتی همین حالا که این خبر را میخوانید گرفتار این مسالهاید و همه ما با ذهنی پر از دادههای مختلف، فضایی برای فکرکردن و تشخیص در مسئلههای گوناگون نداریم. اما ولاء موسوی میگوید کافی است متوجه این امر باشید و تلاش کنید فاصله ایمنی با دنیای رسانه داشته باشید تا حال رابطه شما و فرزندتان به شکل چشمگیری خوب شود.
والدین مذهبی یهودی و مسیحی، با رسانه قهرند!
موسوی با اشاره به سبک زندگی همسایه یهودیشان که بهتازگی مسلمان شده آب پاکی را روی دست همه ما میریزد: «اغلب خانوادههای یهودی و مسیحی متدین، فرزندان زیادی دارند. اسباببازی و دیجیتال در خانهشان ممنوع است. فرزندان این خانوادهها را وقتی میبینم واقعاً طبق طبیعت بچگی دارند رشد میکنند. حتی بچههایشان را دیرتر مدرسه میفرستند و بهخاطر عدم ارتباط با دیجیتال، همیشه در لحظه زندگی میکنند. وقت آشپزی اولویتشان همان است و وقتی با بچهها گردش میروند با گوشی بازی، فرصت دیدن و شنیدن را از خودشان نمیگیرند. اما خانوادههای شیعه چطور؟ با یک یا نهایتاً دو فرزند و اعتیاد به دیجیتال، بهسختی والدگری میکنند و همیشه به دنبال مشاوری هستند که مسائلشان را حل کند.اصل قدرت تشخیص دست والدین است. چطور میشود مادری که با یک نگاه به فرزندش میفهمد گرسنه است؛ وقتی پای روح و روان بچه میآید وسط احساس ناتوانی میکند؟
درمان، اتفاقی در آغوش خانواده
در بحث درمان این درمانگر باسابقه با جمله «درمان یک پدیده عجیب روانشناختی نیست و میتواند بهراحتی با احیای خانواده اتفاق بیفتد» ریش و قیچی را دوباره دست خانوادهها میدهد. بیاید به مسئله عمیق فکر کنیم. اگر قرار باشد بهعنوان مادر، پدر، وقتی فرزندمان پرخاش میکند یا حتی دچار مسئلههای جدیتر میشود، خودمان فکر کنیم، به روزهایی که باهم گذراندهایم نگاه کنیم و...این ماجرا از اضطراب والدگری نمیکاهد؟! انگار که خودمان میتوانیم از پس همه چیز بربیاییم و نیازی به هزینهکردن در مطبهای مختلف و گوشدادن به رویکردهای گوناگون که واقعاً از نتایجشان مطمئن نیستیم نداریم.#فضای_مجازی#رسانه#اعتیاد#اعتیاد_والدین#اوتیسم
21:12 - 26 آبان 1404
نظرات کاربران









