
برای بسیاری از مردم امروز، در زمانی که هوش مصنوعی از کار و زندگی روزمره تا درمان را دربر گرفته است، وسوسه رابطه عاطفی با هوش مصنوعی رو به افزایش است. چتباتها قابل اتکا هستند، میتوانند حمایت عاطفی بدهند و معمولا هیچوقت با شما جر و بحث نمیکنند. اما برای زوجهای متاهل که درگیر یک رابطه بلندمدتاند، این نوع «عشق دیجیتال» چالشی تازه ایجاد میکند. عشق هرگز ساده نبوده است، اما همسرانی که نیازهای عاطفی برآورده نشده دارند بیش از دیگران در برابر نفوذ و رفتارهای هوش مصنوعی آسیبپذیرند. آنگونه که مجله وایرد نوشته است، در ردیت انبوهی از روایتها از افرادی دیده میشود که میگویند هوش مصنوعی میان آنها و شریک زندگیشان فاصله انداخته است. در ماه ژوئن وایرد درباره آینده پیچیده روابط عاشقانه با چتباتها و پیامدهای غیرمنتظرهای که میتوانند ایجاد کنند گزارش داد. این گزارش داستان «اِوا»، نویسنده و ویراستار ۴۶ سالهای از نیویورک را دنبال میکرد؛ کسی که پس از وابستگی بیش از حد به همراهان هوش مصنوعیاش در نهایت از شریک انسانی خود جدا شد چون هر دو به این نتیجه رسیده بودند که رابطه او با چتباتها حالتی شبیه خیانت پیدا کرده است.
با رایجتر شدن روابط عاشقانه با چتباتها و ایجاد شکافهای جبرانناپذیر در روابط یک مرز حقوقی جدید در قوانین خانواده شکل گرفته که قواعد تخلف زناشویی را بازنویسی میکند؛ حالا رابطه عاشقانه با هوش مصنوعی میتواند دلیل طلاق باشد. عصر خیانتهای هوش مصنوعی فرا رسیده است. پالمر، وکیل مستقر در اورلاندو که شرکتش با زوجهایی کار کرده که بهخاطر روابط عاشقانه همسرشان با هوش مصنوعی طلاق گرفتهاند یا در مسیر جدایی هستند، میگوید: «قوانین هنوز در کنار این تجربهها در حال شکلگیری هستند. اما بعضی افراد آن را یک رابطه واقعی میدانند و گاهی حتی بهتر از رابطه با یک انسان است.»
بر اساس گزارش موسسه مطالعات خانواده با افزایش علاقه بزرگسالان به روابط با رباتها باور رو به رشدی شکل گرفته است که این روابط باید مانند روابط انسانی تلقی شوند. دو نظرسنجی اخیر از سوی Clarity Check و موسسه کینزی دانشگاه ایندیانا نیز نشان میدهد که حدود ۶۰ درصد افراد مجرد اکنون چنین روابطی را نوعی خیانت میدانند. پالمر به دلیل محرمانگی پروندهها از بیان جزئیات بیشتر خودداری کرد، اما گفت یکی از پروندههای جاری شامل هزینههای مالی و اشتراکگذاری اطلاعات حساس مانند حسابهای بانکی، شماره تامین اجتماعی و اطلاعات تولد با یک چتبات بوده است که زندگی همسر را تحتالشعاع قرار داده و حتی عملکرد حرفهای او را دچار اختلال کرده است.
دادگاهها روزبهروز بیشتر شاهد آن هستند که پیوندهای عاطفی با هوش مصنوعی بهعنوان دلیل فشار یا فروپاشی زندگی زناشویی مطرح میشوند. اگرچه تعریف قانونی هوش مصنوعی در قوانین خانواده بین ایالتها متفاوت است، پالمر میگوید ایالتهای پیشرفتهای مانند کالیفرنیا در حال نزدیک شدن به وضع قوانینی هستند که هوش مصنوعی را بهعنوان «یک طرف ثالث، نه شخص» بشناسند. او پیشبینی نمیکند دادگاهها هوش مصنوعی را بهعنوان انسان به رسمیت بشناسند، اما ممکن است روابط با آن بهعنوان «دلیلی قانونی» برای طلاق پذیرفته شود.
در مقابل اوهایو به یکی از محدودکنندهترین ایالتها تبدیل شده است. پالمر میگوید در پی تلاشهای اخیر قانونگذاری این ایالت بهطور صریح قصد دارد حتی به رسمیت شناختن نمادین یا احتمالی روابط صمیمی انسان و هوش مصنوعی را ممنوع کند. در اکتبر نماینده ایالتی اوهایو، تادئوس جی. کلاگت، لایحهای ارائه کرد که حق شخصیت حقوقی قانونی برای هوش مصنوعی را رد کرده و آنها را موجودات فاقد شعور معرفی میکند.
الیزابت یانگ، وکیل امور خانواده، میگوید: «وضعیت فعلی پرسشهای جالبی درباره آینده حقوق ایجاد میکند.» قوانین خانواده در هر ایالت متفاوت است، اما برخی ایالتها خیانت همسر را قابل مجازات میدانند. هرچند پیگرد قانونی نادر است در ۱۶ ایالت آمریکا خیانت به همسر غیرقانونی است و در ۱۳ ایالت از این میان خیانت به عنوان جرم جزئی محسوب میشود. شدیدترین مجازاتها در میشیگان، ویسکانسین و اوکلاهاما اعمال میشود؛ جایی که زنا به عنوان جرم کیفری شناخته شده و مجازات آن تا پنج سال حبس یا جریمه است.
