خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: با اعلام نتایج نهایی انتخابات پارلمانی عراق توسط کمیساریای عالی انتخابات طی روز گذشته مشخص شد که هر کدام از ائتلاف‌های پیروز چند کرسی از پارلمان را تصاحب کردند؛ بر این اساس ائتلاف نخست وزیر کنونی عراق تبدیل به فراکسیون اکثریت در پارلمان می‌شود.
ائتلاف السودانی پیشتاز انتخابات پارلمانی
ائتلاف آبادانی و توسعه به ریاست محمد شیاع السودانی نخست وزیر کنونی عراق موفق شد با کسب ۴۶ کرسی در پارلمان این کشور از مجموع ۳۲۹ کرسی اکثریت کرسی‌ها را به دست بگیرد.
به تازگی نیز ائتلاف چارچوب هماهنگی گروه‌های شیعه عراق در بیانیه‌ای خود را «بزرگترین فراکسیون پارلمان جدید عراق» معرفی کرده و بر همین اساس از اقدام برای نامزدی نخست‌وزیری برای دوره آینده خبر داد.
این ائتلاف همچنین اعلام کرد که «همکاری ملی فراگیر» پایه عبور از مرحله پیش‌رو و تحکیم ثبات سیاسی در کشور عراق است.
حزب الحلبوسی و ائتلاف مالکی در جایگاه دوم و سوم
حزب تقدم به ریاست محمد الحلبوسی در رتبه دوم قرار گرفته و ۳۶ کرسی را از آن خود کرد. ائتلاف نوری مالکی در جایگاه سوم قرار داشته و ۲۹ کرسی را به دست گرفت.
صادقون و حزب بارزانی
جنبش صادقون به رهبری قیس الخزعلی ۲۸ کرسی و حزب دموکرات اقلیم کردستان عراق به ریاست مسعود بارزانی ۲۷ کرسی را به دست آوردند.
به صورت کلی ائتلاف‌ها و لیست‌های گروه‌های شیعه در عراق ۱۸۷ کرسی، گروه‌های سنی ۷۷ کرسی و کردی ۵۶ کرسی را از آن خود کردند. ۹ کرسی نیز به صورت سهمیه‌ای (مخصوص گروه‌ها و اقلیت‌های خاص) در نظر گرفته شده است.
نسبت مشارکت در این انتخابات بیش از ۵۶ درصد اعلام شده است. همچنین لازم به ذکر است که فراکسیون پارلمانی بزرگ‌تر حق دارد رئیس جمهور، رئیس پارلمان، معاونانش را انتخاب کرده و نامزد مورد نظر خود را برای پست نخست وزیری معرفی کند.
مراحل پیش روی عراق پس از اعلام نتایج نهایی
حمید الصائغ کارشناس مسائل حقوقی در گفتگو با الجزیره گفت که بعد از انتخابات، مهم‌ترین مراحل قانونی روند تشکیل دولت جدید در عراق را می‌توان در ۴ مرحله اصلی خلاصه کرد:
اول: اعتراضات و سپس تأیید نتایج توسط دادگاه فدرال.
دوم: دعوت رئیس‌جمهور از پارلمان جدید و برگزاری اولین جلسه و انتخاب رئیس مجلس و ۲ معاون وی.
سوم: انتخاب رئیس‌جمهور جدید و مأمور کردن نامزد بزرگترین فراکسیون به انتخاب وزرای دولت.
چهارم: آغاز گفتگوها بین فراکسیون‌های پیروز برای تشکیل دولت جدید.
الصائغ گفت که نتایج اعلام شده نهایی نیستند، بلکه قابل اعتراض در برابر هیئت قضائی سه نفره هستند. وی افزود که مهلت اعتراض برای نامزدها ۳ روز است و پس از آن ۱۰ روز برای هیئت قضائی برای رسیدگی به این اعتراضات و اعلام نتایج نهایی مهلت تعیین شده است.
پس از تأیید نهایی نتایج، رئیس‌جمهور، پارلمان جدید را دعوت می‌کند تا ظرف ۱۵ روز تشکیل جلسه بدهد. در اولین جلسه، رئیس مجلس و ۲ معاون وی با رأی نصف اعضا به علاوه یک رأی انتخاب می‌شوند. مرحله بعد، انتخاب رئیس‌جمهور ظرف مهلت ۳۰ روزه است که برای آن آراء اکثریت دو سوم از کل اعضای پارلمان (اکثریت مطلق) لازم است. این پست به طور سنتی به کردها تعلق دارد.
چه کسی مأمور تشکیل دولت می‌شود؟
به گفته این تحلیلگر مسائل حقوقی، رئیس‌جمهور پس از انتخاب، باید ظرف ۱۵ روز از تاریخ انتخاب خود، نخست‌وزیر را مأمور تشکیل کابینه کند. نامزد نخست‌وزیری عراق باید طبق ماده ۷۶ قانون اساسی از اعضای «بزرگترین فراکسیون پارلمانی» انتخاب شود. پست نخست‌وزیری به طور سنتی سهم شیعیان است.
الصائغ توضیح داد که غیرممکن بودن وجود اکثریت مطلق در میان احزاب باعث می‌شود که بزرگترین ائتلاف پیروز در انتخابات با متحدان خود مذاکره کند تا به بزرگترین فراکسیون تبدیل شود. به این ترتیب، نخست‌وزیر مأمور شده ۳۰ روز کامل مهلت دارد تا اعضای دولت خود را انتخاب و به مجلس نمایندگان معرفی کند تا رأی اعتمادشان را بگیرد.
از سوی دیگر، محمد عواد، پژوهشگر امور انتخاباتی، گفت: انتخاب رئیس‌جمهور به اکثریت دو سوم از تعداد اعضای مجلس نمایندگان (۲۲۰ نماینده) نیاز دارد، در حالی که انتخاب نخست‌وزیر و رئیس پارلمان با اکثریت نسبی (نصف به علاوه یک) انجام می‌شود.
آیا سناریوی انتخابات ۲۰۲۱ تکرار می‌شود؟
به اعتقاد عواد تعیین نخست‌وزیر و تشکیل دولت پس از انتخابات به دلیل پیچیدگی‌های موجود در انتخابات کنونی نیز ممکن است مانند انتخابات ۲۰۲۱ به تعویق بیفتد و در سایه رقابت کنونی میان نیروهای چارچوب هماهنگی و نزدیک بودن آراء گروه‌های سیاسی احتمال تکرار همان سناریو و تأخیر در روند تشکیل دولت وجود دارد.
وی می‌افزاید که مواضع قدرت‌های بین‌المللی تأثیرگذار در عراق نیز ممکن است در تعیین مسیر تفاهمات سیاسی آینده، به ویژه در مورد انتخاب نخست‌وزیر جدید، نقش داشته باشد، به همین دلیل پیش بینی می‌شود مرحله پس از انتخابات و روند انتخاب نخست‌وزیر آینده با کمی فراز و نشیب همراه باشد.