کالیفرنیا که یانگ در آن مستقر است ایالتی بدون الزام تقصیر (no-fault) است. او میگوید: «دادگاهها نمیخواهند دلایل شکست ازدواج را بررسی کنند. تنها باید تایید کنند که اختلافات غیرقابل حل وجود دارد. بنابراین چه خیانت با روبات باشد یا با انسان تفاوتی ایجاد نمیکند.
یکی از جنبههایی که هوش مصنوعی میتواند در پروندههای طلاق آسیبزا باشد سوءاستفاده مالی است که در حقوق با عنوان dissipation of assets شناخته میشود. در ایالتهایی با قوانین مالکیت مشترک مانند آریزونا و تگزاس هر دو طرف حق استفاده از داراییهای به دست آمده در طول ازدواج را دارند و اگر یکی از طرفین بتواند ثابت کند که همسرش پول را هدر داده است، مثلا با پرداختهای مخفی یا هزینههای اشتراک برای همراه هوش مصنوعی این موضوع میتواند در تصمیمگیری دادگاه نقش تعیینکنندهای داشته باشد.
پالمر میگوید قاضیها پیش از این هم با نحوه برخورد با خیانتهای انسانی دچار چالش هستند و حضور همراهان هوش مصنوعی این پیچیدگی را بیشتر میکند، چرا که این روابط تاثیر گستردهتری بر زندگی زناشویی دارند. کودکان هم موضوع را حساستر میکنند. در پروندههای سرپرستی قابل تصور و محتمل است که قاضیها درباره قضاوت والدین تردید پیدا کنند، چون آنها در حال گفتوگوهای صمیمی با یک چتبات هستند و این موضوع سوال ایجاد میکند که چگونه زمان خود را با فرزندشان سپری میکنند.
با وجود آنکه چتباتهای پیشرفتهای که امروز استفاده میکنیم تنها چند سال است در دسترس هستند، یانگ معتقد است این فناوری نقش بزرگتری در ازدواجها و طلاقها خواهد داشت. او میگوید: «با بهبود مستمر، واقعگرایانهتر، مهربانتر و همدلتر شدن آنها روزبهروز افراد بیشتری در ازدواجهای ناموفق و دارای احساس تنهایی به دنبال عشق با روبات خواهند رفت.»
یانگ هنوز مشتریانی نداشته است که این موضوع را مطرح کنند، اما پیشبینی میکند در سالهای آینده با افزایش استفاده از هوش مصنوعی برای همراهی موجی از طلاقها در راه است. او میگوید: «احتمالا شاهد افزایش پروندههای طلاق خواهیم بود. وقتی چند سال پیش کووید رخ داد افزایش طلاقها بسیار قابلتوجه بود و تقریبا سه برابر پروندههای ثبتشده بین ۲۰۲۰تا ۲۰۲۲ بود. بعد از ۲۰۲۲ و بازگشت شرایط به حالت عادی نرخ طلاق کاهش یافت، اما احتمالا دوباره بالا خواهد رفت.»
این روند در برخی کشورها هم مشاهده شده است. در بریتانیا استفاده یکی از زوجها از اپلیکیشنهای چتبات به عاملی متداول در طلاق تبدیل شده است. طبق دادههای سرویس جمعآوری اطلاعات Divorce-Online این پلتفرم میگوید امسال تعداد بیشتری از پروندههای طلاق ثبت شدهاند که در آنها مشتریان گفتهاند اپهایی مانند Replika و Anima موجب «وابستگی عاطفی یا عاشقانه» شدهاند.
با وجود شکافی که ایجاد میکند پالمر هنوز معتقد است روابط با هوش مصنوعی میتواند مثبت باشد. او میگوید: «برخی افراد در این روابط واقعا رضایت پیدا میکنند.» اما هشدار میدهد که مردم باید محدودیتها را بشناسند. در اکتبر کالیفرنیا اولین ایالتی شد که قانون مقرراتی برای چتباتهای همراه هوش مصنوعی تصویب کرد. این قانون از ژانویه ۲۰۲۶ اجرایی میشود و اپلیکیشنها را ملزم به داشتن ویژگیهای کلیدی مانند تایید سن و یادآوری وقفه برای خردسالان میکند و فعالیت چتباتها بهعنوان متخصصان مراقبت سلامت را غیرقانونی میداند. همچنین شرکتهایی که از دیپفیکهای غیرقانونی سود میبرند تا ۲۵۰ هزار دلار جریمه میشوند.
به گفته پالمر در برخی جهات آنچه اکنون با هوش مصنوعی اتفاق میافتد پیشتر با شبکههای اجتماعی دیده شده است. او میگوید: «ممکن است یکی از زوجها با کسی ارتباط پیدا کرده باشد که سالها او را ندیده است یا صرفا نیاز واقعی به برقراری ارتباط وجود داشته باشد. دیگر نادیده گرفتن نقش شبکههای اجتماعی نادر است.» هوش مصنوعی به گفته او تکامل طبیعی همین روند است: «آنچه میبینم این است که هوش مصنوعی دقیقا همین مسیر را طی میکند.»









